Geloven of niet geloven, over innerlijke transformatie

De grote scheiding (The Great Divorce) uit 1946 van C.S. Lewis verhaalt allegorisch de conflictsituatie wanneer iemand geconfronteerd wordt met het evangelie van Jezus Christus. De auteur zelf is bekeerd tot het christendom en de transformatie die hij heeft doorgemaakt, verwerkt hij in een verhaal waarin gewerkt wordt met het onderscheid tussen een hoge transparante wereld en een lage schimmenwereld,
In een uitgestrekte stad staat een bus klaar die de reis naar boven maakt, reizigers ruziën om naar binnen te kunnen maar om de minst geringste irritatie gaan ze er ook weer vandoor. Eenmaal boven wordt de ik-figuur zijn schimmige toestand gewaar, met daarbij de marteling om over het harde gras te lopen. Tegelijk is daar ook de verwondering over het licht en de intensiteit van die andere wereld. De schimmen die uit de bus stappen (niet iedereen!) krijgen bezoek van substantiële vrienden of familie en er ontspint zich een dialoog waar we samen met de ik-figuur getuige van mogen zijn. De passagiers worden uitgenodigd verder te trekken in dit wonderlijke, hemels aandoende land, maar zijn over het algemeen te veel bezig met hun eigen gelijk of hebben het er niet voor over om tijdelijk pijn te moeten lijden op weg naar de centrale delen van deze hogere wereld.
Op het laatst krijgt de ik-figuur zijn alter ego tegenover zich en wordt de diepere zin van deze substantiële wereld hem geopenbaard. De grote stad waar hij uit omhoog is gerezen, is niet meer dan een barstje in de grond tussen het gras in de wereld waar hij nu vertoeft en is tegelijk slechts een overgang naar een toestand van maximale scheiding, als het licht van de zon over de wereld zal opgaan.
Lewis is een vlotte schrijver en een geboren verteller, die in dit surrealistische verhaal de lezer een spiegel wil voorhouden over zijn eigen realiteit in het licht van het evangelie van Jezus. Over dat evangelie, de diepere betekenis van christelijk geloven, wordt niet veel prijs gegeven. Dat had binnen deze setting echt weleens kritisch tegen het licht mogen worden gehouden. De praktijk van christelijk geloven kan menigeen allicht tegenvallen in het licht van het hemelse visioen dat Lewis de lezer biedt, maar los daarvan is dit verhaal, al was het alleen al om de prachtige beeldspraak, beslist een aanrader om te lezen.