DE LEESCLUB EN HUN VERWACHTING

De leesclub bestond uit 16 deelnemers, inclusief de coördinator en een deelnemer met een eigen exemplaar. Tijdens het kennismakingrondje ontstaat er al snelle een gezellige sfeer als meerdere deelnemers elkaar herkennen uit eerdere leesclubs. In afwachting van het boek worden er toeristische tips gedeeld en vertellen de lezers welk boek zij op dit moment aan het lezen zijn. Ook die leveren mooie tips voor de (meestal al ellenlange) wil-ik-lezen-lijsten op.

Zeker de lezers die het debuut Lieve Edward van Ann Napolitano hebben gelezen, zijn de verwachtingen hoog, zoals Readske die delen daarvan met tranen in haar ogen heeft gelezen: “Dat dit boek ook als ontroerend beschreven wordt belooft veel goeds!”

Door oneliners als ‘Een hartverscheurende familiegeschiedenis’ en ‘Een familiedrama met de echo van klassiekers’ op de cover en de zijflappen zijn de verwachtingen van de lezers die nog niet bekend zijn met het werk van Napolitano hooggespannen. De lezers verwachten unaniem een mooie roman over familiebanden, (zuster)liefde en problemen waarin je als lezer wordt meegesleept. Alfred Wald hoopt op een boek dat draait om de dynamieken in een familie, onderlinge relaties tussen de zussen en de invloed van een externe factor: de echtgenoot van een van de zussen met misschien een vleugje spanning. Annemarie hoopt antwoord te krijgen op de volgende vraag: “Kan liefde een gebroken mens heel maken? Mooie vraag. Mensen die erg beschadigd zijn, niet. Maar hoe zit het hier?”

Aventura houdt nog even een slag om de arm: “De loftuitingen over Je bent prachtig trekken me naar het boeken, maar ik word dan ook wel wat terughoudend omdat ik de laatste tijd merk dat boeken waar iedereen dan weg van is, mij niet zo boeien.”

Een aantal lezers, dat goede herinneringen heeft aan Little Women van Louisa May Alcott is benieuwd naar het eerbetoon in Je bent prachtig aan deze klassieker. CarineHeijmans: “De beschrijving van de vier zussen wijst al heel sterk op gelijkenissen.”

DE COVER en de TITEL

Waar alle lezers een gruwelijke hekel aan hebben is de rode sticker met de aanbeveling van Oprah Winfrey en Barack Obama. Die wordt er dan ook bij de meeste lezers razendsnel afgepeuterd.

Hoewel de meeste lezers de kleurrijke cover met het enigszins abstract geschilderde vrouwengezicht wel kunnen waarderen zijn de meningen verdeeld. Zarahruijtenburgh is enthousiast: “De cover spreekt mij vooral aan in combinatie met de titel: het woord prachtig is als het ware een synoniem van schoonheid, maar dit heeft voor iedereen een andere betekenis en daarom is het juist zo mooi dat de vrouw op de cover abstract is vormgegeven. Daarnaast zie ik er door de verschillende kleurnuances ook de vier verschillende zussen met hun verschillende karakteristieken in terug. En daarmee misschien ook wel de lichte en donkere (geheime) kanten van hun levens.” Ook Eylem is positief: “Ik vind de cover erg mooi, heel uniek. Zo'n cover ben ik niet eerder tegengekomen. Dit is moderne kunst, daar hou ik wel van. Bij Ilja Smit trekt vooral de doordringende blik in de ogen van de vrouw haar aandacht.”

Minder enthousiast is Celesta Prinssen: “Ik vind de afbeelding an sich boeiend, met name door het kleurgebruik en het toch ietwat donkere/mysterieuze gevoel wat ik er bij krijg, maar het zou voor mij niet de reden zijn dit boek op te pakken.”

Kelly merkt op dat de afbeelding haaks staat op de titel: “De afbeelding geeft geen perfect/prachtig gezicht weer. Maar je kan ook prachtig zijn dankzij je imperfecties.”

