Lezersrecensie
Een grote koortsdroom
Op het moment van schrijven heb ik Misdaad en straf voor de tweede maal gelezen en wederom heb ik van elke bladzijde genoten, het boek verveelt geen seconde!
Op ongekende wijze weet Dostojevski de psyche van de hoofdpersoon Raskolnikov te duiden. Aan het begin van het boek pleegt hij een moord. De vraag is dan ook niet meer wie heeft het gedaan, maar waarom hij het heeft het gedaan. Wat doet het plegen van een moord met een mens, wat zijn de psychologische gevolgen? Is Raskolnikov geschift, slechts uiterst rationeel of zijn deze twee gegevens onlosmakelijk met elkaar verbonden? Is niet elk mens in staat om een moord te plegen en verdient elk mens dan ook vergeving? Genoeg stof die tot overpeinzing stemt.
Alsof dat nog niet genoeg is weet de schrijver daarnaast op theatrale wijze grootste ideeën aan de lezer te presenteren. Zo is er een groot deel van een hoofdstuk gewijd aan een übermensch theorie die stelt dat een kleine groep mensen zich niet aan de wet hoeft te houden om grootse dingen te kunnen bereiken; ergo, moord is voor deze groep toegestaan. Op rationele wijze wordt dit uitgezet en beargumenteerd waarbij het voor mij als lezer vrij moeilijk was om dit met tegenargumenten te weerleggen, ondanks dat je gevoel zegt dat er iets niet klopt. Gelukkig geeft het boek hierop antwoord door karakters te introduceren die zichzelf onvoorwaardelijk dienstbaar opstellen en opofferen voor de medemens. De grootste rationele gedachten worden gepareerd met liefdevolle onbaatzuchtige daden en levenswandel.
Tot dusver klinkt het boek als zware kost en ik ga dit niet ontkennen. Echter zou ik wel willen stellen dat Misdaad en straf ook een erg grappig boek is. De karakters zijn, zoals vaker het geval is bij Dostojevski, uiterst dramatisch. Van het een op het andere moment springen ze van woede uit hun vel om vervolgens te bulderen van het lachen om enkele bladzijdes later tranen met tuiten te huilen. Met name de passages waarin Raskolnikov en de rechercheur Pjotr Porfiri zich in dezelfde ruimte bevinden zijn om je te bescheuren. In plaats van op zoek te gaan naar tastbaar bewijs, speelt mijnheer Porfiri psychologische spelletjes met onze hoofdpersoon waarbij hij op haast spottende wijze tussen de regels impliceert dat Raskolnikov de moord heeft begaan. Dit resulteert regelmatige in een woedende Raskolnikov die Porfiri van zijn spelletjes beschuldigd waarop laatstgenoemde de vermoorde onschuld speelt. Alles wordt in werk gesteld om Raskolnikov op zijn zenuwen te werken hopende dat dit uitmondt in een bekentenis.
Nu heb ik het alleen maar gehad over de moord, maar het boek bevat nog tal van subplots waarbij tal van andere karakters een belangrijke rol spelen. Dit is misschien niet allemaal even relevant voor de het hoofdverhaal, maar wel uiterst interessant alsook vermakelijk om te lezen. Concluderend blijft het mij fascineren dat een roman van 150 jaar geleden nog zo weet te boeien, op ongeëvenaarde wijze de menselijke psyche blootlegt en daarnaast ook vrij hilarisch is.
Op ongekende wijze weet Dostojevski de psyche van de hoofdpersoon Raskolnikov te duiden. Aan het begin van het boek pleegt hij een moord. De vraag is dan ook niet meer wie heeft het gedaan, maar waarom hij het heeft het gedaan. Wat doet het plegen van een moord met een mens, wat zijn de psychologische gevolgen? Is Raskolnikov geschift, slechts uiterst rationeel of zijn deze twee gegevens onlosmakelijk met elkaar verbonden? Is niet elk mens in staat om een moord te plegen en verdient elk mens dan ook vergeving? Genoeg stof die tot overpeinzing stemt.
Alsof dat nog niet genoeg is weet de schrijver daarnaast op theatrale wijze grootste ideeën aan de lezer te presenteren. Zo is er een groot deel van een hoofdstuk gewijd aan een übermensch theorie die stelt dat een kleine groep mensen zich niet aan de wet hoeft te houden om grootse dingen te kunnen bereiken; ergo, moord is voor deze groep toegestaan. Op rationele wijze wordt dit uitgezet en beargumenteerd waarbij het voor mij als lezer vrij moeilijk was om dit met tegenargumenten te weerleggen, ondanks dat je gevoel zegt dat er iets niet klopt. Gelukkig geeft het boek hierop antwoord door karakters te introduceren die zichzelf onvoorwaardelijk dienstbaar opstellen en opofferen voor de medemens. De grootste rationele gedachten worden gepareerd met liefdevolle onbaatzuchtige daden en levenswandel.
Tot dusver klinkt het boek als zware kost en ik ga dit niet ontkennen. Echter zou ik wel willen stellen dat Misdaad en straf ook een erg grappig boek is. De karakters zijn, zoals vaker het geval is bij Dostojevski, uiterst dramatisch. Van het een op het andere moment springen ze van woede uit hun vel om vervolgens te bulderen van het lachen om enkele bladzijdes later tranen met tuiten te huilen. Met name de passages waarin Raskolnikov en de rechercheur Pjotr Porfiri zich in dezelfde ruimte bevinden zijn om je te bescheuren. In plaats van op zoek te gaan naar tastbaar bewijs, speelt mijnheer Porfiri psychologische spelletjes met onze hoofdpersoon waarbij hij op haast spottende wijze tussen de regels impliceert dat Raskolnikov de moord heeft begaan. Dit resulteert regelmatige in een woedende Raskolnikov die Porfiri van zijn spelletjes beschuldigd waarop laatstgenoemde de vermoorde onschuld speelt. Alles wordt in werk gesteld om Raskolnikov op zijn zenuwen te werken hopende dat dit uitmondt in een bekentenis.
Nu heb ik het alleen maar gehad over de moord, maar het boek bevat nog tal van subplots waarbij tal van andere karakters een belangrijke rol spelen. Dit is misschien niet allemaal even relevant voor de het hoofdverhaal, maar wel uiterst interessant alsook vermakelijk om te lezen. Concluderend blijft het mij fascineren dat een roman van 150 jaar geleden nog zo weet te boeien, op ongeëvenaarde wijze de menselijke psyche blootlegt en daarnaast ook vrij hilarisch is.
1
Reageer op deze recensie
