De opkomst van Cromwell

Wolf Hall is het eerste deel van een trilogie over het leven van Thomas Cromwell. Het boek won de prestigieuze Man Booker Prize. De andere twee delen uit de trilogie heten Het boek Henry en De spiegel & het licht. Dit laatste boek is in 2020 verschenen en vormde voor mij de directe aanleiding om nu dan maar eens de hele trilogie te gaan lezen. Gelukkige bijkomstigheid was dat Hebban er drie leesclubs aan wilde wijden en dat ik aan de leesclub voor het eerste deel mee mocht doen.
Thomas Cromwell (ca. 1485 – 1540) was zowel de vertrouweling van kardinaal Wolsey als Hendrik VIII. Opmerkelijk omdat hij niet van adel was maar als smidszoon ter wereld kwam. De auteur beschrijft een klein stukje van zijn kinderjaren waarin hij werd mishandeld door zijn vader. Om aan die mishandelingen te ontkomen gaat hij al vroeg het huis uit. In eerste instantie via Vlaamse wol handelaren naar België en later verder Europa in. Hij vecht in het leger, studeert in Italië en doet een netwerk in heel Europa op. Hij vestigt zich later weer in Engeland, zijn thuishonk is Austin Friars in Londen. Daar wordt hij de vertrouweling van kardinaal Wolsey, de machtige adviseur van Henry VIII. Deze Henry VIII is getrouwd met Katherine van Aragon. Hij en Katherine kregen verschillende kinderen, maar slechts eentje, Mary, is in leven gebleven. Hij heeft geen troonopvolger en die lijkt er bij Katherine ook niet meer te komen. Henry VIII houdt van mooie vrouwen en als hij Anna Boleyn ontmoet, wil hij haar graag veroveren. Anna Boleyn wil echter trouwen voordat ze zich aan hem geeft en hopelijk voor een troonopvolger kan zorgen. Henry VIII ziet zich dus genoodzaakt om te scheiden maar helaas, dat gaat niet zomaar, de paus in Rome geeft er geen toestemming voor. Kardinaal Wolsey moet die toestemming zien te verkrijgen en als dat niet snel lukt, kost dat hem zijn positie en uiteindelijk ook zijn leven. Thomas Cromwell lijkt met hem ten onder te gaan maar hij weet op slinkse wijze het tij te keren, op zijn beurt wordt hij langzaam maar zeker de man op wie Henry VIII zich verlaat. Een boeiend verhaal ontspint zich. De auteur laat ons de mens achter Thomas Cromwell zien. Een mens die een groot deel van zijn gezin aan de zweetziekte verliest maar zich toch staande houdt en in zijn huis vele kinderen van vrienden een thuis biedt. Hilary Mantel schrijft over Thomas Cromwell op een wat afstandelijke manier, hij is de ‘hij’ in het boek, dus niet de ik-figuur. In eerste instantie had ik daar wat moeite mee maar later is het net alsof je bij hem in de woonkamer staat en zo zijn geschiedenis meekrijgt. Een geschiedenis die we natuurlijk al lang kennen maar nu wordt Thomas Cromwell een man van vlees en bloed. Niet alleen de slechterik die we uit de geschiedenisles meekregen. Hilary Mantel verwerkt ook de nodige humor in het boek, subtiel en af en toe verborgen. En passant leren we nog een aantal andere historische figuren wat beter kennen: Thomas More, Wolsey, Anna Boleyn en Henry VIII. De intriges aan het hof, het konkelen van de edelen, het neerkijken van de edelen op de gewone man en dus ook op Thomas Cromwell. Het scherpe verstand van diezelfde Cromwell die hem tot zijn invloedrijke positie bracht maar ook zijn zachte kanten, het opvangen van mensen die het minder hadden dan hij, alles passeert de revue. Ik heb er geweldig van genoten en kijk al uit naar deel 2: Het boek Henry.
Wolf Hall krijgt van mij vijf sterren.