Meridiaan van bizon-bloed

De schrijver John Williams was grotendeels vergeten, tot diens roman ‘Stoner’ enkele jaren geleden opeens veel aandacht kreeg en zeer hoge waarderingen. Dit boek, ‘Butcher’s Crossing’ is het boek dat de inmiddels overleden Williams daarvóór schreef, half jaren ’60 van de vorige eeuw.
Het heeft tevens een volstrekt andere thematiek dan ‘Stoner’, want het gaat over een jongeman die naar het eponieme plaatsje in het Amerikaanse Midwesten reist, met het plan om bizons te gaan jagen. Deze Will Andrews vindt hier al snel de bezeten jager Miller en met hem -en twee anderen- reizen ze af naar een zeer afgelegen vallei waar volgens Miller nog een heleboel bizons moeten leven. En natuurlijk wordt het een barre, zeer barre onderneming…
Al heel snel had ik bij lezing sterke associaties met het boek ‘Meridiaan van bloed’ van Cormac McCarthy. Niet alleen speelt dit boek in dezelfde tijd en omgeving, maar het gaat óók over een jongeman die zich in een grimmig avontuur stort. Verder zijn in de vertelstijl veel parallellen te trekken: dezelfde sobere, louter beschrijvende stijl, die verstoken is van enige emotie of duiding. En dezelfde afstandelijke benadering van de personages: zelfs Will wordt door de schrijver consequent met zijn achternaam genoemd.
En ten slotte, en dat is misschien wel het belangrijkste, hetzelfde nihilistische en schijnbaar betekenisloze verhaal. Want net als met McCarthy’s boek (terecht getypeerd als ‘anti-western’) heb ik ook hier zeer de vraag waarom Williams dit verhaal nu eigenlijk vertelt! Er is geen moraal of wijze les, geen spanningsboog, geen noemenswaardig plot en geen ontwikkeling van welke personage dan ook. We tasten zelfs nog steeds grotendeels in het duister waarom Andrews, uit een welgesteld Boston’s nest, dit avontuur überhaupt aangaat!
En zo heb ik ook hetzelfde bezwaar bij dit boek als bij voornoemd boek van McCarthy (dat ca. 20 jaar later is geschreven en misschien wel sterk geïnspireerd is door ‘Butcher’s Crossing’, wie zal het zeggen?). Aan de ene kant fascineert het brute verhaal over de wezenloze slachtpartij van alle Amerikaanse bizons in de negentiende eeuw. Maar aan de andere kant brengt het te weinig diepgang en betekenis.