Die imperfecties zijn voor Carine Heijmans de reden dat ze de titel perfect vindt passen bij het verhaal, ook omdat vader Charlie zijn meisjes, inclusief zijn vrouw Rose hier altijd mee begroet plus dat het een hele belangrijke boodschap in het boek is: “Dat je prachtig bent, zoals je bent. Er moet alleen iemand zijn, die dat wil zien, die je erkent en herkent met al je fouten en imperfecties.“ Het doet Dominique denken aan haar Italiaanse schoonmoeder die haar kinderen graag begroet met Ciao Bella: “De eerste keer dat ze dat tegen mij zei vond ik heel ontroerend, het gaf een gevoel van volledig geaccepteerd te zijn.”

Andere lezers vinden deze begroeting wat geforceerd aanvoelen, zoals Readske: ‘Hello beautiful’, de oorspronkelijke titel, is wel een veel meer voor de hand liggende groet van een liefhebbende vader aan zijn dochters dan 'je bent prachtig'.”

Alfred Wald is niet positief: “Je bent prachtig is geen sterke titel, sterker: nietszeggend als je in de boekhandel staat.”

MOTTO, OPBOUW en PERSPECTIEF

Motto

Het boek begint met vers 7 van Lied over mezelf van Walt Whitman. Vooral de zinsnede ‘dat sterven gelukkig maakt' krijgt voor de meeste lezers pas duiding als het boek uit is. La vida es bella: “Mij valt de positieve houding ten opzichte van de dood op. Voor het lezen van het boek is het een mooi gedicht, dat pas zijn volle betekenis krijgt na het lezen ervan.” Dominique vindt het een mooi gekozen motto en legt uit waarom: “Napolitano schetst Charlie als liefhebber van de poëzie van Whitman en zo krijgt Whitmans filosofie via Charlie ook een ‘rol’ in het boek. Wat is het leven, is het de moeite? Brengt geboorte geluk of is het misschien het begin van een strijd? Brengt de dood soelaas? We zijn allemaal betrokken in dat cyclische gebeuren van geboren worden en sterven, van kansen die zich openen en die voorbij zijn. En dan het mooie ‘Ik zit niet klem tussen hoed en schoenen.’ We zijn veel meer verbonden met anderen en de natuur dan we denken en onze impact reikt ook verder dan we denken, blijft niet enkel tussen hoed en schoenen. Zie de reikwijdte van trauma en liefde in het boek. We zijn steeds veranderende personen (zowel lichamelijk als door onze ervaringen, enkel onze hoed en onze schoenen blijven misschien hetzelfde).”

Opbouw

De lezers vinden het terecht dat het boek begint met het tragische verleden van William omdat zijn (jeugd)verhaal essentieel is om alle gebeurtenissen in het verhaal te kunnen begrijpen. Celesta Prinssen: “Zonder deze inleiding had ik ongetwijfeld gedacht 'wat een rare snuiter' maar doordat je als lezer meekrijgt waar William vandaan komt snap je zijn gedrag op latere leeftijd beter.” Alfred Wald: “William zet, met zijn achtergrond, de toon. De tragiek daarvan sijpelt meer en meer door in het leven van de zussen, met alle levensvragen die daar bij horen. Wie ben ik? Ben ik het waard? Mag ik gezien worden?” Ook Uschi vindt dit een prima keuze: “Het geeft gedurende het hele boek aan wat het verschil is op te groeien met ouders die je zien, liefhebben en stimuleren en ouders die dat niet doen en/of kunnen doen.”

