Bruisend ruimteavontuur met sympathieke robot

Defy the Stars, de nieuwe young adult roman van Claudia Gray, is al bij voorbaat een opmerkelijk boek. Naast een tamelijk gewone kick-ass heldin heeft het als mannelijke hoofdpersoon namelijk een androïde. En ja, er zal iets opbloeien tussen die twee, zoveel wordt er wel prijsgegeven in de promotie rond het boek. Maar hoe kan een robot nu verliefd worden? Het is een kwestie die gaandeweg het verhaal vorm krijgt maar dit beslist niet domineert. Meer dan wat ook brengt dit boek ons een inventief en spannend avontuur in de ruimte. Romantiek en enige filosofische diepgang krijgt de lezer op de koop toe.

Claudia Gray (1970) heeft al een aardig lijstje young adults op haar naam staan. In Nederland is ze vooral bekend van de vertaalde Vuurvogel-trilogie. Daarnaast schreef ze ook twee boeken in de Star Wars-cyclus. In Defy the Stars komen young adult en space opera echter mooi samen, al is dit verhaal vooral geïnspireerd op series als Star Trek en Battlestar Gallactica.

We bevinden ons in de 23ste eeuw wanneer de mensheid vier andere planeten heeft gekoloniseerd. Dit om de afgeleefde en uitpuilende aarde te ontlasten. Op Genesis, de mooiste van die planeten, hebben de bewoners besloten bewust met hun wereld om te gaan, zodat deze wél goed leefbaar blijft. Daarom gingen ze massale immigratie van Aarde weigeren, wat een ruimteoorlog tot gevolg had. Helaas is het een ongelijke strijd, aangezien de aarde vecht met robotten, zogeheten ‘mechs’, en Genesis soldaten heeft van vlees en bloed.

Hoofdpersone Noemi Vidal is een 17-jarige gevechtspilote van Genesis. Binnen drie weken zal ze meedoen aan een massale zelfmoordactie, binnen het kader van de oorlog. Wanneer een oefening onverwacht uitloopt op een veldslag, strandt ze echter op een verlaten, aards ruimteschip. Daar vindt ze Abel, een ongekend geavanceerde mech die dertig jaar lang zat opgesloten in het apparatuurruim. Al snel beseft Noemi dat ze met Abels hulp de zelfmoordactie kan voorkomen. Dan moeten ze echter wel een thermomagnetisch apparaat zien te bemachtigen en dat kan alleen op een andere planeet. Wat volgt is een spannende tocht door de ruimte, waarbij het steeds meer de vraag is of de nogal menselijk overkomende Abel echt een machine is of toch meer dan dat.

Abel is als robot natuurlijk een ongebruikelijke hoofdpersoon. Het verhaal wordt voor de helft vanuit zijn gezichtspunt verteld en we zien de emoties steeds hoger bij hem oplaaien. Wordt dat geloofwaardig gebracht? Gelukkig wel. Gray weet waar ze mee bezig is en geeft steeds weer goede redenen waarom Abel is zoals hij is en zich nog verder ontwikkelt bovendien. Dat begint al met de dertig jaren eenzame opsluiting, die een onverwacht effect hebben gehad op zijn kunstmatige intelligentie. Afgezien van dat alles zijn de toch wel typische robotgedachten die hij denkt zo verfrissend anders en sympathiek, dat je er als lezer graag genoegen mee neemt.

Ondertussen gaat Gray de filosofische kwesties die het verhaal oproept niet uit weg. De vraag wanneer je een robot menselijk kunt noemen staat daarbij natuurlijk centraal. Maar ook de politieke keuzes die door Aarde en Genesis worden gemaakt, komen aan bod. Het zijn gewichtige kwesties die nog niet allemaal worden opgelost, maar de auteur zet ze helder neer zonder dat dit saaie exposé oplevert.

Opvallend is de hoge mate van inventiviteit die het verhaal kenmerkt. De helden komen met grote regelmaat voor lastige problemen te staan, maar de manier waarop ze deze weten op te lossen is steeds weer verrassend, vol flair en toch logisch. Ondertussen verloopt de romance tussen Noemi en Abel niet helemaal volgens bekende paden en kent het verhaal verschillende onverwachte wendingen. Een minpunt is dat de uiteindelijke ontknoping meer bedoeld is om een volgend deel voor te bereiden dan dit verhaal op passende wijze af te ronden.

Defy the Stars is een origineel boek, ondanks de associaties die het met eerder genoemde televisieseries zal oproepen. Een meeslepend ruimteavontuur dat geschikt is voor alle leeftijden en geslachten.