'Alkibiades' had beter kunnen zijn

Hoewel ik bewondering heb voor de uitgebreidheid, accuratesse en zorgvuldigheid waarmee Pfeijffer een compleet beeld van het leven van Alkibiades heeft weten te scheppen, ben ik toch teleurgesteld in dit boek. 'Alkibiades' wordt een roman genoemd, maar neigt er veeleer naar een biografie te zijn, waarin vooral (wapen)feiten over elkaar heen buitelen (met toegevoegd notenapparaat en al) en een waar verhaal achterwege blijft.

Uiteraard is het boek geschreven in de bloemrijke taal die Pfeijffer zo goed beheerst. Hij laat dan ook wederom zien dat hij uitstekend kan schrijven. Maar, deze taal leidde hier voor mij juist tot verveling omdat hij niet wordt ingezet in een écht verhaal maar in iets wat aanvoelde als een, soms zelfs ronduit langdradig, college Atheense geschiedenis. Het is daarbij de bedoeling dat de lezer parallellen ontdekt met onze tijd, met name als het gaat om het verval van de democratie, maar mijns inziens stelt Pfeijffer de prangendste vragen en crises (in de context) van de 21ste eeuw helaas niet aan de kaak.

Pfeijffer doet verder pogingen om dit boek wat eigentijdser te maken door enkele (lees: zeer weinig) vrouwen op de voeren die bepalend zijn geweest in het leven van Alkibiades. Eén uitspraak van diens eerste vrouw wordt gedurende het boek vaak herhaald: 'Geen man zal ooit een groot man zijn als hij niet ook een vrouw durft te zijn', wat geëmancipeerd lijkt, maar tegelijkertijd terugvalt op een ouderwetse verdeling van zogenaamde mannelijke en vrouwelijke eigenschappen. Bovendien blijft het verhaal 708 pagina's lang een mannenverhaal dat zich afspeelt in een mannenwereld, verteld door een man.

Het einde van het boek lijkt nog interessant te worden als Alkibiades' tweede vrouw (en inmiddels weduwe) Timandra in het laatste deel het woord neemt en duidelijk maakt dat ze zint op wraak na de moord op haar man. Maar de stoere vrouw die eerder in het boek meevoer met de Atheense vloot is nu een weemoedig verliefd muisje geworden dat wegdroomt bij de spieren en kracht van de man die haar bevrijd heeft uit de armoede. Pfeijffer vervalt daarbij in dramatische clichés en wordt meermaals te bombastisch.

Kortom: 'Alkibiades' is te feitelijk, duurt te lang en had veel actueler kunnen zijn. Wat mij betreft mag Pfeijffer bij zijn volgende boek de academicus thuislaten en weer terug in de rol van romancier kruipen.