Een bloemlezing van Céline’s meest onethische werk

Eigenlijk is het grootste dilemma wat kleeft aan het nalatenschap van Céline, de meer algemene vraag of de kunstenaar of zijn werk centraal moet staan; en of je het werk überhaupt los kan zien van de kunstenaar. Céline staat bekend om zijn geweldige romans, maar misschien nog meer om zijn pamfletten vol haatspraak en antisemitisme. Met zijn ‘Dood op krediet’ heeft hij een stilistisch meesterwerk gecreëerd, een unicum en een norm in de literatuur. Ik heb enorm genoten van de prestatie die Céline heeft neergezet. En ik neigde te menen dat zijn romans prima los kunnen staan van zijn onethische opvattingen.

Daarom kwam het mij als een verrassing, dat ik deze mening heb herzien toen ik de brieven, pamfletten, essays en teksten las uit deze bloemlezing van Céline. Zijn rauwe, onverbloemde stijl en zijn hang naar (zelf)vernietiging, sadomasochisme en depressie: de realiteit, de kou… de anti-kunst… alles wat in ‘Dood op krediet’ zit, zit ook in zijn brieven & teksten uit deze bloemlezing. Maar in deze bloemlezing is het vermengt met misplaatste, niet te volgen opmerkingen; spontane uitbarstingen over joden, haat naar minderheden, haat naar alles wat neigt naar socialisme, etc. etc. Die gore uitspattingen, spontane uitingen van woede, zoals die in dood op krediet in romanvorm vermakelijk waren, waren die in zijn pamfletten en brieven smerig & onuitstaanbaar.

Alles wat goed was aan ‘Dood op krediet’, de stijl en het schrijven, was afschuwelijk in ‘Van de ene dood naar de andere’. Dit zegt een heleboel over de bedoeling van een tekst, en hoe die in zo belangrijke mate beïnvloedt hoe de tekst wordt ervaren. Waarom zou anders dezelfde stijl twee keer zo anders worden ervaren?

Lees het hele artikel op de website:
https://arslibrorum.nl/een-bloemlezing-van-celines-meest-onethische-werk/
Ars Librorum: liefhebber en kenner in de literaire wereld