Een prachtige les ethiek

Al vanaf het moment dat het boek voor het eerst mijn pad kruiste, was ik gefascineerd door het hele concept, door het totaalplaatje. Ik was gefascineerd door het idee van een pretpark (dat een beetje het Disneygevoel opriep) en door het idee van AI's. Want AI's dwingen ons als geen ander om na te denken over wanneer iemand nu eigenlijk een mens is, wat ons een mens maakt. En AI's zijn daarom per definitie een ethisch ontiegelijk interessant onderwerp om over te schrijven en te lezen.

En zeker dat ethische aspect komt in dit boek ongelooflijk goed tot zijn recht en uit de verf. Niet alleen beleven we een groot deel van het verhaal door de ogen van Ana, een AI, waardoor we al snel zelf een oordeel hebben of ze menselijk is of niet, maar we worden ook geconfronteerd met de status die zij als AI heeft en het effect wat dat op haar heeft. Aan het einde van het verhaal is er eigenlijk maar één conclusie mogelijk: Wij mensen zijn hiertoe in staat EN we zijn monsters.

Het plot van het boek, naast dat het ons heel erg doet nadenken over het begrip menselijkheid, bevat elementen van een romance, een drama en een mysterie. De manier waarop het verhaal geschreven en opgebouwd is, hoofdstukken vanuit Ana's point of view worden afgewisseld met verslagen van de rechtzaak, prikkelen steeds meer de nieuwsgierigheid. Hoe verder ik kwam, hoe meer ik me oprecht ging afvragen wat er nu echt gebeurd was en hoe het verhaal af ging lopen. Ook al had ik uiteraard al vrij snel mijn vermoedens.

Ik wist vooraf dat dit een boek ging zijn dat bij mij ofwel heel goed ging werken ofwel helemaal niet. En ik moet zeggen dat het echt het eerste geworden is. Dat komt mede omdat het karakter van Ana en haar ontwikkeling ongelooflijk goed geschreven en weergegeven zijn. Maar het komt vooral door de prachtige les ethiek die ik bewust en misschien nog wel vaker onbewust gekregen heb tijdens het lezen van dit boek.