Integratie en cultuur verschillen poëtisch verteld

Met dit Bronzen Uil Publieksprijs 2021 winnende en met Debutantenprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 2022 bekroonde ‘De hemel is altijd paars’ debuteerde auteur Sholeh Rezazadeh (1989) in 2021, waarin integratie wordt verkend met de verschillen en problemen, ook stond het boek op de Hebban Debuutprijs en Libris Literatuurprijs Longlist in 2022 en was Mezza boek van de maand. Deze review is op basis van de 9de druk uit 2022 uitgeven door Ambo|Anthos.

Het boek bestaat uit 181 pagina’s opgedeeld in 28 hoofdstukken, die voornamelijk kort zijn, zonder hoofdstuknummering en elk hoofdstuk begint op een oneven pagina, waardoor een bladzijde soms blanco is. De cover heeft een verloop van paars en geel op de achtergrond, met rode en witte gebouwen op de voorgrond in een mix van Arabische en Nederlandse stijlen.

De 32-jarige Arghavan, een vrouw uit Iran, reist per tram naar haar werk, een tweedehandswinkeltje in Amsterdam. Daar komen verschillende klanten langs, de vaste klant Anna met een gehoorprobleem, Johan, en de muzikant Mees, op wie zij verliefd wordt, maar de vraag is of hij dat ook is op haar. Gebeurtenissen, spullen en handelingen brengen bij Arghavan allerlei herinneringen op aan haar leven in Iran als kind. Ook haar jeugdvriendin komt een paar dagen naar Nederland met haar man, maar er is veel veranderd. In Arghavan haar jeugd is ook wat gebeurd wat haar heeft doen besluiten Iran te verlaten.

Hoe de hoofdpersoon in het leven staat, over de andere mensen denkt en wat ze voelt wordt door Sholeh Rezazadeh meteen duidelijk gemaakt via een rit met de tram in de eerste hoofdstuk. Al is het verhaal fictief, voelt het alsof Rezazadeh uit eigen ervaring put, en maakt daarmee de beleving intenser. Het verschil in cultuur wordt door Rezazadeh mooi verteld, de klanten in de winkel hebben elk hun eigen verhaal en karakter, waarmee ook deze verschillen duidelijker worden. Er zijn wel momenten waarbij Rezazadeh een soort van ik en hun vertelling heeft, waardoor de hoofdpersoon afstandelijk wordt tegenover anderen, maar dat onderstreept ook het probleem met integratie.

Het boek gaf een heerlijk ontspannen gevoel, mede door de korte hoofdstukken, maar vooral door de poëtische, rustige en lieve manier van vertellen. Een prachtig debuut, wat nieuwsgierig maakt naar haar andere werken.