De koning-zakenman

In een tijd van opgehitste beeldenstormers die nog nooit een geschiedenisboek gelezen hebben, is de nood aan non-fictieschrijvers met een virtuoze vertelstem groot. Van Johan Op de Beeck weet je dat hij een breed publiek kan bereiken. Ook in de biografie van koning Leopold II grijpt hij je meteen bij het nekvel!
Getting things done:
De tweede vorst van België, die van 1865 tot 1909 regeerde, was een zeer ambitieuze man. Zijn eigenzinnige doelgerichtheid liet hem op geen enkele dag van zijn koningschap in de steek. 'We leven niet op een eiland', was één van zijn lijfspreuken. Het kleine België moest worden opgenomen in de vaart der volkeren. Om inspiratie op te doen reisde hij de hele wereld rond, in eerste instantie om afzetgebieden te vinden voor ons exportland. Tegelijkertijd investeerde hij in onze havens, in stoomboten, in spoorwegen enz. Hij realiseerde zich erg goed dat infrastructuur en internationale handelsbetrekkingen niet zonder elkaar konden.
Omdat hij bij de buren - Franrijk, Engeland, Holland - zag dat rijkdom vooral uit de kolonies kon gehaald worden, startte hij een wereldwijde zoektocht naar een wingewest. Daar zaten de grootmachten niet op te wachten. Enkel toen de koning ontdekkingsreiziger Stanley onder de arm nam, al zijn diplomatieke kwaliteiten aanwendde en sluwe mistgordijnen optrok, kwam de Congo-Vrijstaat in zicht.
Arrogante inhaligheid:
In eerste instantie slorpte de kolonie enorme investeringsbedragen op. Pas toen de rubberexploitatie op gang kwam, werd er winst gemaakt. Maar de keerzijde van het melkwitte sap uit de tropische bomen kleurde bloedrood. Ver van Brussel en zonder communicatiekanalen van betekenis, dwongen de onderkoningen aan de Congostroom weerbarstige dwangarbeiders op de knieën. Lijfstraffen, executies, strafexpedities... het kon allemaal plaatsvinden omdat de controle ontbrak en het winstbejag van de concessiehouders alle prioriteit had.
Leopold volledig aansprakelijk stellen voor deze wandaden zou oneerlijk zijn. Johan Op de Beeck legt gedetailleerd uit waarom dat zo is. Toch zou het nationale en internationale imago van de vorst voor altijd zwaar beschadigd blijven.
Onvermoeibaar:
Zoals iedereen had ook Leopold een gelaagde persoonlijkheid. Zijn blik over de horizon en zijn ondernemingszin waren modern, zijn houding ten opzichte van de grondwet en het parlement hoorden eerder bij een absolute heerser. Daarnaast was hij een visionair. Zo waarschuwde hij, samen met Winston Churchill, voor de expansiedrang van het Duitse keizerrijk. Naar geen van beiden werd geluisterd. En laten we de bouwheer Leopold niet vergeten. Meer dan honderd jaar later wordt het uitzicht van Brussel nog steeds bepaald door gebouwen en parken die hij bijna helemaal uit eigen zak betaald heeft.
Met zijn koppige en flamboyante persoonlijkheid is Leopold II een gedroomde figuur voor een schrijver van biografieën. Dat je een historische figuur in zijn tijd moet plaatsen om hem te kunnen duiden, toont dit boek onmiskenbaar aan. Samen met Bart Van Loo en David Van Reybrouck hoort Johan Op de Beeck bij de drie grote non-fictieauteurs van ons land! Betere leermeesters kun je niet bedenken!
Standbeelden neerhalen is niet nodig. Het juiste bordje erbij plaatsen wel!