Perspectief

Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van William, Julia, Sylvie en Alice in elkaar overlappende tijdsperiodes. Een opbouw die door de lezers wordt gewaardeerd. Celesta Prinssen is ronduit enthousiast: “Ik vind verhalen vanuit verschillende perspectieven altijd een feestje! Dat geldt dus ook voor dit verhaal. Er wordt niet veel gewerkt met flashbacks maar alles lijkt met een kleine overlap door te lopen wat ik bijzonder goed gedaan vind.” Hoewel La vida es bella niet houdt van voortdurende flash-backs en zeker al niet van herhalingen viel deze opbouw toch bij haar in de smaak: “Het verhaal verplaatst zich zachtjes van voren naar achteren, van het ene naar het andere perspectief, zodat op het einde alle stukjes op de juiste positie staan en de hele verhaallijn duidelijk wordt.”

Alfed Wald vindt de meerdere perspectieven weliswaar passend, maar vindt het jammer dat er gekozen is voor een alwetende verteller: “We krijgen de persoonlijke ervaringen dus niet direct in de ik-vorm mee. Daarmee mis ik een extra gevoelslaag. Voor mij blijven de emoties nu op afstand - ik werd niet echt in het verhaal getrokken.”

Heleen heeft er over het algemeen geen moeite als een verhaal in dezelfde tijdsperiode vanuit verschillende perspectieven wordt bekeken, maar nu leek het wel of ze daardoor niet in het verhaal kwam en het de snelheid uit het boek nam.

SCHRIJFSTIJL

Over de schrijfstijl zijn de meningen verdeeld. Een aantal lezers is ronduit enthousiast. Aventura: “De omgeving en de situaties zijn beeldend beschreven, ik zag het als het ware voor mij gebeuren.” Carine Heijmans: “Het woordgebruik is in de meer beschrijvende stukken, over gebeurtenissen, redelijk gemakkelijk. Maar als het over gedachten of beweegredenen van personen gaat, wordt dat soms meer “poëtisch” beschreven, met moeilijkere woorden of een meer ingewikkelde zinsopbouw. Maar dat waren voor mij vaak de plekken, om even stil te staan, een zin nog eens over te lezen. Ik vond dit net een sterk punt van dit boek, omdat ik me hierdoor bij vrijwel alle personen emotioneel betrokken voelde; hun beweegredenen en besluiten ook goed kon begrijpen, hoe verschillend ze ook waren.” Kelly: “De schrijfster is er meer dan in geslaagd om mooie en lyrische zinnen neer te pennen. Je werd als lezer meegesleept in het moment.

Uschi omschrijft de schrijfstijl als ‘eenvoudig’, maar benadrukt dat dit zeker geen negatieve kwalificatie is: “Het leest makkelijk weg maar zet je toch aan het denken.”

Dominique is overwegend positief maar wel met een kritische kanttekening: “Napolitano heeft me zeker emotioneel kunnen betrekken bij het verhaal, ik heb tranen gelaten en kunnen lachen of vergelijkingen gemaakt met mijn leven. Ik vind haar schrijfstijl heel begrijpelijk, heel direct, bij tijden poëtisch. Het was gemakkelijk lezen, passend bij populaire fictie. Soms overdrijft ze naar mijn gevoel bij het beschrijven van emoties. Een tweede minpuntje vond ik haar vergelijkingen, metaforen of beeldspraak, zoals je het wil noemen. Ze maakt er veel gebruik van, soms verrijken ze de tekst maar soms stoorden ze me, vond ik het ver gezocht of voelde het voor mij juist tegengesteld.”

Annemarie is niet gecharmeerd van de schrijfstijl: “Ze legt veel uit, maakt gebruik van dialogen en af en toe van metaforen. Het zijn geen bijzonder mooie zinnen of wat dan ook. Sommige schrijvers kunnen prachtige zinnen maken met bijzonder woordgebruik. Daar kan ik dan echt van genieten. Dat is hier niet zo. Hier wordt een verhaal verteld.” Ook Alfred Wald is niet enthousiast: “De schrijfstijl van Ann Napolitano is 'stroef' en afstandelijk. Ze beschrijft de gebeurtenissen en de emoties van de personages meer dan dat je het zelf ervaart en voelt.”

