Leesclub

Een ontgoocheling

Vraag 9. Literair spel

op 30 november 2017 door Een ontgoocheling

Dit keer een standaardvraag. Welke elementen gebruikt de auteur om het verhaal spanning / emotie / diepgang mee te geven? Denk daarbij aan perspectiefwisselingen / flashbacks / flashforwards en keuze voor de verteller (vertelperspectief).

(foto: Kareltje in een scene uit de voorstelling van het Nieuwstedelijk). Voor meer info klik hier

Reacties op: Vraag 9. Literair spel

255751

30 november 2017

2017-11-30T19:23:10+01:00

ine

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20160506_161836%282%29bleek%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/ine-ine

110204

Er is een verteller die buiten het verhaal staat en veel beschrijft, maar wat vooral opvalt zijn de vele dialogen die alles extra sappig maken. Natuurlijk is er de humor die de lezer doet verlangen naar meer. Maar er zijn ook de trieste elementen. Dat zijn geen grootse emotionele stukken, maar heel korte krachtige passages. Voor mij blijft de zin "'Lig ik niet te sterven?' vroeg hij, doch er was niemand in de kamer." terwijl de kolen van Dubois worden gelost, heel tekenend.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

255754

30 november 2017

2017-11-30T19:27:36+01:00

Guido Goedgezelschap

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/guido-goedgezelschap

190145

@Ine ... De Keizer zal er alleszins geen warmte meer van hebben, ... ( sarcastisch hé, ... )

255751

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

255757

30 november 2017

2017-11-30T19:32:03+01:00

ine

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20160506_161836%282%29bleek%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/ine-ine

110204

Klopt @Guido...

255754

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

255764

30 november 2017

2017-11-30T19:56:26+01:00

Guido Goedgezelschap

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/guido-goedgezelschap

190145

9. Willem Elsschot gebruikt vaak krachtige, korte zinnen die hier al meerdere keten de revue passeerden. Dat geeft het verhaal telkens een boost, maar het geeft ook stof tot nadenken. De kracht van Elsschot is ook dat hij voortdurend elementen gebruikt uit zijn eigen leven en ervaringen. Door de humoristische elementen die Elsschot inlast weet hij vaak de ernstige momenten een beetje minder triest te maken, maar vaak is het toch sarcastische humor die de vinger diep in de wonde steken. Denk even terug aan het pesten van Kareltje op het werk: de foto! En wat denk je van deze? BLZ. 91 “ Hij destilleerde meer water dan de dokter hem kon aftappen. “ En deze: BLZ. 96 “ En hij schudde de zieke met lever en al door elkaar. “ Wat humor betreft is de hilarische ‘ begrafenisshow ‘ natuurlijk het summum van het hypocriete gedrag van de ‘ Lustige Whistspelers ‘. Het verhaal wordt verteld met afwisselend vaak hilarische dialogen al dan niet in het Frans waardoor de auteur vaak heikele thema’s aansnijdt. Deze thema’s maken van dit verhaal meer dan zo maar een verhaaltje. Er zit meer achter dan het verhaaltje van de familie De Keizer, maar ook dit is al meer dan uitvoerig aan bod gekomen in deze leesclub. De naadloze overgang is vaak aan de orde! Een mooi voorbeeld daarvan vinden we terug op blz.23. Terwijl de dames Van Tichelen en De Keizer huiswaarts keren maakt mevrouw Van Tichelen nog een opmerking over het gedrag van haar man. De volgende passage zitten we al onmiddellijk in de huiskamer van De Keizer waar Louis zijn gedrag met alle middelen probeert goed te praten:naadloos! En dan heb je natuurlijk nog de hilarische ‘ begrafenisshow ‘. Emotionele momenten: twee uitgesproken momenten, die zoals reeds gezegd door Jan fel op elkaar lijken, zitten in de passages met de wenende Louis en de wenende mevrouw De Keizer: “ Een ontgoocheling “ ten top die zeer diep ingrijpt in het leven van de personages.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

255788

30 november 2017

2017-11-30T20:59:14+01:00

Tea.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/imagesUT80TQ7M%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jupiter

