Keuze uit de Zweedse misdaadliteratuur

Kun je zeggen dat het schrijversduo Maj Sjöwall en Per Wahlöö de internationale aandacht op de Zweedse misdaadliteratuur heeft gezet en de weg heeft voorbereid voor alle Zweedse misdaadauteurs die nog zouden volgen? Volgens John-Henri Holmberg, de samensteller van de oorspronkelijk in het Engels verschenen verhalenbundel Een duistere schaduw, wel. In zijn inleiding gaat hij in op de ontwikkeling van de Zweedse misdaadliteratuur en zet deze af tegen de ontwikkelingen van het genre elders in de wereld.

Bij zijn keuze voor de verhalenbundel heeft Holmberg zo veel mogelijk kanten van het Zweedse misdaadverhaal willen laten zien. De selectie gaat van de al genoemde Sjöwall en Wahlöö, via Stieg Larsson (en zelfs diens partner Eva Gabrielsson) tot een humoristische samenwerking van Henning Mankell en Håkan Nesser. De 17 verhalen in deze bundel zijn nog niet eerder in Nederlandse vertaling verschenen.

De verhalen vormen een mooi beeld van het kunnen van de Zweedse auteurs. De keuze van de onderwerpen is net zo divers als de auteurskeuze voor deze bundel. Die gaat van een historische misdaad tot een toekomstverhaal, en van goedgeplande wraakoefeningen tot bijzondere karaktertekeningen. Als er al een overeenkomst is, dan is het dat opvallend veel verhalen zich rondom de kerstperiode afspelen.

Mankell en Nesser stelden zich de vraag wat er zou gebeuren als hun hoofdpersonen Kurt Wallander en Van Veeteren elkaar zouden ontmoeten. In het resultaat, Een onwaarschijnlijke ontmoeting, wisten de auteurs ook nog een rolletje voor zichzelf op te eisen.

Het verhaal van Larsson schreef hij toen hij 17 was. Zelfs op die jonge leeftijd liet hij al zien hoe hij de lezer mee kan voeren. Zijn verhaal, Superbrein, is gebaseerd op een intrigerend idee, dat hij weet door te zetten naar een onafwendbaar einde.

Johan Theorin, die de meeste van zijn boeken op Öland laat afspelen, heeft ook voor zijn verhaal De wraak van de jonkvrouw  voor deze plaats gekozen, waarbij opnieuw Gerlof Davidsson (die in veel van zijn boeken voorkomt) een rol heeft.

Voor degenen die nog moeten kennismaken met het Zweedse misdaadverhaal is Een duistere schaduw  een goede kans om van de verschillende auteurs te proeven. Voor mij sprong het verhaal Zie op mij in liefde neer  van Malin Persson Giolito er bovenuit. Er wordt geen enkele misdaad in dit verhaal gepleegd, of het zou de misdaad van kinderverwaarlozing moeten zijn. Giolito verwoordt dat op een indringende wijze die je na het lezen van het verhaal nog lang nablijft.

Elk verhaal wordt voorafgegaan en afgesloten met informatie over de auteur. Bij het redigeren had beter besloten kunnen worden om deze auteursinformatie samen te voegen. In praktisch alle gevallen worden feiten dubbel genoemd en dat is niet nodig. Dat is een klein puntje van kritiek op deze keuze uit de Zweedse misdaadliteratuur waar Nederland nu na Engeland ook kennis mee kan maken.