Hoe 10|01 puzzelstukjes in elkaar vallen

Eind maart 2025 verscheen “19|91”, het nieuwste boek van Tom Rijpert. Na de duologie van “De zeven sleutels” levert hij weer een prachtig boek af, dat ondanks de pakweg 350 bladzijden zeer prettig wegleest. Alleen al het schrijven van dit boek moet een feestje zijn geweest. Vooraf heeft de auteur behoorlijk wat bijzondere details op een rijtje gezet, die onopvallend door het hele boek zichtbaar zijn. Het is een bewuste keuze om in hoofdstuk 19 een grote tip van de sluier op te lichten en het verhaal uit 33 hoofdstukken te laten bestaan. En ook het bedenken van de verschillende aanwijzingen die als losse puzzelstukjes aan het eind in elkaar vallen, getuigt van het creatieve talent van de auteur, waardoor hij erin is geslaagd een minutieus opgebouwd verhaal neer te zetten. Of die aanwijzingen wel of niet leiden tot de oplossing van het hoofdprobleem van het boek, laat ik hier in het midden.

Het verhaal speelt zich af in het spiegeljaar 2002. Elf jaar eerder (in 1991; ook al een spiegeljaar) verdween Pepijn op mysterieuze wijze tijdens een zomerkamp op Terschelling. Die verdwijning is in al die jaren nooit opgelost en dat gegeven roept meteen meerdere vragen op bij de lezer. Hoofdpersoon Basha Berkel wordt door haar ouders op zomerkamp gestuurd. Al op de veerboot naar het waddeneiland Terschelling ontmoet ze Tibbe. Via hem wordt ze meegesleurd in het raadsel rondom de verdwijning van Pepijn. Tibbe is vastbesloten het mysterie te gaan oplossen en als lezer ga je daar helemaal in mee, mede doordat Tom Rijpert ervoor zorgt dat je iedere letter aan het boek gekluisterd blijft en je laat meespeuren door je te confronteren met mysterieuze raadsels en in eerste instantie ondoorzichtige vooruitwijzingen, die pas achteraf helderheid verschaffen.

19|91 is een combinatie van meerdere genres als thriller en fantasy, maar bovenal is het een detective, waarbij de auteur erin slaagt de fantasiewereld subtiel met de realiteit te verenigen. Ook het verleden en heden worden zonder dat dat tot verwarring leidt, via een aantal mooie vondsten met elkaar verbonden. Verder kenmerkt 19|91 zich door zorgvuldig gekozen woorden, die zeer passend zijn voor de doelgroep, en een zeer prettig leesbare bladspiegel. Ook wijze lessen, zoals “Wees lief voor kindjes die alleen zitten”, zijn onderdeel van deze boeiende jeugdroman.

Wat ik persoonlijk heel prettig vind, is dat de verhaallijn prima te volgen blijft, doordat er niet al te veel personages, die bovendien prima zijn uitgewerkt, ten tonele worden gevoerd. Tom Rijpert brengt ze door zijn filmische schrijfstijl, daadwerkelijk tot leven. Het zorgt voor veel lezers zeker voor herkenbaarheid en een grote dosis inlevingsvermogen. Een mooie vondst is dat er als secundaire rode draad meerdere keren spiegelschrift, -woorden, -getallen en -jaren door het verhaal heen zijn gevlochten.

Het boek kenmerkt zich door een voortdurende spanning, die al vanaf de door Paco Vink prachtige en zeer passende cover wordt ingezet. Die wordt nog eens versterkt door de coverquote “geen enkel geheim blijft voor altijd begraven…”. En met de aan voortdurende twijfel grenzende gedachte wat de oplossing van het probleem zal zijn, blijft die spanning erin tot aan het eind. En net als je denkt de oplossing gevonden te hebben, blijk je toch op het verkeerde been te zijn gezet en is de uiteindelijke afloop onvoorspelbaar, waardoor de auteur ook afrekent met de verschillende detectiveclichés, die hij zelf in een van de hoofdstukken ter sprake brengt.

De verkiezingsronde van de Jonge Jury met boeken uit 2024 moet nog beginnen, maar noteer deze alvast maar als leestip van 2025.