Sinister, desolaat en met een impact die je niet ziet aankomen

Zelden maakt een auteur het zo spannend voor de lezer als Donna Tartt. Alleen al qua wachten op een volgend boek. Twintig jaar na De verborgen geschiedenis en tien jaar na De kleine vriend had Nederland de wereldwijde primeur van de publicatie van haar derde roman Het Puttertje. De reacties hierop waren eveneens spannend: zou het boek net zo worden geroemd als haar eersteling, of zou het net als haar tweede minder aan de hoog gespannen verwachting kunnen voldoen?

De omvang van Het Puttertje (ruim negenhonderd pagina’s) verklaart in ieder geval een deel van de tijd dat het schrijven ervan kostte. Het vormt voor menig lezer een niet te onderschatten drempel. Het lezen ervan staat immers gelijk aan het lezen van drie ‘normale’ romans en het boekenaanbod ís al zo groot: je wilt je tijd en geld niet verspillen aan de mindere boeken die helaas óók wel eens voorbij komen.

Natuurlijk is het niet makkelijk (noch eerlijk) het ene boek met het andere te vergelijken. En uiteraard kom je niet heen om persoonlijke smaak. Toch zal wie van De verborgen geschiedenis genoten heeft zeer waarschijnlijk Het Puttertje ook meer dan de moeite waard vinden. Hoewel het verhaal en de setting compleet anders zijn, is hier weer sprake van die bijzondere “Tartt-sfeer”. Sinister, desolaat- mateloos intrigerend en onverklaarbaar meeslepend.

Het verhaal van Theo, de jongen die zijn moeder verloor bij een aanslag, voor het leven getekend, is een leven bijna over-the-top, maar daardoor des te meer fascinerend en met een impact die je aanvankelijk niet ziet aankomen. Het (Hollandse) schilderij “Het Puttertje” is de rode (schrik)draad in zijn levensverhaal dat langzaam maar zeker ontspoort daar waar de wereld van antiek- en kunsthandelaars bezoedeld wordt door de invloeden van drugs en de inmenging van het criminele circuit.

Alle goede bedoelingen ten spijt maakt Theo keer op keer een grote puinhoop van zijn leven, niet in staat zijn zelfdestructieve gedrag en foute vrienden te bannen. Als de omvang van dit boek dan toch een probleem mocht zijn, dan is het vanwege de onophoudelijke teleurstellingen die je als lezer moet incasseren. Want daar zit hem de kracht en de spanning van Het Puttertje: je gunt Theo juist zo het beste, je raakt enorm betrokken bij de jongen. Daar moet je dus wél al die negenhonderd pagina’s lang tegen kunnen (vandaar hier slechts vier sterren). Het zegt natuurlijk alles over de kwaliteit van Donna Tartts ‘nieuwste’. Het is weer een boek dat je over twintig jaar nog bijgebleven zal zijn.