Interessant idee met een middelmatige uitvoering

In de Young Adult-thriller Als de nacht valt van Marieke Nijkamp (vertaald door Maren Mosterd) heeft de pest weer vrij spel op aarde. Het verhaal volgt een groep tieners in een jeugdinrichting tijdens deze uitbraak. Het verloop van het verhaal zal voor veel mensen herkenbaar zijn uit de coronapandemie. Mocht je daar nog niet aan toe zijn, dan kun je dit boek waarschijnlijk beter laten liggen. Kun je dit thema wel aan? Lees dan verder of dit boek iets voor je is.

In jeugdinrichting Hope zit een grote groep jongeren die in het verleden in aanraking is gekomen met de politie. Het is een mengelmoes van tieners, die naar Hope zijn gekomen omdat ze daar klaargestoomd kunnen worden voor een terugkeer naar de maatschappij. Maar ineens zijn alle bewakers en hulpverleners verdwenen. De tieners zijn alleen achtergelaten in de afgelegen kliniek, want de wereld staat op zijn kop. Het ‘levensgevaarlijke virus’ van de verhaalbeschrijving op de achterflap van het boek blijkt trouwens geen virus te zijn, maar een nieuwe versie van de pest (veroorzaakt door een bacterie).

Zodra de tieners erachter komen wat er aan de hand is komen de gebeurtenissen de lezer waarschijnlijk wel bekend voor. Iets wat eigenlijk niet in het voordeel is van het boek. We krijgen de angst voor anderen, het houden van afstand, mondkapjes om jezelf te beschermen en mensen die er niet in geloven voorgeschoteld.

Alles wat gebeurt is zo herkenbaar dat je je begint af te vragen waarom er niet gewoon is gekozen voor het coronavirus. Wat voegt het toe aan het verhaal om hiervoor een andere ziekte te kiezen? Uiteindelijk blijkt de uitbraak van de pest een stuk meer te ontsporen dan wat er bij ons is gebeurd in de afgelopen jaren. Maar dat had nog steeds gekund door het ‘worst case scenario’ van de corona-uitbraak te verkennen in dit verhaal. Dat had het boek misschien zelfs sterker gemaakt. Nu voelt het een beetje als een slecht gekopieerde versie van de werkelijkheid.

Wat goed is aan het boek is dat er veel diversiteit is. Helaas voelt deze diversiteit soms wat geforceerd aan. Bijna elk personage wordt geïntroduceerd met zijn 'andersheid' in plaats van dat dit terloops ter sprake komt. Dat is jammer, maar niet heel storend. Uiteindelijk mag iedereen in het boek gewoon zichzelf zijn en dat is al erg verfrissend om te lezen.

Het boek wordt een 'spannende YA-thriller' genoemd door de uitgeverij, maar het is niet echt een thriller. Als de nacht valt is zelfs niet eens heel spannend. Het is vooral een rustig verhaal over tieners die proberen te overleven en hun plekje in de wereld proberen te vinden. Ze hebben verder eigenlijk vooral veel ruzie. De grote antagonist uit het begin van het verhaal is al vrij snel vertrokken. Dit zorgt ervoor dat er niet veel spanning overblijft. Enkel de pest zit hen op de hielen, maar ook dit voelt nooit echt als een gevaar. Terwijl er toch veel doden vallen.

Misschien komt het doordat we zelf nog in een pandemie zitten, maar het gegeven van 'een gevaarlijk virus' in een verhaal brengt toch niet echt de spanning die men misschien voor ogen had bij dit boek. Als de nacht valt is niet slecht geschreven, maar het springt er ook niet uit als een goed boek. Het verhaal maakt weinig indruk, maar dat komt misschien door de tijd waarin we nu leven. Wat wel zeker is, is dat als je op zoek bent naar een superspannende YA-thriller, je beter een ander boek kunt gaan lezen.