onder zwaar morele druk in de loop van deze gitzwarte geschiedenis

‘De bekentenis van Adrià’ van Jaume Cabré
‘De bekentenis van Adrià’ is een complex, maar bovenal overrompelend en tragisch verhaal dat zich afspeelt in een tijdsbestek van zes eeuwen Europese geschiedenis, waarin niet alleen de ontstaansgeschiedenis en de lotsbestemming van ‘de Storioni’ ertoe doen, maar waar ook de medische experimenten op Joden en de vernietiging van diezelfde Joden in onder meer kamp Auschwitz-Birkenau een dramatische impact hebben.

Hoofdpersoon Adrià Ardèvol groeit op als enig kind van liefdeloze ouders in het Barcelona van ‘Viva Franco’. Een vader en een moeder die hun hoogbegaafde zoon willen zien schitteren op het hoogste niveau, ieder vanuit het eigen perspectief. Adrià is nooit kind geweest, zelfs niet toen hij kind was, in alles vroegrijp en ‘non sum dignus’. Gelukkig kan hij in zijn bestaan behalve op de zorg van Kleine Lola, ook dag en nacht rekenen op de hulp van sherrif Carson en van Zwarte Adelaar, een plastic indiaan op een bruin paard.

Adria is 60 jaar oud en mogelijk niet 100% betrouwbaar als hij verslag doet van iets dat 500 jaar geleden begon.

Felix Ardévol, de vader van Adrià begint in Barcelona een winkel in antiquiteiten, opgebouwd met goederen die hij op slinkse en veelal immorele wijze heeft verkregen uit handen van Joden die met het oog op de hervormingsplannen van Hitler willen vluchten naar Amerika en die op zoek zijn naar contant geld om hun reis te bekostigen. Adrià, die verplicht vioollessen volgt, raakt in de ban van een kostbare viool uit de achttiende eeuw, de eerste uit de handen van de beroemde vioolbouwer Lorenzo Storioni uit Cremona en nu in het bezit van zijn vader. Hij wil dolgraag op de Storioni spelen, maar zijn vader geeft hem voorlopig geen toestemming. Bernard Plensa i Punsoda, het vriendje van Adrià beschikt over een absoluut gehoor en bespeelt, anders dan hijzelf, zijn viool met gevoel. Uit afgunst neemt Adriá zich op kinderlijke wijze voor om Bernat voor altijd het zwijgen op te leggen. De kostbare viool, de Vial, verbindt de twee vrienden echter vanaf hun jeugd tot aan het levenseinde van Adrià in een onvoorstelbare tragedie, waarbij het achterhalen van de moordenaar van zijn vader de leidraad vormt in het bestaan van Adrià.
Nog op tijd, voordat alle herinneringen sterven en Adria nergens meer is, doet hij een bekentenis in briefvorm aan Sara, zijn geliefde.

Verrijking, verdieping, ontroering en misschien een andere kijk, onder dankzegging aan Jaume Cabré.
Of, zoals het personage Isaiah Berlin het omschrijft op blz.503:
“Een boek dat het privilege verdient om herlezen te worden door het vermogen de lezer te fascineren. Hem te doen verwonderen door de intelligentie die er in het boek schuilt en door de schoonheid die het opwekt.”

Schrijver Jaume Cabré legt bij de lezer de zware taak om een oordeel te vellen over de handelswijze van de verschillende personages die leven onder zwaar morele druk en sterk wisselende maatschappelijke omstandigheden in de loop van deze gitzwarte geschiedenis.
Aansprekend vertaald uit het Spaans door Pieter Lamberts en Joan Garrit.