Lezersrecensie
Een boek dat helaas de actualiteit dicht nadert
Deze recensie bevat een paar spoilers.
Een dystopie. Maar tegenwoordig is er niet meer zo veel verschil tussen een dystopie en de wereld waarin we leven. De stiefbroer van de hoofdpersoon doet in zijn isolement ten opzichte van het land waarover hij regeert maar al te goed denken aan een bepaalde Nederlandse politicus. Het was dan ook moeilijk te lezen in sommige opzichten, omdat de werkelijkheid deze dystopie al te dicht nadert. Niettemin is het boek na lezing volgeplakt met stikkertjes. Sommige fragmenten citeer ik hieronder.
‘Ik herinner me dat we hard moesten lachen. Het gevaar dient zich soms aan als zijn eigen satire. We kunnen het gewoon niet geloven.’ (bladzijde 232)
In “Het bewind van de gelukkigen” weet de hoofdpersoon niet hoe zich te gedragen, hoe normaal te lijken, niet als de zus van een belangrijke politieke figuur, niet als een aanhanger van het verzet. Dit lukt haar nauwelijks. Ze vind het moeilijk op een concrete manier mee te werken. Het verbaast me dan ook dat de mensen uit het verzet haar überhaupt lijken te vertrouwen en haar uitnodigen bij sommige bijeenkomsten. Het bewind waarvan sprake is, lijkt op diverse Nederlandse politieke partijen, met de haat die steeds meer de kop op steekt tegen mensen die als lid van een ‘minderheid’ worden gezien. Een scherpe observatie is dan dat de beweging het begrip vrijheid gekaapt heeft. Ook dat is nu al aan de hand. En dit fragment, heel sterk: ‘De emotie van waaruit ze politiek bedreven bleef de verontwaardiging, ondanks de eclatante overwinning van tien jaar geleden waardoor ze de absolute meerderheid verwierven. De overgang van rancune naar macht was lastig. Daar was men niet op voorbereid. Onthand bleef men hangen in de woede, terwijl superieure beheersing moest worden gedemonstreerd. En rancune heeft een slechte relatie met lachen.’ (bladzijde 79)
Toch liet het verhaal de werkelijkheid soms in de steek. De beschrijving van het verzet komt heel knullig over. Regelmatig worden ze als naïef omschreven. Een dergelijk verzet verdient geen overwinning.
‘Je bedoelt het goed kind. Maar morele zuiverheid is een illusie.’ (bladzijde 307)
Dat geloof ik zeker, als je iets wilt bereiken zul je misschien vuile handen moeten maken. Maar het klinkt niet geloofwaardig. Dergelijke gedachten blijven meestal impliciet.
‘Die Gedanken sind frei,’ zei ik hardop, ook al was het niet mogelijk vrijuit te zeggen wat je dacht. En was dat niet altijd het geval?’ (bladzijde 284)
‘Niet de zoektocht naar een idee maar het verlangen naar een emotie zet de mens in beweging.’ (bladzijde 332)
Stilistisch viel het boek me soms tegen.
‘Verzette het huis zich tegen me of heette het me welkom? Magisch denken was niet mijn stijl.’ (bladzijde 9) Maar ze is magisch aan het denken terwijl ze bedenkt dat magisch denken haar stijl niet is.
In beeldend beschrijven blinkt ze dan weer uit: ‘omdat er een kleine, stoere boom in het midden stond met een volledig door vogels ondergekakte houten zitbank om de stam.’ (bladzijde 18). Je zíet die boom staan, al wil je er niet onder zitten.
Een dystopie. Maar tegenwoordig is er niet meer zo veel verschil tussen een dystopie en de wereld waarin we leven. De stiefbroer van de hoofdpersoon doet in zijn isolement ten opzichte van het land waarover hij regeert maar al te goed denken aan een bepaalde Nederlandse politicus. Het was dan ook moeilijk te lezen in sommige opzichten, omdat de werkelijkheid deze dystopie al te dicht nadert. Niettemin is het boek na lezing volgeplakt met stikkertjes. Sommige fragmenten citeer ik hieronder.
‘Ik herinner me dat we hard moesten lachen. Het gevaar dient zich soms aan als zijn eigen satire. We kunnen het gewoon niet geloven.’ (bladzijde 232)
In “Het bewind van de gelukkigen” weet de hoofdpersoon niet hoe zich te gedragen, hoe normaal te lijken, niet als de zus van een belangrijke politieke figuur, niet als een aanhanger van het verzet. Dit lukt haar nauwelijks. Ze vind het moeilijk op een concrete manier mee te werken. Het verbaast me dan ook dat de mensen uit het verzet haar überhaupt lijken te vertrouwen en haar uitnodigen bij sommige bijeenkomsten. Het bewind waarvan sprake is, lijkt op diverse Nederlandse politieke partijen, met de haat die steeds meer de kop op steekt tegen mensen die als lid van een ‘minderheid’ worden gezien. Een scherpe observatie is dan dat de beweging het begrip vrijheid gekaapt heeft. Ook dat is nu al aan de hand. En dit fragment, heel sterk: ‘De emotie van waaruit ze politiek bedreven bleef de verontwaardiging, ondanks de eclatante overwinning van tien jaar geleden waardoor ze de absolute meerderheid verwierven. De overgang van rancune naar macht was lastig. Daar was men niet op voorbereid. Onthand bleef men hangen in de woede, terwijl superieure beheersing moest worden gedemonstreerd. En rancune heeft een slechte relatie met lachen.’ (bladzijde 79)
Toch liet het verhaal de werkelijkheid soms in de steek. De beschrijving van het verzet komt heel knullig over. Regelmatig worden ze als naïef omschreven. Een dergelijk verzet verdient geen overwinning.
‘Je bedoelt het goed kind. Maar morele zuiverheid is een illusie.’ (bladzijde 307)
Dat geloof ik zeker, als je iets wilt bereiken zul je misschien vuile handen moeten maken. Maar het klinkt niet geloofwaardig. Dergelijke gedachten blijven meestal impliciet.
‘Die Gedanken sind frei,’ zei ik hardop, ook al was het niet mogelijk vrijuit te zeggen wat je dacht. En was dat niet altijd het geval?’ (bladzijde 284)
‘Niet de zoektocht naar een idee maar het verlangen naar een emotie zet de mens in beweging.’ (bladzijde 332)
Stilistisch viel het boek me soms tegen.
‘Verzette het huis zich tegen me of heette het me welkom? Magisch denken was niet mijn stijl.’ (bladzijde 9) Maar ze is magisch aan het denken terwijl ze bedenkt dat magisch denken haar stijl niet is.
In beeldend beschrijven blinkt ze dan weer uit: ‘omdat er een kleine, stoere boom in het midden stond met een volledig door vogels ondergekakte houten zitbank om de stam.’ (bladzijde 18). Je zíet die boom staan, al wil je er niet onder zitten.
1
Reageer op deze recensie