123896

Ik ben vooral erg gecharmeerd van de grappige namen zoals al eerder vermeld, maar dan ook nog deze: 'baron De Ruggegraat de Sotteghem' Je kunt bijna zegggen dat het hier om een motief gaat, het kiezen van aparte namen, zoals Baron en Lepage. Punt 2 is voor mij de diepe emotie die hij teweegbrengt door het leed zo puur, droog, zakelijk zonder waardeoordeel te brengen, zoals die blamage voor Kareltje toen hij het antwoord niet wist en dacht het juiste antwoord te weten door ‘ rosa’. te roepen. De herhaling kwam van de meester ‘'Rosa’ zei de meester hem dromerig na’ Punt 3 is de humor, vaak subtiel gebracht die het verhaal luchtiger maakt, maar in dit boek ook de functie heeft om gevoelige kwesties aan de kaak te stellen. Punt 4 is het aankaarten (!) van de het Frans/Waals conflict, dit element, of misschien wel een motief, want het wordt een aantal keer herhaald, vind ik belangrijk in dit boek omdat dit de historische en politieke situatie weergeeft in het dagelijks leven van die tijd.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

256016

01 december 2017

2017-12-01T10:23:29+01:00

Marvin O.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/avatar2%285%29.png

https://www.hebban.nl/!/mo-4

232185

Spanning is in dit verhaal ver te zoeken, alhoewel de zoektocht naar de verdwenen cognossementen toch wel eventjes in die richting gaat. Maar Elsschot maakt daar natuurlijk vooral een grappige vertoning van. Daarmee komen we naadloos bij humor aan, een niet onbelangrijk element in dit boek dat niet voor niets een eigen vraag kreeg toebedeeld. Het heeft dan ook geen zin dat hier nog eens te herhalen. Het element diepgang is in feite op een bijzondere manier in het verhaal aangebracht. Het is niet zo dat het verhaal op zich enorm rijk is aan gebeurtenissen. Eigenlijk gebeurt er vooral bijzonder weinig: Louis gaat op café, Kareltje gaat naar school, Kareltje gaat niet meer naar school, Kareltje gaat werken, Louis gaat dood, Louis wordt begraven. Veel saaier kan het niet worden. En toch is het dat niet omdat Elsschot, naast de reeds vermelde humor, heel subtiel met taal speelt om al die saaie gebeurtenissen een betekenis te geven die de gebeurtenis op zich overstijgt. De manier waarop Kareltje mislukt op school, de manier waarop Louis sterft, enz. Keer op keer wordt met een paar rake pennenstreken een extra dimensie toegevoegd. Vaak is dat een wat tragische dimensie. Hoe Kareltje naar de achterste bank in de klas verbannen wordt, hoe Louis eenzaam ligt te sterven op een moment dat de door hem gehate Dubois de aandacht van de familie opeist, enz. Ik kan me zo voorstellen dat Dubois na de dood van Louis met diens vrouw aanpapt om hem ook na de dood verder te blijven treiteren. Elsschot maakt daar totaal geen allusie op maar je verwacht bijna dat het verhaal zo verder gaat. De tragiek die onder de toplaag van het verhaal verscholen zit, maakt dit een bijna onoverkomelijke gebeurtenis. Er zit wel wat emotie in het verhaal maar altijd is het ingehouden emotie. De vrouw van Louis die haar verdriet op het einde verstopt, Louis zelf die op een gegeven moment twee tranen over zijn snor laat glijden en verder geen woord gezegd krijgt na het vernemen van Kareltjes mislukken op school, dat zijn 100% authentieke weergaven van hoe de hardwerkende Vlaming een eeuw geleden ook was. Er was toen weinig ruimte voor gevoelens. Er werd bij tijd en wijlen 'gebreugeld' (ik heb het over de feesten), gelachen, gedanst, maar los daarvan werd er gewerkt en waren mensen in de omgang ruw en hard voor elkaar, net zoals het leven dat was, en emoties waren er uitsluitend voor de flauweriken. Precies die attitude vind je in dit boek heel erg terug. Een mens als Louis wordt eerder ziek als gevolg van binnenvetterij, dan de dingen uit te spreken. Als ik één karakteristiek van dit boek in één zin zou moeten zeggen, dat zou ik precies dat laatste ook gebruiken: Elsschot was een meester in het niet uitspreken van de dingen waardoor ze des te opvallender aanwezig zijn.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

256289

01 december 2017

2017-12-01T16:06:35+01:00

hugo van der wildt

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/hugwil

101802

Ik heb het reeds gezegd. Hij geeft een mooie beschrijving van het leven in een gezin in Antwerpen. Het leven is zeer eenvoudig want echt, er gebeurd echter niets bijzonders. De dagelijkse zaken die in vele gezinnen kunnen voorkomen en ook vandaag de dag. Men kan zich de vraag stellen op het einde van het boek: Moeder, waarom leven wij? Antwoord: om van de ene ontgoocheling naar de volgende ontgoocheling te gaan?

