Deze debuutroman is óók goed geschreven!

KOPP-kinderen. Zo worden ze genoemd. Kinderen van ouders met psychische (en/of verslavings-) problemen. Anne-Fleur van der Heiden (1987) is een half KOPP-kind. Ondergetekende is ook een halve. Google maar eens naar KOPP-kinderen en er komen allerlei zwaarden van Damocles tevoorschijn die boven de hoofden van deze KOPP-kinderen hangen. Een greep uit het ‘wapenarsenaal’: 'Zo lopen KOPP-kinderen op latere leeftijd een verhoogd risico op het ontwikkelen van een stemmingsstoornis (depressie, bipolaire stoornis), angststoornis, gedragsstoornis en/of persoonlijkheidsstoornis en op problematisch middelengebruik.'

‘Have a nice future’.

Een klotejeugd is een ‘unique selling point’. Vruchtbare grond voor het ontspruiten van een sensatiegericht verhaal. Een verhaal waarbij ‘de mensen’ aan je lippen hangen, genietend en gruwelend of vol medelijden.
Een jeugd als deze is ook een dooddoener. Wanneer je er over begint, valt men stil, op zoek naar een smalltalk-verhaaltje over bijvoorbeeld het weer.
Een rotjeugd kan hét vertrekpunt worden van een aanklacht tegen die ouder(s).

Zelden kan een KOPP-kind of zijn/haar omgeving die jeugd overstijgend beschouwen, vol liefde, zoals van der Heiden dat doet in ‘Klaproos’. Van der Heiden kiest een andere gewaagde, onconventionele en liefdevolle insteek, waarin de valkuil van sentimentaliteit succesvol wordt vermeden. Een invalshoek die niet door iedereen wordt begrepen.

In ‘Klaproos’ lezen we over Noor die opgroeit met een moeder en stiefvader met verslavingsproblematiek. In tijdssprongen van haar jeugd naar adolescentie en weer terug kijken we met haar mee.


Maar: laten we voorkomen dat we het na het lezen van ‘Klaproos’ alleen maar praten over hoe het is om een kind te zijn van ouders met verslavingsproblemen. Wie dat doet, onderschat van der Heiden en de mate waarin aan deze roman stilistisch is gesleuteld. Om een verhaal als deze zo te kunnen schrijven en bewust voor een stijl te kiezen, moet je namelijk een goede schrijfster zijn.


Doordat het verhaal vanuit een bijna vogelperspectief is geschreven is een bepaalde afstand merkbaar. Juist door het ontbreken van extreme betrokkenheid van de protagonist bij wat zij meemaakt is er ruimte over voor de lezer en zijn of haar mening. En inderdaad, de novelle roept dan veel op, zoals onder andere blijkt uit de recensie van Mieke van der Weij in de NRCV-gids, die meteen enigszins kortzichtig gooit met het KOPP-kind principe: ‘Dat tegen de klippen op iemand verdedigen die er nooit voor je geweest is, die uitsluitend op kosten van de gemeenschap leeft en voortdurend geld van je bietst. Dat Noor problemen heeft met mannen en alcohol, we snappen het wel.’

Maar veel interessanter is eigenlijk dat het ontbreken van opsmuk en dramatisering ervoor zorgt dat ‘Klaproos’ juist tot het hart spreekt. Dat is krachtig. Laat die tweede roman maar komen.