Lezersrecensie
Ontroerende roman over een klas
Theo Thijssens Schoolland uit 1925 is een indringende en liefdevolle roman over het leven in de schoolbanken van het Amsterdam van de jaren twintig. In dagboekvorm volgen we meester Staal, een onderwijzer die de derde klas overneemt van juffrouw Veldman. De toon is persoonlijk, bescheiden en doordrenkt van sociale betrokkenheid. Thijssen schetst met grote precisie de dynamiek tussen meester en klas: aanvankelijk terughoudend en stroef, maar gaandeweg ontstaat er wederzijds begrip, vertrouwen en zelfs genegenheid. Die geleidelijke groei in de relatie is de ruggengraat van het verhaal, en maakt het boek tot veel meer dan een onderwijzersdagboek – het is een subtiel portret van pedagogische toewijding.
Wat het boek zo bijzonder maakt, is de combinatie van nostalgie en realisme. Theo Thijssen (1879-1943) romantiseert de schooltijd niet, maar toont de rauwe kanten van het onderwijs in een volksbuurt: armoede, overvolle klassen en kinderen die regelmatig thuisblijven voor klusjes of zorg. Tegelijkertijd straalt het boek warmte uit – de genegenheid van meester Staal voor zijn leerlingen is voelbaar in elk fragment. Zijn observaties zijn scherp, geestig en soms pijnlijk eerlijk. Ook de andere leerkrachten komen tot leven als herkenbare types, met hun eigen visie op het onderwijs. Zo ontstaat een levendig beeld van het schoolleven in de jaren twintig, dat ondanks het tijdsverschil verrassend herkenbaar blijft.
Wie ook De gelukkige klas heeft gelezen, krijgt een nog rijker beeld van hoe Thijssen met nuance en warmte het onderwijzersbestaan neerzet. Zijn blik op kinderen en klasdynamiek blijft indrukwekkend – menselijk, kritisch én hoopvol. Zijn boeken maken invoelbaar hoe goed onderwijs moet zijn, en hoe belangrijk de relatie tussen leraar en leerling is. Wie genoten heeft van Kees de jongen, zal ook hier de menselijke toon en liefde voor het kind herkennen. Schoolland is een eerlijke, sociaal bewogen en ontroerende roman die terecht een klassieker genoemd mag worden. Vijf sterren – met overtuiging.
Wat het boek zo bijzonder maakt, is de combinatie van nostalgie en realisme. Theo Thijssen (1879-1943) romantiseert de schooltijd niet, maar toont de rauwe kanten van het onderwijs in een volksbuurt: armoede, overvolle klassen en kinderen die regelmatig thuisblijven voor klusjes of zorg. Tegelijkertijd straalt het boek warmte uit – de genegenheid van meester Staal voor zijn leerlingen is voelbaar in elk fragment. Zijn observaties zijn scherp, geestig en soms pijnlijk eerlijk. Ook de andere leerkrachten komen tot leven als herkenbare types, met hun eigen visie op het onderwijs. Zo ontstaat een levendig beeld van het schoolleven in de jaren twintig, dat ondanks het tijdsverschil verrassend herkenbaar blijft.
Wie ook De gelukkige klas heeft gelezen, krijgt een nog rijker beeld van hoe Thijssen met nuance en warmte het onderwijzersbestaan neerzet. Zijn blik op kinderen en klasdynamiek blijft indrukwekkend – menselijk, kritisch én hoopvol. Zijn boeken maken invoelbaar hoe goed onderwijs moet zijn, en hoe belangrijk de relatie tussen leraar en leerling is. Wie genoten heeft van Kees de jongen, zal ook hier de menselijke toon en liefde voor het kind herkennen. Schoolland is een eerlijke, sociaal bewogen en ontroerende roman die terecht een klassieker genoemd mag worden. Vijf sterren – met overtuiging.
1
Reageer op deze recensie
