Zowel alarmerend als hoopgevend

Ietwat getergd omdat veel literaire critici het spannende genre nog steeds niet voor vol aanzien, vertelde Gouden Strop-winnaar en financieel journalist Roel Janssen tijdens een van de eerste Avonden van het Spannende Boek hoe groot het maatschappelijk belang van de thriller is. ‘Het genre is bij uitstek geschikt en in staat gebleken om bloot te leggen wat grotendeels onzichtbaar in de samenleving speelt.’ Vals alarm is hiervan een uitstekend voorbeeld. Marelle Boersma stelt op overtuigende wijze de problematiek in de jeugdzorg aan de kaak, gegoten in de vorm van een goed opgebouwd spannend verhaal.

Janna heeft een mooi huis, een fijne baan en in Fleur een lieve dochter. Van haar dominante man heeft ze niet zoveel last, want topadvocaat Roderick gaat volkomen op in zijn werk. Totdat het onvermijdelijke gebeurt: hij gaat er met een ander vandoor. Erger nog, hij neemt wraak op z’n toekomstige ex door haar stap voor stap alles af te nemen wat haar dierbaar is, te beginnen met het huis. Moeder en dochter komen terecht in de deprimerende Utrechtse wijk Kanaleneiland, waar de glasbakken altijd goed gevuld zijn. Janna verliest zichzelf in stress, agressie en drank, waardoor ze uiteindelijk ook Fleur verliest. Voor haar redding, die zeer dichtbij huist, heeft ze nauwelijks oog.

Een goede thriller grijpt je vanaf de eerste pagina bij de strot. Dat doet Vals alarm door Janna te introduceren terwijl ze vervuild en radeloos uit een vernederende situatie probeert te ontsnappen. Omdat vele hoofdstukken lang zelfs de schrijfster niet lijkt te weten wat er precies is gebeurd, rest de lezer niets anders dan stug doorlezen. Wat dankzij de prettige schrijfstijl van Boersma, met korte, trefzekere zinnen en natuurlijke dialogen, geen zware opgave is. Vals alarm is typisch zo’n boek waarvoor je een bordje met ‘niet storen’ aan de deur wilt hangen.

Maar… geen boek zo goed of er valt wel iets op aan te merken. Janna’s vechtlust na het vertrek van Roderick past niet goed bij de naïeve, misschien zelfs wel gemakzuchtige houding die ze tijdens het huwelijk blijkbaar aannam. En natuurlijk, ook in deze vooral-voor-vrouwen-thriller zijn vrijwel ‘alle mannen eikels’ en rennen ze vooral veel ‘hun pik achterna’. Ook al bewijst de werkelijke wereld met trieste regelmaat dat de auteur hier een punt heeft, enige nuance is in specifieke gevallen zeer welkom. Gelukkig is Boersma in het geval van Jeugdzorg, die er ook flink van langs krijgt, hiertoe wel genegen. Anders zou het boek te veel een pamflet in een thrillerjasje zijn geworden.

Vals alarm is een must voor iedereen met kinderen. En voor degenen die voor hen (zouden) moeten zorgen als er iets mis dreigt te gaan. Het bewijst dat ook hulpverleners gewone mensen zijn, met het vervelende gevolg dat hierdoor kwetsbare kinderen in schrijnende situaties terecht kunnen komen. Maar het laat ook zien dat de menselijke goedheid, prachtig vertolkt door zwerver Horace, in combinatie met doorzettingsvermogen en het gebruik van gezond verstand nog altijd het kwade kan overwinnen. Wat dat betreft is Vals alarm zowel alarmerend als hoopgevend.