Lezersrecensie
Aanrader, vlot geschreven zonder vals sentiment
Laat ik beginnen met schrijven dat dit boek een echte aanrader is en ondanks de zware thematiek als een trein leest. Het is vlot geschreven zonder vals sentiment.
Meteen toen ik gewezen werd op ‘Misschien moet je iets lager mikken’ van Milio van de Kamp, dacht ik ‘Dit is een boek voor mij’. In de beschrijving herkende ik mezelf deels. Ook ik ben de eerste generatie van mijn familie die hoger onderwijs volgde, mijn ouders waren beide erg intelligent, maar moesten na de lagere school op 14-jarige leeftijd meteen naar de fabriek (er was destijds nog een 7e klas).
Het boek lezende merk ik dat er alsnog grote verschillen waren. We hadden het thuis niet breed, er werd neergekeken op ons. Maar in een dorp zijn dingen anders dan in de grote stad waar hij opgroeide.
In het boek toont Milio van de Kamp groot inzicht in zijn achtergrond en de Nederlandse samenleving. Iedere politicus zou dit moeten lezen, zeker nu er nieuwe verkiezingen aan zitten te komen. Het is bij tijden hartverscheurend. Maar ik vrees dat veel politici, ook van de zogenaamde volkspartijen, hiermee liever niet geconfronteerd worden. Het is gemakkelijk ‘hogere’ sociale klassen te bevoordelen als je je ogen sluit voor de realiteit van mensen die de verwarming niet kunnen betalen, zich geen computer voor hun schoolgaande kinderen kunnen veroorloven – terwijl het aantal computers op scholen is aangepast aan de veronderstelling dat iedereen er thuis een of meerdere heeft staan.
Ziekte is niet alleen een drama of trauma voor een familie, maar kan daar bovenop een grote val van de maatschappelijke ladder veroorzaken, met de bijbehorende financiële problemen.
Probeer je in te denken hoe het leeft in een huis met alleen een betonvloer, daarop geen laminaat, geen vloerbedekking. De kou als de rekeningen niet betaald kunnen worden, het leven zonder elektriciteit.
Het is schrijnend te lezen dat dit door het kind Milio als een normale gang van zaken wordt geaccepteerd, totdat hij bij een schoolvriendje speelt en zich ineens afvraagt ‘’Zijn wij arm?’
Hoe hij zich in een winkel realiseert dat zijn moeder onzichtbaar is voor mensen die daar zonder met hun ogen te knipperen grote bedragen uitgeven.
Ik wil besluiten met een paar citaten: “Arm zijn is niet alleen arm in geld, het is arm in kansen, arm in mogelijkheden, arm in reputatie, arm in representatie en arm in macht. Armoede gaat letterlijk in je lichaam zitten. ….. Daarbij benadrukt onze samenleving dat al deze problemen en gevoelens je eigen schuld zijn.”
“(Ik realiseerde me later dat praten over onrecht en armoede op zichzelf al een privilege is. Mensen die hier dagelijks mee te maken hebben, kunnen het zich niet veroorloven om hierover te filosoferen, die moeten simpelweg zien te overleven.)”
“Volgens Bourdieu werkt het bestaande onderwijssysteem privileges in de hand. Het cultureel kapitaal van de middenklasse en elite wordt gezien als neutraal, met als gevolg dat degene die niet aan de heersende normen en waarden voldoen ook geen normen en waarden hebben. …. Het idee van ons onderwijs is dat alle kinderen gelijk behandeldeld worden en, in theorie, allen dezelfde kans op slagen hebben. Ze worden echter getoetst op normen en waarden die door de middenklasse en elite zijn bepaald, waardoor de kinderen die zich hier het meest mee kunnen identificeren (en er het beste op zijn voorbereid door hun opvoeding) het hoogst scoren. ….. Leerlingen kunnen beter communiceren met docenten met een gedeeld cultureel kapitaal en worden mede hierdoor intelligenter ingeschat.
Deze citaten klinken erg theoretisch, maar dit is geen boek waarop je je tanden stuk bijt, de schrijver heeft mij de eer gegeven te kijken in een universum dat ook ik maar deels ken, en zijn boek heeft me ontroerd en verontwaardigd gemaakt. Een grote aanrader.
