Zoektocht naar de liefde

De Vlaamse schrijver Stefan Brijs (Genk, 1969) is bekend van boeken als ‘Arend’ (2000), ‘Post voor mevrouw Bromley’ (2011) en ‘Zon en maan’ (2015). In 2006 won hij de publieksprijs van de Gouden Uil en de KANTL-prijs voor ‘De Engelenmaker’. Dit boek is ook het meest gewaardeerde boek op de leeslijst van havo en vwo examenkandidaten, en was genomineerd voor de AKO-Literatuurprijs en de Librisliteratuurprijs.
In ‘Zonder liefde’ zijn een paar autobiografische elementen verweven. Zo studeerde Brijs af als docent en zwierf hij over Vlaamse begraafplaatsen op zoek naar de resten van zijn literaire voorgangers.

In het boek komen Ava en Paul, beiden twintigers, elkaar tegen nadat hun relaties op de klippen zijn gelopen. Ze zijn beiden kwetsbaar, leren elkaar beter kennen en gaan weer op zoek naar de liefde. Het is een bijzondere ontmoeting voor Paul. Hij is tegenover Ava tot zijn verbazing meteen openhartig over zijn huwelijk met zijn jeugdliefde dat strandde omdat zij vreemd ging. Hij is daar verbaasd over.
‘Maar tegenover haar voelde ik niet de minste behoefte om de schijn op te houden. Misschien omdat ik geen enkel ogenblik bijbedoelingen had. Zij was, hoewel aantrekkelijk, niet mijn type. […] dat zij in een hogere, voor mij onbereikbare klasse speelde, charmant, intelligent en zelfverzekerd als ze was. Alleen in dat laatste bleek ik me te hebben vergist.’
Ava heeft haar relatie na vijf jaar verbroken omdat het vuur aan het verdwijnen was. Ze is somber. ‘Hoe ver ze ook in de toekomst keek, er was geen licht aan het eind. De kaap van de dertig in zicht en daar stond ze met lege handen.’

Hun situatie aan het begin van het boek wordt treffend verwoord in het boek, met wellicht ook een verwijzing naar de titel:
‘Ava had het terloops nog over een boek dat aan het lezen was, iets esoterisch over de vier pijlers van geluk. Werk, liefde, wonen, gezondheid, dat alles moest stabiel zijn om gelukkig te kunnen zijn. Zij scoorde nul op vier.
“En jij drie op vier.” rekende ze me voor.
“Ik ben dus voor vijfenzeventig procent gelukkig,” concludeerde ik.
“Nee, want één wankele pijler is voldoende om je helemaal uit je evenwicht te brengen. Zoals je ook geen troost kunt vinden in het besef dat het op alle andere vlakken voor de wind gaat.”

Er wordt volop gereflecteerd op de verbroken relaties, naar wat ze verlangen en hoe ze het willen verkrijgen. Ava zoekt haar grote liefde, ze laat zich leiden door toeval, ze wil liefde op het eerste gezicht, er moet passie zijn, ze twijfelt. ‘Ze keek me recht aan en opeens zag ik de wanhoop in haar ogen omdat ze maar al te goed wist dat ze misschien wel eeuwig kon verlangen naar passie, maar dat ze die nooit voor eeuwig zou kunnen vasthouden.’
Paul heeft volgens Ava behoefte aan stabiliteit. Aan overzichtelijkheid. Hij is geen avonturier. Zijn geluk ligt in een vaste baan. Een vaste relatie. De reden om te trouwen met zijn jeugdliefde was volgens hem dat hij hield van de gewoonte met haar te zijn. Hij geniet van genoeglijk samenzijn. Hij zoekt de liefde via een contactadvertentie in de krant.

Als lezer vraag je je af of de relatie tussen Ava en Paul zonder liefde zal zijn, en of het vinden van hun grote liefde hun vriendschap in de weg zal staan. Brijs geeft langzaam in eenvoudige maar veelzeggende zinnen en dialogen een aantal puzzelstukjes weg maar of je ze aan het eind allemaal hebt gevonden?