Een mooie kennismaking met een avontuurlijke graaf en de tijd waarin hij leefde

Deze recensie werd eerder gepubliceerd op mijn blog GraagGelezen.

Voor in het boek lees je twee quotes die de sfeer rondom de hoofdpersoon goed weergeven:

Ik ben niet van enge tijd of plaats. Los van tijd en ruimte leeft mijn spirituele wezen zijn eeuwige bestaan en als ik in gedachten door de eeuwen heen reis, als mijn geest naar een bestaanswijze reikt, die verwijderd is van degene die je waarneemt, word ik degene die ik wil zijn. - Alessandro Cagliostro 1748-1795

Geboorte is niet het begin van nieuw leven, maar het begin van een nieuw bewustzijn. Overgaan naar een andere toestand is geen dood, alleen de beëindiging van dit bewustzijn. - Uit de Hermetica van Hermes Trismegistus

De goddeloze graaf van Margreet Hofland vertelt het geromantiseerde verhaal van Alessandro Cagliostro, een Italiaanse graaf die in de achttiende eeuw een omstreden figuur was. Hij maakte furore als geneesheer, alchemist, hypnotiseur en vrijmetselaar maar werd ook als oplichter beschimpt. Hij geloofde dat bij genezing zowel het lichamelijke als het geestelijke aspect belangrijk zijn.

Zijn betrokkenheid bij beruchte affaire van de juwelenroof op de diamantenhalsband van Marie Antoinette komt in ‘De goddeloze graaf’ ook ter sprake. Historisch is deze gebeurtenis van belang, omdat het een van de (indirecte) aanleidingen was voor de Franse Revolutie.

De hoofdpersoon van het boek is een fascinerend personage. Cagliostro is een charismatische en intelligent man die zowel bewondering als afschuw opwekt. Hij is een meester in het manipuleren van mensen en het opwekken van verwachtingen. Hofland weet deze complexiteit van Cagliostro goed te vangen in haar beschrijvingen van hem. Cagliostro heeft zoals velen in die tijd een fascinatie voor het oude Egypte, met dingen die niet meteen zichtbaar maar wel belangrijk zijn en met de vrijmetselarij. Met deze combinatie van ‘liefhebberijen’ dringt hij zelfs in de hoogste kringen door.
Zijn liefde voor Lorenza Feliciani, die zich ook uitgaf voor Serafina, gravin van Cagliostro, werd hem uiteindelijk fataal.

“Alessandro vertelde tot in details wat er tijdens het ritueel in de piramide was voorgevallen. ‘Alles wat ik daar heb gezien, heeft mij gemaakt tot wie ik nu ben,’ ging hij verder. ‘Sinds die bijzondere ervaring en ik ervan overtuigd dat de oorsprong van de vrijmetselarij in de oude Egyptische geschiedenis ligt. Ik maakte kennis met Toth, of zoals u wilt: Hermes Trisgesmistos, zijn Griekse benaming; het opperwezen dat beslist over een leven na de dood.”

Het boek speelt zich af in een spannende en roerige tijd, de aanloop naar de Franse Revolutie. Hofland weet deze tijdsperiode goed weer te geven, met al haar sociale en politieke spanningen. De roman biedt een interessante kijk op een periode die van grote invloed is geweest op de geschiedenis van Europa.

De auteur heeft een vlot en meeslepend verhaal geschreven dat de lezer meeneemt op de turbulente levensreis van Cagliostro. Ze weeft historische feiten en fictie op een overtuigende manier samen, waardoor het boek zowel een amusante avonturenroman als een serieus historisch document is. Het blijf een stukje fictie, maar een mooi stukje! De beschrijvingen van de genoemde plaatsen, kleding en bezienswaardigheden geven aan dat er door de auteur degelijk onderzoek naar verricht is.

Margreet Hofland is zelf een ingewijd vrijmetselaar en weet daarom ook waar zij niet en wel over mag berichten. De goddeloze graaf is een geslaagde geromantiseerde biografie die de lezer meevoert naar een spannende en roerige tijd.
Ik heb graag kennisgemaakt met deze avontuurlijke graaf, de tijd en de omgeving waarin hij leefde.