VERTALING

De vertaling was al snel onderwerp van gesprek in het café en een flink aantal lezers stoorde zich aan de soms ‘tenenkrommende’ zinnen. De voorbeelden die aangehaald werden, verdienden volgens de lezers niet de schoonheidsprijs. Annemarie: “Ik vind de Nederlandse vertaling echt heel erg slecht. Dit heb ik zo niet eerder meegemaakt. Het is zo’n letterlijke vertaling vanuit het Engels, het lijkt wel gedaan met Google translate.” Marja Legius is blij dat ze niet de enige is die zich daaraan stoorde: “Bij mij zorgt het vooral voor vertraging in het lezen omdat ik soms even niet meer wist wat ik aan het lezen was en opnieuw ging lezen of even echt het draadje kwijt was.”

PERSONAGES

De lezers zijn van mening dat ze de personages en hun onderlinge verhoudingen vanuit meerdere optieken redelijk goed hebben leren kennen.

De lezers voeren een levendige discussie met de nadruk op begrip en onbegrip over besluiten die worden genomen. Er worden keuzes van personages gerespecteerd en geaccepteerd maar niet altijd begrepen. Carine Heijmans: “Doordat de personages regelmatig zelf hun daden overdenken, erop reflecteren en jij als lezer dat met hen mag doen, worden hun beweegredenen duidelijk en te begrijpen. Ook al zou je zelf misschien andere keuzes hebben gemaakt.”

Vooral Williams ouders en Rose moeten het nogal ontgelden. Annemarie: “Ik kan haar gedrag niet zo goed begrijpen en vind dit ook niet goed aansluiten bij het hoofdthema dat voor mij gaat over de kracht van familiebanden. Nu ik erover nadenk geldt dat eigenlijk ook voor de ouders van William die hun zoon aan zijn lot overlieten en daar nooit meer op zijn teruggekomen. Het gedrag van Rose en Williams ouders staat nogal haaks op de rest van het verhaal.” La vida es bella: “De keuzes van Rose zijn moeilijk te begrijpen, maar de ouders van William zal ik echt nooit begrijpen, met alle respect voor het verlies van hun dochtertje. Ze laten William op alle belangrijke momenten in de steek. Welke ouders gaan niet naar het huwelijk van hun kind? Welke ouder weigert zijn kind in nood te helpen?”

Opvallend is dat de beeldvorming over verschillende personages draait gedurende het verhaal. La vida es bella zegt over vader Charlie: “Eerst zag ik hem enkel als een alcoholist die zijn gezin naar beneden trok. Vooral als Sylvie vertelde, veranderde hij in een man met een groot hart die de noden van de anderen goed aanvoelde.” Waar het beeld van vader Charlie steeds positiever werd, werd dat van moeder Ros steeds negatiever. Waar ze eerst de liefhebbende moeder lijkt die het gezin bij elkaar houdt, verandert ze in een bittere vrouw die alles en iedereen in de steek laat. De meeste lezers vinden haar dan ook het meest onsympathieke personage in het boek.

Waar de lezers het unaniem over eens zijn, is dat het verhaal eigenlijk in zijn geheel om William, voor wie ze veel mededogen hebben, draait. Zijn komst in de familie zorgt voor de definitieve familiebreuk die al eerder kleine barstjes vertoonde. Maar ook dat iedereen (met uitzondering van Julia als hij haar en Alice verlaat) van hem houdt, als vangnet fungeert en voor hem zorgt als zijn depressie de overhand lijkt te krijgen. Iets wat hij in zijn jeugd heeft moeten ontberen.

De bijpersonages zijn voldoende uitgewerkt voor de rol die zij in het verhaal spelen.

THEMA’s

De lezers herkennen een veelvoud aan thema’s: gezien worden, familierelaties/familieverhoudingen en het verbreken daarvan liefde, in al haar vormen, verlies, rouwverwerking, depressiviteit, homoseksualiteit, ongehuwd moederschap, mogen zijn wie je bent, de unieke eigenheid van elk individu, identiteit en (on)zichtbaarheid.

