Mijn nachten met Jolien Janzing

Audrey en Anne is een boek dat gemakkelijk wegleest. Soms een beetje té, dan krijgt het een kinderboekstijl. Er zijn veel dialogen die niks zeggen, van het type ‘Hallo’ ‘O hallo, leuk dat je er bent’ En af en toe gaat het echt mis, zoals in de beschrijving van de bevrijding aan het einde van het boek. Maar soms staan er ook bloemrijke vergelijkingen die mij in ieder geval wel bevielen. Dan is een echtscheiding geen schande voor de familie maar “Een echtscheiding die als een onkruid met dofpaarse bloemen hun rozentuin had ontsierd”.

Het boek gaat over het leven van Audrey Hepburn en Anne Frank, in de context van hun familie en in de periode van de Tweede Wereldoorlog. Er is veel meer tekst over Audrey dan over Anne, en over Anne heb ik weinig nieuws gelezen. Bij het schetsen van de familie Frank, en dan vooral de gevoelens van haar moeder vroeg ik me af of dit een basis had in archiefonderzoek of dat de schrijfster een algemeen tijdsbeeld invulde. Dat laatste zou ik minder gepast vinden.

Anderzijds is het natuurlijk een roman, en natuurlijk wordt er dan van alles ingevuld. Zo ook bij het verhaal van Audrey en haar familie. Voor mij was het verhaal van Audrey’s moeder Ella het centrale verhaal in dit boek. Audrey’s vader is als romanfiguur eerder een karikatuur, maar Ella komt voor mij tamelijk uit de verf als een echt persoon. Ze lijkt ook in haar eigen tijd een figuur geweest die af en toe in de roddelbladen had kunnen staan, maar de tijd was daar niet naar. Ze heeft in de traditionele goed-fout discussie over de oorlog foute keuzes gemaakt, dat is duidelijk. Ook duidelijk wordt dat het vanuit haar eigen perspectief nog niet zulke rare keuzes waren.

Audrey wordt als kind uitbesteed aan nannies en ze gaat al heel jong naar een Engelse kostschool. Wanneer voor haar als tienjarige een normaal gezinsleven met haar moeder start, dan is dat een gebroken gezin want daddy heeft de benen genomen. De oorlog is uitgebroken met de inval in Polen. Moeder en dochter gaan naar Nederland, naar de grootouders in Arnhem. Audrey zal hier ook voor het eerst wat intensiever omgaan met haar halfbroers. Ella, vrouw en van adel, gaat na haar scheiding werken voor de kost. En ze is in staat om relaties op voldoende hoog niveau aan te knopen waarvan ze bescherming verwacht. Dat andere mensen haar veroordelen zal voor iedereen, en zeker ook binnen haar gezin, spanningen creëren.

Ik heb het boek voornamelijk ’s nachts gelezen. En hoewel ik iets meer van haar gehoopt had, heeft Jolien mijn nachten niet verpest.