De vanzelfsprekendheid waarmee migranten zonder verblijfstitel worden aangeduid als illegalen is een recent verschijnsel. Lange tijd konden migranten zonder paspoort naar Nederland komen en hadden geen vergunningen nodig om hier te wonen en te werken. Vanaf 1930, en vooral de laatste decennia van de twintigste eeuw, werd het toelatingsbeleid strenger. Dat hield migranten echter niet tegen, terwijl de mogelijkheden om ze weer uit te zetten beperkt waren. Tussenland verhaalt de geschiedenis van steeds nieuwe groepen migranten die zonder toestemming naar Nederland kwamen en analyseert hoe beleidsmakers, parlement, publiek en migranten zich mengden in de strijd wie mocht blijven en wie zou moeten vertrekken. De studie laat zien dat juist het strenge toelatingsbeleid en de hardnekkige fixatie op controle leidden tot illegalisering en criminalisering van migranten.