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

256440

01 december 2017

2017-12-01T20:31:09+01:00

Hilde H

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_0341.JPG

https://www.hebban.nl/!/satelliet-suzie

243586

Alhoewel het verhaal, zoals Marvin al zei, niet echt spannend is vind ik wel dat Elsschot in ieder hoofdstuk een mooi spanningsboogje steekt dat het verhaal telkens vaart verleent. In het 1ste hoofdstuk is er de achtervolging door Kareltje en de dames Van Tichelen en De Keizer die uitmondt bij de Empire Tavern, In het 2de hoofdstuk zijn het de schoolavonturen van Kareltje en wachten we met spanning op de reactie van zijn vader. In het 3de hoofdstuk volgen we een jongen van amper 13 die echt moet gaan werken. Dat moet toch misgaan. Of niet? In het 4de hoofdstuk gebeurt wat Kareltje het meest vreesde : hij komt zijn oude schoolmakkers tegen. In het 5de hoofdstuk volgt de complete ontmaskering. Hoe gaat die De Keizer dat overleven? Niet dus Het laatste hoofdstuk is de apotheose. Het is een feest. Maar ik heb toch tot de laatste zin moeten wachten om te weten wat mij al de hele tijd bezig hield. Hoe is het nu met madame De Keizer. Hmm. Als ik het nu zo achter elkaar zet. Eigenlijk best wel spannend.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

256907

02 december 2017

2017-12-02T16:41:43+01:00

Evy2004

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/939305-1280x1024-DesktopNexus_com%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/evy2004

231798

Ik vond vooral dat de sfeer van de 20ste eeuw wel sterk aanwezig was. Elsschot schepte in dit boek een zeer goed beeld van een Vlaams gezin uit die tijd, waardoor ik ook zelf over mijn eigen leven ben gaan nadenken soms waren ook dingen die de familie De keizer meemaakte die vandaag de dag nog steeds in een gezin opduiken. Ook op emotioneel vlak kon dit verhaal me wel bekoren (Niet dat ik steeds met tranen in de ogen zat.) Ik had vooral zeer me Kareltje te doen. Ook dat er achter elk hoofdstuk meerdere lagen kunnen schuilgaan was zeker de moeite en na het lezen kon ik met een gerust hart zeggen dat ik begreep waarom Elsschot zelf zo van dit verhaal hield.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

257003

02 december 2017

2017-12-02T19:19:20+01:00

Gigi Leestgraag

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%28819%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/gigi-leestgraag

195796

De mooiste elementen die Elsschot gebruikt * Zijn vaardige pen, kort maar krachtig, soms in een zin, een heel verhaal beschrijven. * Verbeeldend schrijven, je ziet het helemaal voor je * De tragiek die hij met humor naar voren kan laten komen, bitterzoet * Speaking names (Tea zei het hierboven al) * Spanning in een verhaal van niks. Als een ander het had willen schrijven was het een verhaal van niks geworden. Elsschot maakt het spannend (Hilde noemde het al), humoristisch, tragisch en zonder het uit te spreken brengt hij de maatschappij in beeld

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

257357

03 december 2017

2017-12-03T11:33:19+01:00

Aard Evert

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/12922166_875125055948413_1658853401_o%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/aard-evert

189362

Hier kan ik vrij kort over zijn. Spanning wordt in het boek nauwelijks opgebouwd, vooral omdat vanaf het begin duidelijk is dat het allemaal bergafwaarts zal gaan. De anticlimax vormt eigenlijk het hoogtepunt van de climax, in de letterkundige zIn van het woord. Een vorm van spanning bij de lezer ontstaat doordat deze nieuwsgierig is naar de volgende onderkoelde stijlbloem van Elsschot, maar nergens ontwikkelt het boek zich voor mij tot een pageturner. Emotioneel kwam ik eigenlijk niet aan mijn trekken, zoals ik al op diverse plaatsen heb aangegeven. Het blijven vrij trieste gebeurtenissen, die een paar karakters overkomen, waarbij ik een toeschouwer op afstand blijf. Dat zal wel aan mij liggen, als ik andere commentaren lees, maar zo is het nu eenmaal. Diepgang zie ik, behalve de impliciete maatschappijkritiek, eigenlijk niet.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

257567

03 december 2017

2017-12-03T15:03:16+01:00

Katrien Baert

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/0549%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/katrien-baert-2

187588

Zijn korte zinnen maken dat hij onopvallend beklemtoont wat belangrijk is. Eigenlijk is het de verteller die meedeelt, maar de talrijke dialogen maken het nog aangenamer lezen. Hier en daar een kwinkslag of ironie naar de maatschappij die hij soms op een humoristische manier weet te brengen. Een vb van een humoristische zin die ik in een vorige vraag reeds opgaf: "Hij schudde de zieke met lever en al door elkaar". Ik moet wel eerlijk bekennen dat het voor mij een moeilijk boek was. Deel te nemen aan deze leesclub, maakte dit nog veel duidelijker, maar ik heb er zeker geen spijt van integendeel.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