Meteen toen ik gewezen werd op ‘Misschien moet je iets lager mikken’ van Milio van de Kamp, dacht ik ‘Dit is een boek voor mij’. In de beschrijving herkende ik mezelf deels. Ook ik ben de eerste generatie van mijn familie die hoger onderwijs volgde, mijn ouders waren beide erg intelligent, maar moesten na de lagere school op 14-jarige leeftijd meteen naar de fabriek (er was destijds nog een 7e klas).
Het boek lezende merk ik dat er alsnog grote verschillen waren. We hadden het thuis niet breed, er werd neergekeken op ons. Maar in een dorp zijn dingen anders dan in de grote stad waar hij opgroeide.
In het boek toont Milio van de Kamp groot inzicht in zijn achtergrond en de Nederlandse samenleving. Iedere politicus zou dit moeten lezen, zeker nu er nieuwe verkiezingen aan zitten te komen. Het is bij tijden hartverscheurend. Maar ik vrees dat veel politici, ook van de zogenaamde volkspartijen, hiermee liever niet geconfronteerd worden. Het is gemakkelijk ‘hogere’ sociale klassen te bevoordelen als je je ogen sluit voor de realiteit van mensen die de verwarming niet kunnen betalen, zich geen computer voor hun schoolgaande kinderen kunnen veroorloven – terwijl het aantal computers op scholen is aangepast aan de veronderstelling dat iedereen er thuis een of meerdere heeft staan.
Ziekte is niet alleen een drama of trauma voor een familie, maar kan daar bovenop een grote val van de maatschappelijke ladder veroorzaken, met de bijbehorende financiële problemen.
Probeer je in te denken hoe het leeft in een huis met alleen een betonvloer, daarop geen laminaat, geen vloerbedekking. De kou als de rekeningen niet betaald kunnen worden, het leven zonder elektriciteit.
Het is schrijnend te lezen dat dit door het kind Milio als een normale gang van zaken wordt geaccepteerd, totdat hij bij een schoolvriendje speelt en zich ineens afvraagt ‘’Zijn wij arm?’
Hoe hij zich in een winkel realiseert dat zijn moeder onzichtbaar is voor mensen die daar zonder met hun ogen te knipperen grote bedragen uitgeven.
Ik wil besluiten met een paar citaten: “Arm zijn is niet alleen arm in geld, het is arm in kansen, arm in mogelijkheden, arm in reputatie, arm in representatie en arm in macht. Armoede gaat letterlijk in je lichaam zitten. ….. Daarbij benadrukt onze samenleving dat al deze problemen en gevoelens je eigen schuld zijn.”
“(Ik realiseerde me later dat praten over onrecht en armoede op zichzelf al een privilege is. Mensen die hier dagelijks mee te maken hebben, kunnen het zich niet veroorloven om hierover te filosoferen, die moeten simpelweg zien te overleven.)”
“Volgens Bourdieu werkt het bestaande onderwijssysteem privileges in de hand. Het cultureel kapitaal van de middenklasse en elite wordt gezien als neutraal, met als gevolg dat degene die niet aan de heersende normen en waarden voldoen ook geen normen en waarden hebben. …. Het idee van ons onderwijs is dat alle kinderen gelijk behandeldeld worden en, in theorie, allen dezelfde kans op slagen hebben. Ze worden echter getoetst op normen en waarden die door de middenklasse en elite zijn bepaald, waardoor de kinderen die zich hier het meest mee kunnen identificeren (en er het beste op zijn voorbereid door hun opvoeding) het hoogst scoren. ….. Leerlingen kunnen beter communiceren met docenten met een gedeeld cultureel kapitaal en worden mede hierdoor intelligenter ingeschat.
Deze citaten klinken erg theoretisch, maar dit is geen boek waarop je je tanden stuk bijt, de schrijver heeft mij de eer gegeven te kijken in een universum dat ook ik maar deels ken, en zijn boek heeft me ontroerd en verontwaardigd gemaakt. Een grote aanrader.
1
1
Reageer op deze recensie
