Bijzonder onprettige lectuur

Dit boek gaat over Jörgen Hofmeester. En vooral over hoe vresenlijk slecht zijn leven is. Hij is een zwakkeling, zijn vrouw is na twee jaar bij hem teruggekomen en hij durft haar niet weg te sturen omdat weigeren niet in zijn woordenboek voorkomt. Hij probeerde zijn dochter belezen op te voeden, maar die kreeg daardoor een eetstoornis. Voortdurend rekent Jörgen hoe zijn status zich verhoudt tot andere mensen.
Zijn jongste dochter Tirza woont nog bij hem thuis, en voor het slagen van haar eindexamen geeft ze een groot feest. Het overgrote deel van het boek gaat over de voorbereidingen op dat feest.
Maar het boek zit vol flashbacks. Jörgen wordt psychologisch uitgediept en de terugblikken zijn soms lang.

Het is erg knap op welke manier Grunberg de hoofdpersoon zo diep heeft uitgewerkt. Jörgen zo herkenbaar miserabel en diep psychologisch heeft neergezet. Maar de schrijfstijl vond ik minder interessant, soms vervelend zelfs. Het word gekenmerkt door korte, directe zinnen die makkelijk te begrijpen zijn. Met Grunbergs korte stijl besefde ik mij wel, met hoe weinig woorden en hoe weinig langgerekte zinnen hij toch iets moois een zinnigs kan overbrengen op de lezer.
Aan het begin merk je meteen dat dit in een opvallend perspectief is geschreven:
'Jorgen Hofmeester staat in de keuken en snijdt tonijn voor het feest.' -eerste zin. Misschien is dit voor mij juist vervelend omdat ik het niet gewend ben, dat kan ook. Het is immers een stuk directer dan een vertellend perspectief. Over seks en andere voorzichtige onderwerpen praat Jörgen als is het iets banaals als het avondeten. Daar kan je voor kiezen. Ik ben d'r geen fan van.

Hier en daar ben ik meegenomen in het absurde verhaal, en het einde was mij zelfs erg verrassend. Het is merkwaardig te bedenken dat je iemand kan vermoorden om hem te beschermen.
Ongemak is een doorlopend thema in dit boek, en op een opmerkelijke manier werd ik er zelf soms ook ongemakkelijk van. Ik voelde mij haast met de bladzijde neerslachtiger worden, dit boek was niet in de laatste plaats heel onprettig om te lezen.
Misschien was dit boek wel te confronterend, daar de hoofdpersoon zo'n miserabel doch herkenbaar leven leidde.
Tussen de zinnen door staat soms een leuke overpeinzing, of iets filosofisch waar je overna kan denken, maar los daarvan is het ronduit onfortuinlijk geschreven.
Als je op het randje van een existentiële crisis zit, zal dit boek je louter neerslachtiger maken over alles wat de wereld je te bieden heeft. Anderzijds is het natuurlijk ook wel knap dat een boek zoiets bij de lezer op kan wekken.

Daar het werk heel toegankelijk en in relatief korte zinnen in geschreven, is het misschien een leuk opstapje naar meer Nederlandse literatuur. En zelfs met die eer korte en belevende schrijfstijl weet Grunberg nog de kracht van woorden tot de lezer door te dringen.
Maar voor een ander deel van de lezers is het wat mij betreft niet eens de verwijzingen naar de Russische grootheden waardig, die hier en daar, voorzichtig in de tekst zijn verwerkt.

Enfin, ik had allicht beter naar de uitstraling van Grunberg kunnen kijken voordat ik dit boek wilde gaan lezen. Bij uitstek leest je op dat vergroeide voorhoofd een onbegrip voor de werkelijkheid af. Het is hem vergeven, meer zal ik niet lezen.
Hieronder nog wat zinnetje uit het boek voor d'rbij; dan hoef je het werk verder niet meer aan te raken:

"Het type voor wie begeerte een ongemak is waarmee anderen hem dagelijks lastigvallen." -p.20
"Verstrooidheid was een excuus waarmee hij jaren vooruit kon." -p27
"Ik vind... ' begon Hofmeester. Omdat hij eigenlijk niet wist wat hij vond, nam hij een pauze en op dat moment hoorde hij Tirza de trap afkomen en besloot hij dat het niet meer nodig was zijn zin af te maken." -p. 36