257769

03 december 2017

2017-12-03T19:28:20+01:00

Diegoanthoons

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_1186_blurred_cropped%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/internalcannon

116370

Echt spanning is er niet in Een ontgoocheling, van bij het begin had ik het gevoel dat alles op een ontgoocheling zou uitdraaien. Wel maakte Elsschot me op een bepaald punt nieuwsgierig met de zin “Toen dan was uitgemaakt dat Kareltje advocaat worden zou, deed zich echter iets voor waardoor het huiselijk gezag van De Keizer, dat tóch al niet groot was, geheel verloren ging.” Zo’n aankondiging vind ik wel spannend: wat zou er toch gebeurd zijn? Dit trok me even erg in het verhaal en de pagina’s erna las ik dan ook heel snel om het te weten te komen. Zoals Marvin ook nog aanhaalt, zorgde de zoektocht naar de cognossementen ook voor wat spanning. Veel (uitgesproken) emotie was er ook niet. Er zijn de tranen van Louis en zijn dood (die tragikomisch is door de vraag: “lig ik hier te sterven?”), en dan is er nog de prachtige slotscène met de traan van de moeder in de soep. Net omdat er doorheen heel het boek niet veel (uitgesproken) emotie is, kwam die slotscène nog zo hard binnen bij mij. Verder zit er natuurlijk wel enorm veel humor in het boek, die voor een groot deel van de dialogen komt, maar ook van de verteller. Die zweeft rond/boven de personages (en gaat geregeld redelijk dicht bij De Keizer en Kareltje hangen) en laat het niet na om af en toe wat ironisch commentaar te geven op de gebeurtenissen en personages.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

260465

07 december 2017

2017-12-07T22:48:39+01:00

Bas 72

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20181213_120120.jpg

https://www.hebban.nl/!/bas-swanenberg

235632

Hoewel het boekje zelf niet veel om het lijf heeft word de ruimte ten volle benut, Er word zeker met woorden gespeeld en dat is wat me zo bevalt aan Elsschot heerlijk om de voorbeelden weer terug te lezen.Dat het slecht afloopt staat bij de eerste regel al vast.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

264344

13 december 2017

2017-12-13T21:38:31+01:00

Rita Leyman

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/14081451_1734555850102572_164542113_n%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/rita-leyman

158937

Alhoewel het verhaal niet spannend is, ben je toch geneigd om telkens verder te lezen. Elsschot maakt de lezer nieuwsgierig naar het verdere verloop van Kareltje en de Keizer. Hij is een meester in het schrijven van een alledaags verhaal, korte zinnen waar heel veel achter schuilt, doorspekt met humor en sarcasme.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

Een ontgoocheling

Welkom bij de leesclub rond Een ontgoocheling, een heruitgave van deze roman van Willem Elsschot door Uitgeverij Polis. Onze hashtag is #hebbanleesclub. Heb je een vraag over deze leesclub, mail dan naar: vandaag@hebban.nl

De deelnemers zijn gekozen en de boeken gaan snel op pad. Veel plezier!
Wie mee wil lezen met een eigen exemplaar vindt ons in het Leesclubcafé voor een voorstelrondje.

Ik merk dat nog niet iedereen het boek ontvangen heeft. Het is de bedoeling dat we vanaf 12 november met de leesclubvragen beginnen. Iedere paar dagen post ik een nieuwe vraag. Let wel op dat ik af zal wijken van de standaardvragen. Dat maakt een leesclub veel interessanter is mijn ervaring.
Het is de bedoeling de leesclub op 1 december af te ronden.

Hopelijk worden boek en leesclub geen ontgoocheling.

Jan Stoel, uw leesclubcoördinator

Een ontgoocheling

Vraag 9. Literair spel

Reacties op: Vraag 9. Literair spel

Een ontgoocheling

Meer informatie

Eindverslag 'Een ontgoocheling'

Vraag 10. Geraakt of niet?

Vraag 9. Literair spel

Vraag 8. Stelling nemen?

Vraag 7. Humor

Vraag 6. Het kaartspel

Vraag 5. Tegenstellingen

Vraag 4. De taal van Elsschot

Vraag 3. Hoofdpersonages

Vraag 2. Een Ontgoocheling in Antwerpen?

Vraag 1. De cover

Een ontgoocheling van Willem Elsschot

Boek ontvangen en dan?

Leesclubcafé - geen spoilers

Leesclubdiscussie - spoilers toegestaan

Eindoordeel - je recensie