Renate en Sanne hebben al menig historisch roman samen gelezen. Hun smaak komt wat dat betreft goed overeen. Toen ze allebei Een vriendin van vroeger mochten lezen van de uitgeverij, besloten ze al snel om weer eens een buddy read te doen. Zou de nieuwste roman van Susan van Eyck hen weer allebei bevallen?

Over het boek

Utrecht, 1943. De dertienjarige Else wordt door de vader van haar vriendin Juliette gevraagd insuline te stelen uit de huisartsenpraktijk van haar vader. Else gaat schoorvoetend akkoord, maar Benard blijkt voor het verzet te werken en kort daarna worden zijn acties ontdekt. De familie van Else draait ervoor op en wordt afgevoerd door de Sicherheitsdienst. Else blijft achter met vele onbeantwoorde vragen. Zal ze ooit antwoorden krijgen?
Utrecht, 1998. Tijdens een schoolreünie loopt Else Juliette tegen het lijf, die ze al die jaren niet meer heeft gezien. Kunnen de oude wonden toch nog geheeld worden?

Over Susan van Eyck

Susan van Eyck woont met haar gezin Leiden, ze schrijft en fotografeert. Eerder schreef ze Mijn beeld van jou, Stuk van jou, Weg van jou en Helemaal Zoe. Een vriendin van vroeger is van Eycks eerste historische roman.

Wat vonden wij van Een vriendin van vroeger?

• Het verhaal

Wat vonden jullie van het verhaal?

Renate: Dit was voor mij de eerste kennismaking met de schrijfster Susan van Eyck. Ik had wel al positieve reacties op haar boeken gehoord van Sanne en ook is Mijn beeld van jou al eens aan mijn getipt, maar nog steeds had ik het niet gelezen, al was ik het wel van plan.
In het begin moest ik eventjes wennen omdat ik het ergens wat vreemd vond allemaal, waar dat aan lag weet ik niet, maar al gauw vond ik het een heel pretiig boek om te lezen dat mij continu nieuwsgierig maakte.
De manier waarop dit verhaal verteld wordt vond ik ook echt heel goed gevonden want je komt vanuit 1998 naar de jaren van de oorlog waardoor je veel meekrijgt over hoe deze periode was en daarna sluit je weer af in 1998 zodat het een mooi rond verhaal is.

Sanne: Ik was gelijk nieuwsgierig naar dit boek, omdat het verhaal zich rondom Utrecht afspeelt ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Mijn oma woonde daar vroeger ook en was van ongeveer van dezelfde leeftijd als de meisjes uit het boek. Natuurlijk is dit een heel ander verhaal dan dat van mijn oma, maar het is toch mooi om zo wat meer een beeld te krijgen van de wereld van toen. Het verraste me dat het verhaal ging over twee tienermeisjes. Na een ontmoeting in het heden, als beide vrouwen elkaar na lange tijd weer zien op een reunie, springen we vol vragen terug naar het verleden. Ik vond het mooi om te lezen hoe de meisjes in oorlogstijd ook "gewoon" tiener zijn en opgroeien naar volwassenheid, met alle ontdekkingen die daarbij horen. Ik had de loop van het verhaal niet verwacht, maar vond het wel interessant om te lezen.

• Personages

Wat vonden jullie van de personages, welke personage had je het meeste mee? Ook werden er best heftige keuzes gemaakt door de verschillende personages, konden jullie deze gebeurtenissen begrijpen?

Renate: Else vond ik een boeiend personage al vanaf het moment dat ze met haar vriendin op de reunie van haar vroegere school was, was ik gelijk benieuwd naar haar, maar ook naar waarom ze was zoals ze was. Als jonge tiener vond ik haar ook leuk, een jonge meid die vol in het leven staat en op een hele slechte manier werd gebruikt. Haar vriendin Juliette vond ik helemaal niet leuk, dat was echt zo'n meisje die iedereen wel in de klas heeft gehad of tijdelijk als vriendin, die er alleen was als ze jou nodig had.
Er waren in dit verhaal hele mooie personages, personages waar je van gaat houden, maar ook waar je echt een hekel aan hebt.
Dat vind ik altijd knap als je dat als schrijfster voor mekaar krijgt.
De keuzes die werden gemaakt kan je eigenlijk niet over oordelen omdat je zelf niet in die situatie zit, maar als je gaat kijken naar hoe het toen was, dan zijn het zeker keuzes die je kunt begrijpen ook hoe veel pijn die keuzes later je nog lieten voelen.
Van Eyck laat je ook echt heel erg meeleven met de personages waardoor je tijdens het lezen het echt kan begrijpen.

