een psychologische en fysieke slijtageslag

Met De Marathon – oorspronkelijk verschenen onder het pseudoniem Richard Bachman – laat Stephen King zien hoe huiveringwekkend een simpel concept kan zijn. De premisse is tegelijk briljant en gruwelijk: honderd jongeren nemen deel aan een wedstrijd waarbij ze 700 kilometer moeten lopen. De regels zijn dodelijk eenvoudig: er mag niet langzamer dan zes kilometer per uur gelopen worden, stoppen is verboden en na drie waarschuwingen volgt de vierde, definitieve straf: de kogel. Slechts één deelnemer zal overblijven. Onder hen bevindt zich de zestienjarige Ray Garraty, die samen met de anderen een onmenselijke strijd aangaat.

Wat dit boek zo indrukwekkend maakt, is dat de spanning niet uit spectaculaire actiescènes komt, maar juist uit de constante herhaling en de meedogenloze regels. Je loopt als lezer bijna letterlijk mee met Garraty en de anderen, voelt hun uitputting, de pijn in hun voeten en benen, en de toenemende wanhoop naarmate de kilometers zich opstapelen. De horror zit hier niet in monsters of bovennatuurlijke krachten, maar in de meedogenloze logica van de marathon zelf en de onmenselijkheid van de toeschouwers die het spektakel klappend gadeslaan.

King schrijft zoals altijd intens beeldend. Hij neemt de tijd om de deelnemers tot leven te brengen, zodat hun aftakeling des te harder binnenkomt. Je weet dat er maar één kan winnen, maar juist dat maakt dat je blijft hopen, meeleven en vrezen. Het is een verhaal dat langzaam onder je huid kruipt en je ongemakkelijk achterlaat, omdat het tegelijk zo absurd en toch angstaanjagend voorstelbaar is.

Wat mij deze keer extra plezier gaf, was het herlezen van mijn editie uit 1986, een prachtige ouderwetse druk die het verhaal nog meer lading gaf. In aanloop naar de film The Long Walk, die vandaa in première gaat, was dit het perfecte moment om dit boek opnieuw ter hand te nemen. Het liet me opnieuw zien waarom King – of in dit geval Bachman – zo’n meester is in het blootleggen van de donkerste kanten van de mens en de maatschappij.

De Marathon is geen luchtig boek, maar wel een dat je bijblijft. Het is een psychologische en fysieke slijtageslag, geschreven met een kracht die je dwingt om door te lezen, zelfs wanneer je liever even zou stoppen.