Wat is Bill zonder Hillary?

Curtis Sittenfield (1975)is een Amerikaanse schrijfster die zich vaker laat inspireren door bestaande personen en verhalen. Zo schreef ze met ‘Een begerenswaardige vrijgezel’ een moderne versie van de bekende roman 19e -eeuwse roman Trots en vooroordeel van Jane Austen, compleet met de setting van een datingprogramma op tv à la The bachelor. Haar boek De echtgenote was geïnspireerd op het leven van de Amerikaanse presidentsvrouw Laura Bush.

Met ‘Rodham’ schreef ze een what if-roman: wat als Hillary het huwelijksaanzoek van Bill niet had geaccepteerd en niet met hem was getrouwd? Wat zou de ambitieuze intelligente Hillary Rodham dan geworden zijn? Anno 2020 ligt dan ook meteen de vraag voor de hand of ze dan ook een politieke carrière zou hebben geambieerd? En nog specifieker: zou Donald Trump dan ook nu president van de Verenigde Staten zijn?

Dit boek waarin Hillary Rodham op 70-jarige leeftijd terugkijkt op haar leven, wordt opgehangen aan de speech die zij op 31 mei 1969 echt heeft gehouden bij het ontvangen van haar kandidaats bul en haar karakter wat daaruit naar voren komt. Ze spreekt daar namens al haar jaargenoten en richt zich onverwacht en kritisch tot een conservatieve senator die voor haar een speech heeft gehouden.

‘.maar we vinden dat onze leiders de politiek al te lang beschouwen als de kunst van het mogelijke. En nu is het de uitdaging om de politiek te beoefenen als de kunst om het schijnbaar onmogelijke mogelijk te maken.’

Ze staat daar vol zelfvertrouwen, voelt haar bekwaamheid maar ook haar eenzaamheid en voorvoelt haar toekomst. Ze is ambitieus en idealistisch.

In het eerste deel van het boek gaat ze studeren in Yale en ontmoet ze Bill Clinton, we volgen haar vanaf haar eerste date. Sittenfeld laat duidelijk zien dat er tussen hen een diepgaande intellectuele, emotionele en fysieke verbintenis ontstaat, dat laatste misschien wel iets te duidelijk. De romance eindigt wanneer ze het huwelijksaanzoek van Bill afwijst en haar eigen toekomst tegemoet gaat. Die toekomst wordt in de rest van het boek uitgewerkt waarin het karakter wat Hillary tijdens haar speech in de proloog tentoon spreidt, als het ware wordt geëxtrapoleerd.

Ze komt in het boek sterker als feministe naar voren, als een sterke vrouw uit haar generatie, waar emancipatie nog bevochten moest worden:
“En dat terwijl ik altijd heb gedacht dat Amerikanen eerder racistisch dan seksistisch waren. “
“Dacht je dat werkelijk?”, vroeg ik. “Ook als je nagaat dat mensen van kleur in 1870 stemrecht kregen en vrouwen pas in 1920?”

Anders dan in werkelijkheid hoeft ze niet meer te dealen met de ontrouw van Bill. Ze realiseert zich dat na het afscheid van hem:
‘Waarom we uit elkaar waren gegaan? Was het de beschuldiging van de vrouw geweest, of Bills waarschuwing? Als ik geloofde dat er een of andere fysieke ontmoeting tussen de vouw en Bill had plaatsgevonden, geloofde ik dan dat het tegen haar wil was geweest? Op de tolweg in Pennsylvania begreep ik ineens dat ik niet meer hoefde te beslissen wat ik geloofde. Als ik zijn vriendin niet meer was, en nooit zijn vrouw zou zijn, was ik niet verantwoordelijk voor zijn gedrag, op geen enkele manier. Die absolutie was de beloning voor het feit dat ik hem kwijt was; ‘

Naast de vraag hoe het met Hillary verder zal gaan zonder Bill, wiens carrière ze steeds gesteund heeft, is natuurlijk minstens zo interessant hoe het met Bill verder gaat, zonder die niet aflatende steun van Hillary. Het boek geeft ook hier een origineel antwoord op.

Sittenfeld heeft haar research goed gedaan. In deze fictieve roman strooit ze kwistig met feiten, zo heeft Hillary de toespraak in de proloog echt gehouden en is ook de eerste date met Bill echt zo gebeurd. Ook de beschuldiging van seksuele intimidatie van Anita Hill over haar leidinggevende Clarence Thomas, die was voorgedragen als lid voor het Amerikaans Hooggerechtshof heeft een plaats in de roman net als het optreden van Bill Clinton in 1992 in het tv-programma 60 minutes waarin hij ingaat op de beschuldiging een twaalfjarige affaire te hebben gehad. Daarnaast figureren andere echte mensen in deze roman, waarbij Donald Trump wel de meest bijzondere rol krijgt toebedeeld.

Het verhaal wordt grotendeel chronologisch beschreven, daar waar ze er even van afwijkt, krijgt het meteen meer vaart en leest het vlotter. Dat had vaker gemogen. Sittenfeld hanteert in dit boek een vrij afstandelijke schrijfstijl, wat past bij Hillary die haar verhaal hier vertelt. Het zorgt er ook voor dat de karakters – net als in het echte leven - helaas op afstand blijven.

Het slot beantwoordt ongetwijfeld aan de wensen van de lezers en de schrijfster, hoewel kanttekenen geplaatst kunnen worden bij geloofwaardigheid hiervan. Het doet hoe dan ook niet af aan het vermakelijke boek dankzij de originele insteek.