Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Genadeloos geestige Koch deelt klappen uit

Marjon Kok 06 mei 2014

Leraren: gefrustreerde mislukte wetenschappers. Bibliothecaressen: lelijk en smakeloos. Schrijvers: narcistisch, geil, jaloers. Journalisten van kwaliteitskranten: slechts uit op een lekker verhaal. Uitgeverijen: vooral goed in het geven van borrels. Het Boekenbal: de tekenfilm Dombo is nog leuker.

In Geachte Heer M. krijgt alles en iedereen er van langs. Snoeihard en genadeloos geestig deelt Herman Koch flinke meppen uit. Om tussendoor – vooruit maar - de hele Nederlandse samenleving als tolerante schertsvertoning neer te zetten. Koch komt ermee weg. Hij is de beroerdste niet en neemt ook zichzelf flink op de hak.
Dat allemaal in een ruim vijfhonderd pagina’s tellende roman die draait rond de verdwijning van een leraar van het Spinoza Lyceum in Amsterdam. Veertig jaar geleden verdween docent geschiedenis Jan Landzaad spoorloos, na een korte affaire met de bloedmooie leerlinge Laura. Schrijver M. schreef er een boek over, waarin de schuld werd gesuggereerd van Laura en haar pubervriendje. De roman werd een bestseller en betekende de doorbraak van M., die later in de vergetelheid raakte. Maar niet van zijn benedenbuurman, die M. scherp in de gaten houdt en langzaam het leven van de eens zo gevierde M. binnendringt. 

In een duizelingwekkende opeenstapeling van ideeën slingert Herman Koch de lezer van het een naar het ander. Net als je denkt: en nu wil ik het weten ook, onderbreekt hij de vertelling om een totaal nieuwe verhaallijn op te zetten, vaak vanuit een nieuw perspectief en in een andere stijlvorm. Zijn publiek krijgt geen kans te herstellen. Door, door, door.
Is het satire, een thriller, een brief, een sleutelroman, een raamvertelling? Waarschijnlijk allemaal tegelijk. Maar wat Geachte Heer M. ook is, het doet er niet toe. Het is spannend, geestig, tenenkrommend, intelligent en pesterig en dat vaak allemaal tegelijk. Beter kan een ‘Koch’ waarschijnlijk niet worden.
Langer hopelijk ook niet. Het moet gezegd: Herman Koch heeft de smaak zo te pakken dat hij er te lang over doet om het verhaal af te ronden. Naar een einde dat overigens niet zo heel urgent is. De ontknoping had met gemak vervangen kunnen worden door vijf andere die net zo logisch waren geweest.
Het is hem vergeven. Want waarschijnlijk krijgt Koch het nog flink te verduren. Zoals het spreekwoord wil: wie kaatst kan de bal verwachten. Niet iedereen zal even gelukkig zijn met de manier waarop hij wordt neergezet in Geachte Heer M.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Marjon Kok