Een kunstwerk op zich

Het jaar 2010. De wereld is in de ban van een nieuwe kunststroom: de hyperdramatiek. Schilderen op linnen is hopeloos ouderwets geworden, in 2010 wordt er op mensen geschilderd. Vergeet het bodypainten zoals dat nu reeds gebeurt. De hyperdramatische schilderkunst gaat vele malen verder. In die mate zelfs dat de modellen niet meer menselijk zijn, maar louter objecten, althans volgens de kunstenaars en de fans van het genre. De schilderijen worden dus ook tentoongesteld in kunstgalerijen, en verkocht bij Sotheby's, waarna ze elke dag urenlang in de woonkamer van een rijke kunstliefhebber een onmogelijke pose aannemen. Totdat het doek vervangen wordt door een ander doek. Ook deze kunsttak kent trouwens haar uitwassen, in dit geval in de objectenindustrie: mensen herleid tot niets meer dan een gebruiksvoorwerp, een stoel of een lamp.

Een van de echte kunstdoeken is Clara Reyes, die gecontacteerd wordt door Bruno van Tysch, de belangrijkste Europese kunstenaar. Hij plant zijn derde grote tentoonstelling, gebaseerd op de werken van Rembrandt. Er is nochtans iets niet pluis met zijn kunstwerken: Anneke Hollech, een van de doeken uit Defloraties, is op gruwelijke manier vermoord. De interne veiligheidsdienst weet dat in de doofpot te stoppen, maar het gevaar voor andere Van Tysch-werken blijft. Wat staat er te gebeuren op de grote Rembrandt-openingsavond?

José Carlos Somoza weet zijn onderwerpen uit te kiezen. Na de filosofische thriller Het raadsel van de filosoof, is er nu de kunstthriller Clara en het schemerduister. Somoza schept een ander universum zoals geen andere (thriller)auteur hem dat voordoet. Hij schetst een wereld waarin slavernij een kunstvorm is geworden, en hij doet dat zonder ooit uit de bocht te gaan, zonder dat je het gevoel krijgt dat dit nooit kan gebeuren. Zoals Somoza zelf schrijft in zijn nawoord: 'De handel in beschilderde mensen is tot nu toe geen gebruikelijk fenomeen. Ik weet niet of de situatie in de toekomst zal veranderen, maar ik heb de neiging te denken dat als iemand ontdekt hoe je er geld mee kunt verdienen, het niet morele overwegingen zullen zijn die voorkomen dat een dergelijke markt zich, even spectaculair of spectaculairder dan in mijn roman, ontwikkelt.' Een ronduit beangstigend idee.

Daar genoeg gefilosofeer. Clara en het schemerduister moet je vooral lezen omdat het ook een ijzersterke thriller is. Met een plot die zo vervreemdend en tegelijk verbluffend is dat je mond nog verder openvalt dan hij al heel het boek door was. Met gruwelijke moorden op weerloze schilderijen. Met 'doeken' die toch niet zo onmenselijk zijn als de kunstenaars dat zouden willen. Kortom, Clara en het schemerduister is een kunstwerk op zich.