Een boeiend boek waarvan een uitstekende waarschuwing uitgaat

Pedro Ruijzing geeft al direct bij het vertellen van zijn verhaal ronduit toe dat hij heel erg dom heeft gehandeld en bijzonder schuldig was. Tegenwoordig geeft hij zelfs voorlichting op scholen, om jonge mensen te leren dat ze vooral nooit moeten doen wat hij gedaan heeft. Voor Pedro – en misschien voor anderen die hebben doorgemaakt wat hij heeft doorgemaakt – is er dus nog hoop. Hij is in elk geval tegenwoordig weer gewoon taxichauffeur, het beroep dat hij uitoefende toen hij in 1995 met bijna twee kilo heroïne op de luchthaven werd gepakt en voor honderd jaar de cel in moest. Honderd jaar ja. Eigenlijk had hij de doodstraf moeten krijgen, maar omdat hij direct bekende dat hij schuldig was, werd dit omgezet in levenslang: de Thai verwachten dat mensen heel oud worden… Nadat de koning in een fraai gebaar alle levenslange gevangenisstraffen had omgezet in veertig jaar, kreeg Ruijzing hoop dat ook zijn gratieverzoek welwillend zou worden bekeken.
Maar hoe kwam Pedro op dat vliegveld met die heroïne in zijn koffer? Pedro Ruijzing was een doodgewone taxichauffeur, pas getrouwd met een Nigeriaanse vrouw. Ze hielden misschien niet echt van elkaar zegt hij, maar ze hadden het niet onaardig samen. Ze hadden echter wel voortdurend gebrek aan geld en daarom hoopte Pedro snel vijfentwintigduizend gulden te verdienen met het vervoeren van een koffer. Een klant in zijn taxi had het hem zo voorgesteld: “Ga op mijn kosten veertien dagen naar Thailand, en vlieg dan terug met die koffer. Niks aan de hand.”
Jawel dus. Pedro wordt op het vliegveld opgepakt en voor hij het weet belandt hij in de beruchte Bang Kwang-gevangenis. Hier moet hij zien te overleven. Letterlijk en figuurlijk, want een gevangenis in Thailand is beslist geen hotel. De gevangenen zitten met zoveel mannen in een cel dat ze vaak niet eens languit kunnen liggen. Ze krijgen een keer per dag eten, dat bestaat uit rotte vis en rijst. En verder zoeken ze het maar uit. Als je dus niet razendsnel leert hoe je geld de gevangenis binnen moet krijgen om eten en andere dingen te kopen, redt je het niet. Complicerende factor is, dat geld en goederen zijn verboden binnen de muren. De bewakers zijn echter gelukkig allemaal omkoopbaar, maar de een iets meer dan de ander. De een helpt met het binnensmokkelen van pakjes, de ander haalt ze weer weg. Net hebben de mannen ten koste van veel moeite tijdschriften, boeken of medicijnen naar binnen geritseld, of het wordt weer in beslag genomen.
Pedro Ruijzing boft nog. Hij krijgt regelmatig bezoek van iemand van de ambassade, en hij verzint een ingenieuze manier om meer aandacht te krijgen, zodat hij meer bezoek krijgt. Hij leeft al die jaren op wat het bezoek voor hem mee naar binnen kan smokkelen, of wat ze hem kunnen sturen.
In 2004 krijgt hij gratie, en het hoofdstuk waarin beschreven staat hoe hij dat hoort en hoe zijn thuiskomst verloopt, is ontroerend.
Henk de Kleine heeft lange gesprekken gevoerd met Pedro, en veel van zijn brieven gelezen. Henk de Kleine heeft daarbij de stem van zijn hoofdpersoon op een indringende manier neer weten te zetten. Ruijzing is gelukkig geen man waarvan je de koude rillingen over de rug moeten lopen. Medelijden hoef je niet met hem te hebben, maar zijn straf was natuurlijk wel buitenproportioneel. Pedro is een vechter; wat soms opvalt, is een zekere overeenkomst in zijn denken en doen met dat van anderen die lang gevangen hebben gezeten, zoals overlevenden van concentratiekampen of mensen die in vreemde landen ontvoerd zijn. Sommige mensen kunnen dat: overleven. Vaak weten ze zelf niet waar ze de kracht vandaan halen, maar ze doen het toch.
Een boeiend boek waarvan een uitstekende waarschuwing uitgaat: ‘no do no drugs’.