Actueel thema in dit deel van de Wallander reeks is het recht in eigen hand nemen. Mankell plaatst dit thema in de hedendaagse samenleving waar buitenproportioneel geweld normaal lijkt geworden en er beknibbeld wordt op de rechterlijke- en politiemacht. Ook de gepleegde moorden lijken binnen dit thema te kunnen worden geplaatst. In De vijfde vrouw worden drie mannen op bijzonder gruwelijke wijze om het leven gebracht. Juist de gruwelijkheid van de moorden maakt dat Wallander denkt dat de moordenaar een boodschap wil uitdragen. In eerste instantie lijken de vermoorde mannen niets met elkaar te maken te hebben. Maar dan ontdekt Wallander met zijn team dat deze mannen wel iets gemeen hebben: ze waren om bepaalde redenen niet erg geliefd. Ondertussen maakt Wallander een treurige gebeurtenis in zijn privé leven mee, geestelijke bagage die hij tijdens het onderzoek met zich mee moet dragen.

De eerste detectives die ik las, hadden meestal een ‘Agatha Christie’-achtig plot, waarin het vinden van de uiteindelijke moordenaar centraal staat. Later ben ik meer boeken gaan lezen waarin ‘het waarom’ van de moorden aan het eind tot grote verrassingen leidt. Tijdens het lezen van de zoveelste Mankell bedacht ik me dat de ‘wie-en-waarom-vragen’ in zijn boeken eigenlijk heel snel beantwoord worden. Meestal weet je halverwege wie de moordenaar is omdat Mankell ook schrijft vanuit het perspectief van de moordenaar. Daarin staan ook de motieven van de moordenaar grotendeels weergegeven. Normaal gesproken zou ik een boek dan minder spannend vinden. Maar bij de boeken van Mankell is dat helemaal niet het geval, integendeel. En eigenlijk is dat bijzonder knap gedaan. Het verhaal wordt gedragen door de zeer bijzondere hoofdpersoon Kurt Wallander. Hij is voor mij de verpersoonlijking van de echte held: menselijk, oprecht, eerlijk en uitzonderlijk rechtvaardig.

De vijfde vrouw is net iets minder spannend dan het vorige boek in de serie: Dwaalsporen. Misschien doordat er soms net iets teveel zijwegen worden ingeslagen door verschillende grote gebeurtenissen naast elkaar te laten plaatsvinden. Desalniettemin is het wederom een boek van hoog niveau.