Recensie De naam van de roos

Het was geweldig weer eens een écht meesterwerk te lezen. Simpelweg heerlijk, die filosofische uitweidingen, die haarkloverijen tussen de diverse stromingen in het katholicisme, het labyrint van de bibliotheek waar niemand mocht binnengaan. Hilarisch, die monniken die elkaar in de haren vliegen over de interpretatie van het begrip 'armoede'! Om nog niet eens te spreken over de paus, die het als een goddelijke opdracht ziet zichzelf zoveel mogelijk te verrijken!

Zoals Sini en Brixy hieronder al uitvoerig bespraken, is de strekking van het boek ons te waarschuwen voor de ongezonde hartstocht voor de waarheid. Eco's boodschap, dat men zich moet hoeden tegen humorloze fundamentalisten, is op dit moment nog meer relevant dan in de tijd toen hij het boek schreef. Humor is inderdaad ons enige wapen.

Eco's kernidee voor het boek was, zoals hij in een van de Naschriften vertelt, dat hij zin had een monnik te vergiftigen. Een prachtige basis dus voor een spannende Middeleeuwse detective. Inderdaad, zoals Brixy al zegt, frater William heeft beslist Sherlock Holmes trekjes en dat maakt hem zo'n sympathiek figuur. Een beetje pedant, een beetje zelfoverschattend, maar toch heel knap in het analyseren van verdachte personen en omstandigheden. Frater William is verrassend modern en mild voor een Middeleeuwer. Hij houdt niet van radbraken en brandstapels. Hij luistert met afschuw naar de onzinnige twisten tussen de verschillende geloofsrichtingen en heeft weinig respect voor de paus. Ik geloof warempel dat hij diep in zijn hart aan het bestaan van god twijfelt of wellicht van mening is dat god zich niet met de wereld bemoeit. Hij is namelijk een rationeel mens.

Het is een prachtige vondst van Eco om het boek te laten verlopen binnen de voorspelde tijdspan van de Apocalyps, dus zeven dagen. De zeven bazuinen van de Apocalyps, waar het verloop van de ondergang van de wereld zo hartstochtelijk wordt afgeschilderd in de donderpreek van Jorge, die de aanwezigen daarmee een doodschrik bezorgt. Ik neem aan dat Eco het gruwelijke verhaal in zijn eigen jeugd vanaf de kansel heeft moeten aanhoren. Tot mijn spijt kan ik me die bazuinen ook nog heel duidelijk herinneren.

Ik kan het boek alleen maar van harte aanbevelen. Zelfs als je het alleen maar als een detective leest, is het een fantastische leeservaring.