Lezersrecensie
Elk verhaal is een model van de wereld van de verteller en een modelwereld voor de lezer (Noud Bles)
Deze recensie werd eerder gepubliceerd op mijn blog GraagGelezen.
Met de bundeling 'Het model van de wereld' viert Noud Bles niet alleen veertig jaar schrijverschap, samenvallend met zijn tachtigste verjaardag, maar schenkt hij de lezer ook een rijkgevulde schatkist aan verhalend proza. Deze omvangrijke collectie, bestaande uit dertig korte verhalen en novellen geschreven tussen 1984 en 2025, neemt de lezer mee op een literaire reis die zowel intiem als werelds is.
De titel 'Het model van de wereld' is veelzeggend en vormt de rode draad door de dertig verhalen. Bles onthult in elk narratief een unieke, vaak verborgen, kijk op de werkelijkheid. Soms wordt dit model expliciet verkend, zoals in het titelverhaal, waardoor de lezer wordt uitgenodigd te reflecteren op de constructies die wij hanteren om de complexiteit van het bestaan te begrijpen. De auteur suggereert dat verhalen in deze tijd van onzekerheid een fundamentele rol spelen in onze zingeving, waarbij het persoonlijke levensverhaal centraal staat.
“Het geheime verbond mag niet worden verbroken. Is het niet als vroeger? Kinderen en ouden van dagen waren alleen. Ik was kind, alleen en ongelukkig. De paren zijn wat samenstelling betreft veranderd. Zeer jonge koerende duifjes in identieke outfit kleven aan het raam.
Twee samenreizende vrouwen staan. Wat zijn ze groot en sterk en ongeloofwaardig slordig gekleed. Een onbevalligheid die overgaat in gratie. Evenals vroeger zijn de vrouwen ongenaakbaar. Ditmaal spijt het mij niet.”
De kracht van deze bundel schuilt in de moeiteloze wijze waarop Bles schakelt tussen het lokale en het internationale. Het ene moment waan je je in de vertrouwde omgeving van Nijmegen, Arnhem en de Over-Betuwe, met herkenbare personages en situaties. Het volgende word je meegevoerd naar de sfeervolle straten van Boedapest, de historische pracht van Salzburg, de uitgestrekte vlaktes van Mongolië, het imposante Moskou, het romantische Venetië of het bruisende Parijs. Deze geografische diversiteit verrijkt de verhalen en toont Bles' brede blik op de menselijke conditie in verschillende contexten.
De zoektocht is een terugkerend motief in 'Het model van de wereld'. Of het nu de faustiaanse queeste naar kennis en ervaring is, beginnend aan de Waal en eindigend in de hoogte, de jacht op de ultieme muzikale ervaring, of de stille hoop op troost in een wankele wereld, Bles' personages zijn vaak onderweg. Ze zoeken naar iets ongrijpbaars, naar antwoorden op existentiële vragen die resoneren met de lezer. Deze zoektochten zijn als zeldzame kostbaarheden die in de verhalen ontdekt kunnen worden.
“Wie slaapt, dacht Herman, verleent toegang tot het onbewuste, de meest geheime opinie, die men niet prijsgeeft als men wakker is. Dromers mag je niet veroordelen om hun dromen. Wel mag je conclusies trekken uit hun gedrag. Haar lichaam binnengaan was niet gelijk aan handen schudden. Wat hij tegen haar moest zeggen als ze wakker was, wist hij niet. Welk woord past nadat het lichaam met het lichaam heeft gesproken?”
Het slotverhaal ‘De amandelkern van Mata Hari’, vormt een interessante afsluiting van de bundel en benadrukt de complexiteit van de menselijke psyche.
'Het model van de wereld' is meer dan een verzameling losse verhalen. Het is een coherent geheel dat de lezer uitdaagt om na te denken over de modellen die wij creëren om de wereld om ons heen te interpreteren en de verhalen die ons leven vormgeven. De bundel biedt een afwisselende leeservaring die zowel verademend als duizelingwekkend is.
Bles toont zich een meester in het vangen van diverse levensstadia en tijdperken, met als uiteindelijk doel de lezer te helpen zich te verzoenen met het verhaal van het eigen bestaan. Deze bundel is een aanrader voor iedereen die houdt van introspectieve verhalen die zowel lokaal geworteld zijn als een universele reikwijdte hebben.
Een heerlijke bundel om vlakbij je te hebben liggen, om er zo nu en dan uit te kunnen lezen.