Sanne: Ik merk dat ik altijd een beetje wrevelig wordt als mensen niet praten, vooral in verhalen. Natuurlijk snap ik dat dat goed past om de spanning op te voeren, en dat werkte nu ook, want je werd als lezer gelijk in het begin met een heleboel vragen achter gelaten. Want wat was de band tussen Juliëtte en Else? Wat is er gebeurd? Wie zijn ze? Else blijkt een verstandig en zorgzaam meisje te zijn, ze helpt binnen het gezin en doet haar best op school. In het verhaal komt ze voor hele lastige keuzes te staan, en maakt ze beslissingen die ze nog niet goed kan overzien. Die maakt ze vanuit een goed hart, maar wel met verstrekkende gevolgen. Ik vond het knap hoeveel lef en moed ze moest hebben en heb me tijdens het leven dikwijls afgevraagd wat ik zou doen. Maar ik kwam tot dezelfde conclusie als Renate, je kunt die vraag nooit beantwoorden. Juliëtte vond ik bijzonder, ze kon een tijdje niet naar Else omkijken, maar als ze samen waren was het toch altijd wel warm en hartelijk. Zonder te verklappen wat er gebeurt, had ik de wending in het plot omtrent Juliëtte niet voorzien. Ik had eigenlijk verwacht dat het verhaal veel meer rondom de familie van Else te verklaren zou zijn, met grotere rollen voor bijvoorbeeld de vader en broer van Else, maar dat bleek niet het geval te zijn. Daar miste ik nog wel iets.

• Geschiedenis

Hoe vonden jullie dat de geschiedenis werd gebruikt in dit verhaal? 

Renate: De geschiedenis is goed verwerkt in dit verhaal, je kunt merken dat de schrijfster zich wel in deze periode heeft verdiept en het op een mooie manier heeft gebruikt in dit verhaal. Ook heeft ze de naoorlogsepijn goed verwerkt in dit verhaal

Sanne: Ik vond het mooi om weer een andere belichting op de WOII te lezen dan wat je doorgaans leest. Verzet was er in vele vormen en hulp werd ook verschillende manieren geboden en gevraagd. Dat maakte het verhaal bijzonder en naar mijn idee was het geheel ook geloofwaardig. Het geheel voelde voor mij aan alsof het goed onderzocht en uitgedacht was. 

• Eindoordeel

Hoe hebben jullie dit verhaal beleefd, wat is jullie eindoordeel van dit verhaal?

Renate: Na een wat moeizaam begin was ik daarna echt helemaal mee in het leven van Else en kon ik het boek ook moeilijk wegleggen, het is ook echt een verhaal waar je zo in zit dat je zakdoekjes best kunt gebruiken, want je voelt de emoties van het verhaal spatten.
Dit boek smaakt naar meer en ik hoop dat Susan van Eyck zeker nog eens een historische roman gaat schrijven

Sanne: Ik vond dat het verhaal vlot las, het was ietwat in eenvoudige stijl geschreven, maar daardoor zou het ook door tieners gelezen kunnen worden. Het gaat ook over opgroeien, en ook al is dat in oorlogstijd, de meiden worstelen met dezelfde problemen als de meiden van nu. Dat vond ik bijzonder: de meisjes zijn niet de oorlog, ze zijn vooral ook tieners. Verder had het verhaal een bijzondere insteek en krijg je nog een ander kijkje op de Tweede Wereldoorlog, al werden van bepaalde delen details niet verteld en gruwelijkheden slechts minimaal. Ik heb van het boek genoten.

Hebben jullie Een vriendin van vroeger gelezen? Wat vond je ervan? En als je het niet gelezen hebt, zou je het dan op basis van de buddy read van Renate en Sanne willen lezen?