Toekomst?

Bloemen van de duisternis – Tatiana de Rosnay
Tatiana de Rosnay werd wereldberoemd door haar roman ‘Haar naam was Sarah’. Andere boeken van haar ‘Manderley voor altijd’, een biografie van Daphne du Maurier en het twee jaar geleden verschenen ‘De familiereünie’ (https://perfecteburen.nl/2018/08/de-familiereunie-tatiana-de-rosnay/). Tatiana de Rosnay is de meest gelezen Franse auteur van Europa.
Vaak spelen de boeken van Tatiana de Rosnay in het verleden. Voor ‘Bloemen van de duisternis’ heeft ze juist gekozen voor een verhaal in de nabije toekomst. ‘De opeenvolgende hittegolven, de snikhete zomers, het watertekort, de hevige stormen, het einde van de natuurlijke bestuiving en het langzaam uitsterven van de insecten hadden een einde gemaakt aan al het groen’. Oei, dat is even slikken! We hebben immers net de warmste week uit de geschiedenis achter de rug! Zou het onze toekomst zijn?
De hoofdpersoon uit dit verhaal is Clarissa, een schrijfster. Clarissa is niet haar echte naam maar een pseudoniem. Clarissa is pas op latere leeftijd gaan schrijven. Voor die tijd was ze taxateur en had ze een opmerkelijke belangstelling voor huizen. Ze kan de geschiedenis van een huis voelen in de muren. Clarissa heeft nog een obsessie: het leven van Virginia Woolf en dat van Romain Gary. ‘Interessant het pad dat je hebt gevolgd: na een bijzondere hypnose heeft je vak ertoe gedreven te gaan schrijven. Over Romain Gary, Virginia Woolf. Hun huizen, hun persoonlijk leven, hun demonen. De obsessie voor woningen’. Clarissa is getrouwd met François, eerder was ze getrouwd met Toby, daar is ze altijd goed bevriend mee gebleven. Ze heeft één dochter, Jordan en één kleindochter Andy. Ook de vader van Clarissa leeft nog, hij is bijna honderd maar nog steeds heel vitaal. Dat kun je niet zeggen van Clarissa, ze heeft iets ergs over François ontdekt en besluit hem stante pede te verlaten. Door het lezen van haar aantekenboekje, verspreid over een aantal hoofdstukken, kom je erachter wat François op zijn kerfstok heeft. De andere hoofdstukken starten steeds met een citaat van Virginia Woolf en eentje van Romain Gary, vaak citaten die met hun sterfdag te maken hebben (beide schrijvers hebben suïcide gepleegd). Clarissa heeft dringend onderdak nodig en in haar zoektocht daarnaar stuit ze op CASA een vereniging die een appartementsgebouw heeft speciaal ingericht voor kunstenaars. Clarissa wordt hiervoor geselecteerd en mag voor een zacht prijsje een spiksplinternieuw appartement betrekken op de hoogste verdieping. Het appartement is gebouwd in de wijk waar vroeger de Eiffeltoren stond. Na een reeks aanslagen is die compleet verwoest. Ook andere grote steden hebben te maken gehad met verwoestende aanslagen. Het leven is niet meer zo leuk. Al het groen is verdwenen, er bestaan bewakingsrobots en boodschappen worden online besteld en via drones bezorgd. In eerste instantie heeft Clarissa het wel naar haar zin in het appartement. Haar persoonlijke assistent, Mrs Dalloway (naar een roman van Virginia Woolf) is een robot, ze bedient Clarissa op haar wenken. Maar al gauw krijgt Clarissa argwaan. Ze voelt dat ze de hele dag bespied wordt, merkt dat haar berichten via tablet en telefoon bijgehouden worden. Bovendien verdenkt ze de leden van CASA ervan dat ze haar slaap saboteren en haar mogelijk zelfs vergiftigen. Wat is er toch aan de hand? Clarissa heeft nauwelijks contact met haar vrienden en kennissen en raakt geïsoleerd. Gelukkig komt kleindochter Andy af en toe logeren en ook zij voelt dat er iets niet pluis is. De sfeer wordt steeds beklemmender. Clarissa raakt vermoeid en valt veel af. Buiten Andy om, gelooft niemand haar, ze zien een oudere verwarde vrouw. En dat is ze ook. Of niet? Wat is de waarheid en wat is ontsproten aan de levendige fantasie van een depressieve schrijfster? Clarissa is al eerder zwaar depressief geweest na het overlijden van haar eerste kindje. Toen duurde het jaren en kostte het haar eerste huwelijk. Wat is nu de prijs?
‘Bloemen van de duisternis’ is geen makkelijk boek, het leest niet zomaar vlot weg. De auteur geeft verspreid over het boek aanwijzingen en soms moet je even terug in het boek om die aanwijzingen op te pakken. De vele verwijzingen naar het leven van Virginia Woolf en Romain Gary zijn prachtig en vormen een aparte tijdlijn in het boek. Het mysterie rondom François wordt pas laat duidelijk en ook hier zit weer een laag onder. ‘Bloemen van de duisternis’ laat ons zien wat er met ons kan gebeuren wanneer we doorgaan met onze aarde te vernietigen. Maar ‘Bloemen van de duisternis’ staat ook voor onze eigen duisternis. ‘Een donderbui naderde boven de zee, voorafgegaan door enorme zwarte schaduwen die over het zilverkleurig water werden geworpen, als lange vervaarlijke vingers die naar hen toe gleden, als die bloemen van de duisternis die in haar hoofd zaten’. Een mooi slot complementeert het boek dat wat aarzelend begint omdat je eerst thuis moet komen in de gedachtewereld van Clarissa maar dat gaandeweg heel boeiend wordt. Vier dik verdiende sterren voor mij.