Respect voor het individu

Pastorale is een verhaal over een broer en een zus die opgegroeid zijn in een streng religieus gezin. Ze wonen in Brevendal, een dorp dat als het ware uit twee delen bestaat: een Nederlands en een Moluks deel. We leren de twee hoofdpersonages, Louise en Oscar, kennen in hun zoektocht naar hun weg in het leven. Verschillende thema’s als godsdienst, liefde, vriendschap, stad versus platteland en studies vormen de rode draad. Religie is hiervan het meest uitgesproken thema.
Elke atheïst zal onmiddellijk een zwak tonen voor de pleidooien die Louise voert tegen de streng religieuze opvoeding die zij heeft genoten. Haar ideeën worden scherp maar o zo juist beschreven. Ook een vleugje humor is de schrijver niet vreemd: "Verticale bewegingen leiden tot horizontale verlangens". Terwijl Louise worstelt met de beperkingen die zij door haar opvoeding heeft ervaren en de wrok die zij koestert voor diegenen die haar als jong meisje verhinderden te zijn wie ze echt was, heeft ze het ook erg moeilijk los te komen van dit verleden. Met Louises’ uitgesproken standpunten over religie nodigt Stephan Enter uit tot nadenken over geloof. Eén van de grootste verdiensten van dit boek.
Het personage van Oscar, opgegroeid in hetzelfde gezin, plaatst godsdienst veel minder centraal in zijn leven. Andere zaken zijn voor de jongere Oscar op dat moment belangrijk. Toevallig komt hij in contact met een Molukse familie in Brevendal. Hij ervaart aan den lijve hoe moeilijk het kan zijn twee culturen die naast elkaar leven te verenigen. Uit het leven gegrepen in de maatschappij anno 2019. Het verhaal is een fijne insteek om wat meer te weten te komen over de geschiedenis van de Molukkers in Nederland. Dit thema had wat mij betreft iets uitgebreider aan bod mogen komen.
Stephan Enter is een meester in het formuleren van levensechte beschrijvingen. Ik ben nochtans geen fan van vele omgevingsbeschrijvingen in een boek. In Pastorale vond ik ze echter zo mooi dat ze mij echt opvielen en zelden verveelden. Een gevoel van eenzaamheid perfect kunnen weergeven in de beschrijving van een bushokje vind ik kunstig. Zijn woordkeuze is subliem en zorgt ervoor dat je bij de les blijft. In toegankelijke taal weet hij een setting toch treffend weer te geven. Als lezer kan je voelen, ruiken en gewaarworden waar de personages zich bevinden. "In de winkelstraat kabbelde vergeetbare muziek uit kleine luidsprekers…." Prachtig toch? En zo passend tijdens deze feestdagen-gekte.