Boeiend idee voor een roman.

In Life after Life (ik las het boek in het Engels) volgen we de liberale, niet onbemiddelde middle class familie Todd, tussen de twee wereldoorlogen in Engeland. Er is een kokkin, een meid en een tuinman en ze wonen in het landelijk gelegen huis, Fox corner.
Ursula, de protagonist, is de derde dochter in een gezin met vijf kinderen. Vader Hugh is een sympathieke bankier, die met de trein naar Londen forenst. Moeder Sylvie, tikkeltje bohemien, maar ook stiff upperlip. Izzie, de flamboyante tante, die op haar zestiende een ongewenst kind krijgt en later schrijfster wordt. De broers Maurice, Teddy en Jimmy en oudste zuster Pamela zijn stabiele factoren in het leven Ursula.

Ursula Todd wordt geboren op 11 februari 1910, maar kondigt zich te vroeg aan. Het sneeuwt, de dokter kan niet komen en de vroedvrouw wacht beter weer af in de kroeg. De navelstreng zit om de nek en de baby sterft voor ze goed en wel ter wereld is. Einde hoofdstuk met de woorden: Darkness fell.
In het volgende hoofdstuk komt er een herkansing. Ursula blijft leven. De dokter is net op tijd voor het gaat sneeuwen en brengt de zuigeling ter wereld. Of in een ander hoofdstuk helpt Bridget, de meid, bij de bevalling en heeft moeder, Sylvie, een schaar in de la van haar nachtkastje en knipt ze zelf de navelstreng door.

‘Shush,’ Sylvie said and held aloft her trophy – a pair of surgical scissors that gleamed in the lamplight. ‘One must be prepared,’ she muttered. ‘Hold the baby close to the lamp so I can see. Quickly, Bridget. There’s no time to waste.’

Deze kleine verschuivingen in het verhaal werpen steeds een ander licht op de situatie en geven het verhaal een breed spectrum.

Ursula Todd zal nog vele malen sterven. Tijdens een vakantie in Cornwall verdrinkt ze als klein meisje samen met haar zusje in zee. Op een ander moment springt ze uit het raam om haar pop te redden die op een tussendakje valt. Vervolgens krijgen we beschrijvingen als de zusjes door een amateurschilder gered worden van de verdrinkingsdood, of als ze niet haar pop achterna springt. Dankzij die kleine verschuivingen in tijd en plaats, de wending van het lot, als er een andere afslag wordt genomen, verloopt ieders leven, maar vooral dat van Ursula, steeds een beetje anders.

Een aangrijpende episode vond ik Ursula’s huwelijk met de gemene Derek Oliphant, nadat ze in haar jeugd is verkracht en een abortus had. Had ze de verkrachting kunnen vermijden, dan zou ze zich niet hebben laten koeioneren door Derek. Interessante psychologische materie. Want in een volgend hoofdstuk laat ze zich niet misbruiken in haar jeugd en neemt ze het heft van haar leven kordaat in eigen hand en ze heeft geen vernederend huwelijk met een rotzak.

Tijdens WOII is ze een reddingswerker in Londen, ze helpt slachtoffers ten tijden van de indringend beschreven bombardementen en dat verandert haar persoonlijkheid volledig. Zelf sterft ze net niet omdat ze een hondje redt, op het moment dat er een muur instort. Ursula heeft een affaire met een getrouwde man, die slecht afloopt en in een ander scenario weer goed. In 1930 gaat ze naar Duitsland en raakt bevriend met Eva Braun, dankzij haar verkeert ze in de cirkel rond Hitler. Ze ziet wat Hitler veroorzaakt, maar kan er niets aan veranderen. In een ander leven neemt ze juist wel het heft in eigen hand.
En daar ligt een belangrijk aspect van dit boek. Hoe zou de wereld eruit gezien hebben als Ursula in 1930 met het pistool van haar vader Hitler zou hebben doodgeschoten. Dit is geen spoiler, het is de gebeurtenis in de proloog van deze goed gecomponeerde en boeiende roman.
Life after Life gaat over lotsbestemming, amor fati. Omarm je bestemming in het leven, maar wat als … het lot steeds weer een net iets andere wending neemt. Ik vind dat een mateloos boeiende gedachte om een verhaal op te baseren.

‘Amor fati,’ Ursula said. ‘Nietzsche wrote about it all the time. I didn’t understand, I thought it was “a more fatty”. Do you remember I used to see a psychiatrist? Dr Kellet? He was a philosopher at heart.’
‘Love of fate?’
‘It means acceptance. Whatever happens to you, embrace it, the good and the bad equally. Death is just one more thing to be embraced, I suppose.’

Mrs. Atkinson beschrijft de Engelse sfeer weergaloos met een heerlijke soms tongue in cheek stijl, met sterke beelden en veel oog voor detail. De herhalingen zijn niet saai, maar geven juist diepgang aan het verhaal en we leren iedereen goed kennen.