Geëngageerde ideeënroman

Filosoof Lieke Marsman debuteerde als dichter in Tirade en sleepte met haar eerste poëziebundel Wat ik mijzelf graag voorhoud verschillende poëzieprijzen in de wacht. Haar gedichten en essays verschenen onder andere ook in De Gids en Vrij Nederland. In 2017 verscheen haar prozadebuut Het tegenovergestelde van een mens bij Atlas Contact. Dit boek is echter zeker geen traditionele roman.

Marsman heeft ideeën en ze heeft er veel van. Hoofdpersonage Ida is klimaatwetenschapper en verliefd op Robin, ze legt haar eigen leven tijdens haar jeugd en het nu onder de loep op verschillende manieren en met de meest wonderlijke invalshoeken. “De uitspraak maakte veel indruk, als mensen slecht waren, en ik wilde goed zijn, dan moest ik ervoor zorgen dat ik het tegenovergestelde van een mens was.”

Het tegenovergestelde van een mens laat zich niet samenvatten, het is eerder een verzameling scherpe analyses en ideeën, essays en gedichten dan een roman met een verhaallijn te noemen. Grote thema’s die centraal staan zijn klimaatverandering en (homo)seksualiteit. Ida filosofeert met de lezer over de wereld, de aarde en de mens(heid) en haalt daarbij verschillende filosofen als Copernicus, Kant en Kierkegaard aan. De roman van Marsman hangt van intertekstualiteit aan elkaar maar biedt een scherpe blik op de huidige maatschappij en de generatie twintigers die daarin een cruciale rol speelt.

Een zeer geëngageerde ideeënroman dus, waardoor de vreemde poging tot een plottwist tegen het einde van het ‘verhaal’ helemaal past bij de gedachtekronkels die door het boek lopen, maar toch gekunsteld en ongeloofwaardig aandoet. Het gedachtegoed van Marsman heeft deze gemaaktheid niet nodig.

Wie van filosofie houdt en zich graag verdiept in de hedendaagse mens en diens problematiek is dus bij Marsman helemaal aan het juiste adres. Haar boek zet lezers aan het denken en bevat verschillende scherpe observaties, maar wie op zoek is naar een meeslepende roman zal bedrogen uitkomen.