De lezers vinden dat Napolitano die thema’s en de impact die dat op de personages heeft over het algemeen goed heeft uitgewerkt.

ODE AAN LITTLE WOMEN VAN LOUISA MAY ALCOTT

De auteur beschrijft haar boek als een ode aan Little Women. dat gaat over de vier zusjes March. Niet iedereen is bekend met het boek, maar degenen die het boek wel (ooit) gelezen hebben herkennen paralellen tussen deze klassieker en Je bent prachtig en delen die met de andere lezers.

WAARDERING

De leesclub is met een prachtig gemiddelde score van 4,0 sterren afgesloten.

Van de zestien lezers, waardeerden drie lezers het boek met 3***. Zarahruijtenburg: “Over het algemeen een kabbelende roman die je mee laat leven in de dynamiek van een generatie zussen met verschillende karakteristieken die elk op hun eigen manier met hoogtepunten en tegenslagen om gaan.” Heleen: “Roman van voorwaardelijke liefde in de breedste zin vanuit familiedrama. Een intrigerend en emotioneel familieverhaal.” Annemarie: “Ik werd meegesleept in het verhaal en de belevenissen van de personages maar vond sommige gebeurtenissen wat te dramatisch en daarmee onrealistisch. Daarnaast irriteerde ik me aan de slechte vertaling. Dat had ik absoluut niet verwacht bij een boek uitgegeven door een gerenommeerde uitgeverij. Ik ben de originele, Engelse versie gaan lezen en dat beviel een stuk beter. Ik heb het boek met plezier gelezen. Maar het is niet de topper waar ik een beetje op had gehoopt.”

Tien lezers hadden 4**** voor het boek over. Ilja Smit: “Er komen prachtige quotes in het verhaal voor; over omgaan met verlies, familiebanden, loslaten, jezelf mogen/kunnen zijn - mooie levenslessen. Voor mij was het de eerste kennismaking met Ann Napolitano en ze heeft een goede eerste indruk achtergelaten.” Aventura: “Een teder geschreven familieverhaal, over liefde, verlies en jezelf zijn.” Dominique: “Dit boek, waarin het leven zich afspeelt op het raakvlak aan geboorte en dood, roept de kwetsbaarheid van de mens op, en zijn nood aan zowel zelfstandigheid als verbinding.” Alfred Wald: “De schrijfstijl is sowieso wat stroef en afstandelijk. Neemt niet weg dat het een rijke roman is, met een groot aantal thema’s die Napolitano geloofwaardig en gelaagd verweeft.” Kelly: “De schrijfstijl van Ann Napolitano is heel toegankelijk. Het verhaal is niet doorspekt van lange zinnen of moeilijke constructies. Daardoor krijg je een heel vlot geschreven verhaal.” La vida es bella: “Napolitano schildert met haar unieke personages een spectrum van liefde.” Marja Legius: “De personages zijn geloofwaardig en door de manier van schrijven ervaar je hun diepste gevoelens, hun geheimen en hun verlangen. Hun liefde maar ook hun angst en verdriet.” Readske: “De thematiek in dit boek kan best 'zwaar' overkomen. Toch vond ik dit boek, ondanks alle emoties, geen zwaar boek! Ik ben er echt doorheen gevlogen, het boeide me van begin tot eind.” Uschi: “Een pageturner over familiebanden, opvoeding, liefde en verlies.”

Tenslotte gaven drie lezers de volle 5****. CarineHeijmans: “Prachtige roman over familiebanden en mogen zijn zoals je bent.” Celesta Prinssen: “Een poëtisch familieverhaal vol melancholie. Elke pagina geeft je kippenvel.” Eylem: “Een familiegeschiedenis voor iedereen die wil dansen in de regen. De hoofdpersonages wachten in het leven niet tot de storm gaat liggen, maar ze leren uiteindelijk te dansen in de regen. Al met al een prachtig boek dat een reëel licht werpt op familiebanden en vriendschappen.”