Verrassend en hoopvol verhaal

Van de Engelse schrijver Phil Earle verscheen opnieuw een verhaal over een jongere met leer- en gedragsproblemen, na eerdere titels als: ‘De jongen in bubbeltjesplastic’, ‘Billy’ en ‘Daisy’. Speelden zijn eerdere boeken zich allemaal af in onze tijd, zo niet in zijn nieuwste boek ‘De gorilla en de jongen’. In dit boek heeft de schrijver gekozen voor een historische setting, namelijk een dierentuin in Londen tijdens de hevige bombardementen van de Tweede Wereldoorlog. De cover van het boek heeft een stoere en krachtige uitstraling door de zwarte afbeelding van een gorilla tegen een vlammend oranje achtergrond. Deze heftige tegenstelling in de afgebeelde kleuren wordt in het boek teruggevonden in de beschrijving van de verschillende personen en hun karakters. De belangrijkste personen uit het verhaal Joseph en de gorilla Adonis lijken echter juist heel veel op elkaar, doordat beiden te maken hebben met een verlies van familie en het gevoel van veiligheid en vertrouwen in hun omgeving missen.

Joseph beziet alles om hem heen met een wantrouwende blik en gelooft niet meer in de goede bedoelingen en liefde van mensen om hem heen. Zijn moeder heeft hem op jonge leeftijd verlaten, zijn vader is gaan vechten en zijn oma heeft hem weggestuurd vanwege onhandelbaar gedrag. Onbewust is Joseph op zoek naar onvoorwaardelijke liefde en hij hunkert naar genegenheid, veiligheid, liefdevolle aandacht en een arm om zijn schouder. Hij stoot mensen heel hard van zich af, aangezien hij bang is om opnieuw pijn te lijden door verlies en durft zich niet open te stellen voor anderen. Daarnaast ervaart hij grote problemen door zijn dyslexie, waardoor hij te kampen heeft met heftige frustraties en woede-uitbarstingen.
In zijn nieuwe omgeving proberen mensen zoals mevrouw F., Syd en de juf op school door zijn pantser heen te breken, maar het is uiteindelijk de gorilla Adonis van wie hij stapsgewijs leert wat geduld, vertrouwen en liefde betekenen. Helaas wordt de interactie tussen Joseph en Adonis wat summier beschreven in het boek, terwijl de titel juist naar hen verwijst. Misschien had hier beter de oorspronkelijke titel: 'When the sky falls' gehandhaafd kunnen blijven? Tijdens het lezen kun je je als lezer voldoende identificeren met Joseph en daardoor met jongeren in onze tijd, die ook te maken hebben met gevoelens van verdriet, eenzaamheid en woede. Het gevoel van Joseph dat de verschrikkelijke gebeurtenissen door hemzelf zijn veroorzaakt, komt duidelijk tot uiting in zinnen z0als: 'Wat heb ik verkeerd gedaan?' huilde hij verslagen. 'Alstublieft, mevrouw F., zeg het me. Wat heb ik toch gedaan?' (blz.223).

Philip Earle heeft een soepele en vertellende stijl van schrijven, waarbij het verhaal chronologisch wordt verteld zonder moeilijke zinswendingen, flashbacks of verschillende vertelperspectieven. Het leest gemakkelijk en door de verschillende cliffhangers aan het einde van een hoofdstuk blijft het verhaal redelijk spannend. De verschillende personen worden wel wat stereotiep neergezet zoals de lieve schooljuf, die Joseph wil helpen tegenover het hardvochtige schoolhoofd. Opvallend zijn de vele tegenstellingen in het boek, soms zelfs binnen dezelfde zin: '... terwijl ze (Syd) zwaaide naar haar tante, een muisachtige vrouw, ogenschijnlijk even bescheiden als haar nichtje brutaal was. ' (blz. 205). De verschillende thema’s van het boek zoals dyslexie, eenzaamheid, beschadigd vertrouwen en het zoeken naar veiligheid, geborgenheid en onvoorwaardelijke liefde zijn herkenbaar voor jongeren en het decor van de oorlog is momenteel verrassend en pijnlijk actueel.

Het verhaal geeft een goed beeld van de impact die de oorlog had op de levens van kinderen en jongeren, waarbij oorlogshandelingen zoals bombardementen vooral op de achtergrond aanwezig zijn. Hierdoor is het verhaal goed te lezen door kinderen van tien jaar en ouder. Kinderen met verlieservaringen, trauma’s en gedrags- en leerproblemen zoals dyslexie kunnen zich daarnaast herkennen in de persoonlijke strijd van Joseph. De opstandige gevoelens, frustratie, wantrouwen, de afwijzing uit de omgeving en het ervaren van onbegrip zal hen niet vreemd voorkomen. De vriendschap en liefde van mensen én dieren geeft Joseph een nieuw perspectief voor de toekomst. ‘De gorilla en de jongen’ is zo een verrassend en hoopvol verhaal voor iedereen die het boek leest.