Constante spanning in een geslaagd debuut

Het is 20 jaar geleden dat Monica haar zus Manuela voor het laatst gezien heeft. Nu, nadat haar zus naar haar heeft uitgereikt om een schilderij te maken, is Monica gespannen om alles soepel te laten verlopen. Alles is er immers aan gelegen om weer herenigd te worden met haar zus na hun lange tijd apart.

Stilleven is het thrillerdebuut van Marieke Damen bij uitgeverij Letterrijn. Na een sabbatical in Zuid-Afrika ontdekte ze haar liefde voor het schrijven. Na het schrijven van een succesvolle column die ze op de radio mocht voordragen en het zelf publiceren van twee kinderboeken had ze de smaak echt te pakken en werkte ze vijf jaar lang aan Stilleven.

En Stilleven mag er zeker wezen!

Kunstenares Monica wordt via e-mail benaderd door haar zus Manuela om een portret van haar te schilderen. De zussen hebben echter twintig jaar geen contact met elkaar gehad. De demonen uit haar verleden achtervolgen de volwassen Monica nog dagelijks. Of wordt zij werkelijk achtervolgd? Aan de hand van flashbacks leren we de tienjarige Monica en de puber Manuela kennen. De meisjes groeien op in een gezin waarin verslaving, geweld en criminaliteit dagelijkse kost zijn. Schilderen en sprookjes geven Monica enig houvast, evenals de liefde van haar zus. Kunnen ze zich staande houden in een leven waarin het geweld van hun vader een steeds grotere bedreiging vormt?

In korte, prettig leesbare hoofdstukken wordt het verhaal van Monica uiteen gezet. Door de afwisseling tussen heden en verleden blijf je als lezer continu nieuwsgierig naar de rest van het verhaal. Aan de ene kant heb je het verhaal over de volwassen Monica, een kunstenares die in haar eentje in het bos woont. Al snel wordt duidelijk dat er iets is met Monica maar als lezer is het moeilijk om daar je vinger op te leggen. Door deze constante onzekerheid blijf je als lezer je afvragen wat er is met Monica en waarom ze eigenlijk haar zus de afgelopen 20 jaar niet heeft gezien. Zeker omdat de andere kant van het verhaal over de zusjes Monica en Manuela gaat en je als lezer direct de liefde tussen hun twee voelt. Ondanks hun moeilijke leven, en misschien wel door hun moeilijke leven staan de zusjes altijd voor elkaar klaar en hebben ze alles voor elkaar over. Hun toevluchtsoord ‘het zonnestelsel’ voelt ook echt als een veilige plek waar je als lezer altijd terecht wilt.

Het is knap hoe Stilleven omgaat met een aantal lastige onderwerpen zoals mishandeling, alcoholisme, drugs en verkrachting. Doordat deze onderwerpen door de ogen van een tienjarig meisje aan de lezer verteld worden komt het heel geloofwaardig over. Je voelt als lezer dat Monica niet altijd exact weet wat er gebeurt maar als lezer merk je tussen de regels door exact de situatie en krijg je direct medelijden met de twee zusjes. Er is een scène waarin Manuela voor het eerst door haar vader verkocht wordt en door de manier waarop het wordt omschreven vanuit Monica weet je precies wat er is gebeurd en grijpt het je enorm aan zonder dat het onnodig grafisch en expliciet wordt.

Mijn verwachtingen waren van te voren hooggespannen, dit kwam meer door de schitterende intrigerende cover dan wat ik had gehoord over het boek. Na het lezen kan ik niets anders zeggen dan dat Stilleven mijn verwachtingen dik overtrof en Marieke Damen er een fan voor het leven bij heeft. Voor mij is Stilleven nu al een van mijn favoriete boeken van 2020.