Duikboten in de ruimte, een kogel met het gewicht van een neutronenster, tijdreizen… wat als?

Er bestaan misschien geen domme vragen, maar er bestaan zeker wel absurde hypothetische vragen. En die kun je, net als die niet bestaande domme vragen, van serieuze wetenschappelijke antwoorden voorzien. Wat krijg je dan? Dan krijg je het boek Wat als? van Randall Munroe. Zo’n tien jaar geleden startte Munroe de website xkcd.com, een online comic over ‘romantiek, sarcasme, wiskunde en taal’. Zijn lijntekeningen zijn inmiddels zeer eigen geworden en algemeen herkenbaar. De xkcd-strip verschijnt drie keer per week en kent regelmatig zeer uitgebreide speciale projecten, zoals bijvoorbeeld ‘Click and drag’ dat bestaat uit drie kleine comicplaatjes, gevolgd door een enorme plaat die je kunt verkennen door met je muis het plaatje binnen het frame te bewegen. Eind 2014 deed Munroe ‘live’ verslag van de afdaling van komeetlander Philae op 67P/Churyumov–Gerasimenko in zo’n 140 plaatjes.

Sinds 2012 heeft Munroe xkcd uitgebreid met de What if? sectie. Hier geeft hij serieuze wetenschappelijke antwoorden op absurde hypothetische vragen, vandaar de ondertitel van het boek Wat als?. Want dat is dit boek: een uitgebreide en herziene versie van de artikelen op de site. in het boek worden zo’n zestig vragen (de tussendoortjes – getiteld ‘Vreemde (en verontrustende) vragen uit de inbox van Wat als? – daargelaten) beantwoord in ruim driehonderd pagina’s. Elk onderwerp wordt serieus genomen (wederom de tussendoortjes daargelaten) en op heldere en humoristische wijze uitgeplozen.

De vragen variëren van wanneer er meer doden dan levenden op Facebook zullen staan, of er voldoende energie ter wereld is om de gehele mensheid van de Aarde af te lanceren, tot wat er zou gebeuren als de oceanen leeg zouden lopen (en zelfs wat er zou gebeuren als het water daarvan op Mars terecht zou komen). De berekeningen zijn meestal goed te volgen en zijn treffend geïllustreerd in Munroes herkenbare stijl. En de vragen en antwoorden zijn echt bizar en worden met elk stukje uitleg nog veel vreemder. Meerdere keren lijkt het antwoord voor de hand te liggen, maar blijkt de werkelijkheid (als het hypothetische geval zich zou voordoen) heel anders te zijn dan je zou verwachten. Zeker als je er van houdt om door te denken, dan is dit een geweldig boek.

Randall Munroe is wetenschapper, met een graad in natuurkunde en een korte carrière bij NASA, voordat hij zijn webcomic begon. Inmiddels krijgt xkcd miljoenen hits per dag en is zijn boek What if? over de hele wereld te krijgen, dus ook in het Nederlands.