Leven achter het ijzeren gordijn

Van het leven in Berlijn in de DDR-tijd heb ik veel gelezen en gehoord van bewoners. Het leven in een klein dorp, bevrijdt door de Amerikanen, gelukkig niet de Russen, want de moeder komend uit de schuilkelder heeft vernomen dat vrouwen en meisjes voor de Russen niet veilig zijn. Helaas na twee weken gaan de Amerikanen weer en nemen de Russen het over. Het is bijna niet voor te stellen wat het betekent voor een gezin waarvan vader en zoon de laatste maanden van de oorlog nog in dienst moeten om te redden wat er nog te redden is van naziduitsland, een regime waar ze niet achter staan en dan krijgsgevangen zijn in Rusland. Moeder is zwanger van hun 7de kind en gelukkig komen vader en zoon levend, vermagerd dat welmaar op tijd terug bij het gezin. Het drama waar ze dan in terecht komen, een socialistisch regime met regels die dwars ingaan tegen hun waarden en normen, bij een macht die duidelijk niet weet hoe ze de macht moeten krijgen over een volk. Er vluchten steeds meer mensen naar het vrije westen, waardoor de regels steeds barbaarser worden. Het proces waar in dit gezin de waarden behouden blijven, de oudste dochter kan na diverse vergeefse pogingen nog vluchten, het verdriet en onzekerheid van de moeder is hartverscheurend. Met respect heb ik meebeleefd hoe 40 jaar leven in angst, onzekerheid en wijsheid familiebanden zo sterk kunnen blijven in drie generaties. Binnen twee dagen was dit boek uit, nu al een week lang laat het me nog niet los.
Ik heb veel gereisd na de Wende in de voormalige DDR, veel mensen gesproken die vasthouden aan de positieve kanten van het socialisme, het verenigingsleven, gratis sport en ziektekosten. De herwonnen vrijheden worden sterk beperkt door de hoge kosten en lage inkomsten. Een volk waar ik veel bewondering heb voor het aanpassingsvermogen.