‘Het model van de wereld’ bevat verhalen en korte novellen voor elk wat wils.
Met de bundeling 'Het model van de wereld' viert Noud Bles niet alleen veertig jaar schrijverschap, samenvallend met zijn tachtigste verjaardag, maar schenkt hij de lezer ook een rijkgevulde schatkist aan verhalend proza. Deze omvangrijke collectie, bestaande uit dertig korte verhalen en novellen geschreven tussen 1984 en 2025, neemt de lezer mee op een literaire reis die zowel intiem als werelds is.
De titel 'Het model van de wereld' is veelzeggend en vormt de rode draad door de dertig verhalen. Bles onthult in elk narratief een unieke, vaak verborgen, kijk op de werkelijkheid. Soms wordt dit model expliciet verkend, zoals in het titelverhaal, waardoor de lezer wordt uitgenodigd te reflecteren op de constructies die wij hanteren om de complexiteit van het bestaan te begrijpen. De auteur suggereert dat verhalen in deze tijd van onzekerheid een fundamentele rol spelen in onze zingeving, waarbij het persoonlijke levensverhaal centraal staat.
“Het geheime verbond mag niet worden verbroken. Is het niet als vroeger? Kinderen en ouden van dagen waren alleen. Ik was kind, alleen en ongelukkig. De paren zijn wat samenstelling betreft veranderd. Zeer jonge koerende duifjes in identieke outfit kleven aan het raam.
Twee samenreizende vrouwen staan. Wat zijn ze groot en sterk en ongeloofwaardig slordig gekleed. Een onbevalligheid die overgaat in gratie. Evenals vroeger zijn de vrouwen ongenaakbaar. Ditmaal spijt het mij niet.”
De kracht van deze bundel schuilt in de moeiteloze wijze waarop Bles schakelt tussen het lokale en het internationale. Het ene moment waan je je in de vertrouwde omgeving van Nijmegen, Arnhem en de Over-Betuwe, met herkenbare personages en situaties. Het volgende word je meegevoerd naar de sfeervolle straten van Boedapest, de historische pracht van Salzburg, de uitgestrekte vlaktes van Mongolië, het imposante Moskou, het romantische Venetië of het bruisende Parijs. Deze geografische diversiteit verrijkt de verhalen en toont Bles' brede blik op de menselijke conditie in verschillende contexten.
De zoektocht is een terugkerend motief in 'Het model van de wereld'. Of het nu de faustiaanse queeste naar kennis en ervaring is, beginnend aan de Waal en eindigend in de hoogte, de jacht op de ultieme muzikale ervaring, of de stille hoop op troost in een wankele wereld, Bles' personages zijn vaak onderweg. Ze zoeken naar iets ongrijpbaars, naar antwoorden op existentiële vragen die resoneren met de lezer. Deze zoektochten zijn als zeldzame kostbaarheden die in de verhalen ontdekt kunnen worden.
“Wie slaapt, dacht Herman, verleent toegang tot het onbewuste, de meest geheime opinie, die men niet prijsgeeft als men wakker is. Dromers mag je niet veroordelen om hun dromen. Wel mag je conclusies trekken uit hun gedrag. Haar lichaam binnengaan was niet gelijk aan handen schudden. Wat hij tegen haar moest zeggen als ze wakker was, wist hij niet. Welk woord past nadat het lichaam met het lichaam heeft gesproken?”
Het slotverhaal ‘De amandelkern van Mata Hari’, vormt een interessante afsluiting van de bundel en benadrukt de complexiteit van de menselijke psyche.
'Het model van de wereld' is meer dan een verzameling losse verhalen. Het is een coherent geheel dat de lezer uitdaagt om na te denken over de modellen die wij creëren om de wereld om ons heen te interpreteren en de verhalen die ons leven vormgeven. De bundel biedt een afwisselende leeservaring die zowel verademend als duizelingwekkend is.
Bles toont zich een meester in het vangen van diverse levensstadia en tijdperken, met als uiteindelijk doel de lezer te helpen zich te verzoenen met het verhaal van het eigen bestaan. Deze bundel is een aanrader voor iedereen die houdt van introspectieve verhalen die zowel lokaal geworteld zijn als een universele reikwijdte hebben.
Een heerlijke bundel om vlakbij je te hebben liggen, om er zo nu en dan uit te kunnen lezen.
‘Het model van de wereld’ bevat verhalen en korte novellen voor elk wat wils.
1
Reageer op deze recensie
