Over liefde, leugens en bedrog.

Nadat Lydia Oorthuys wees geworden is graaft zij nieuwsgierig in de administratie van haar vader. Zij komt er achter dat hij op zijn oude dag nog een fabriek wilde beginnen. Nota bene een káásfabriek. Lydia ontdekt dat haar vader daarover besprekingen heeft gehad met Huib Minnes. Huib is melkveehouder en tevens kaasboer. Dat doet Lydia besluiten om Huib in Purmerend met een bezoek te vereren.

Lydia woont zelf een deel van het jaar op de Kloveniersburgwal in Amsterdam en het andere deel op landgoed Welgelegen in Purmerend.

In tegenstelling tot Amsterdam waar het naar fabrieken en stinkende grachten ruikt, ruikt het in de omgeving van Purmerend naar mest, koeien en hooi. Huib is, door gebruik te maken van een melkcentrifuge, zijn tijd ver vooruit. De machine scheidt de room van de melk. Dat is volgens Huib, zo legt hij aan Lydia uit, de basis van de kaasmakerij. Voordat Lydia de boerderij verlaat, vertelt Huib dat hij met de vader van Lydia in gesprek was om een kaasfabriek op te richten. “Ja”, zegt Lydia. “Daarvan ben ik op de hoogte.”

Lydia kan nog maar aan één ding denken. Voortzetten wat haar vader van plan was, ter zijner nagedachtenis en om haar eigen leven richting te geven. Of denkt zij er te gemakkelijk over? Het is misschien ongebruikelijk, maar zeker niet onmogelijk om als vrouw een fabriek te beginnen. Ze heeft daarbij de hulp van een man nodig, want voor een vrouw alleen is het wettelijk niet toegestaan. Daarbij gaan haar gedachte uit naar Huib.

Lydia voegt de daad bij het woord en gaat met Huib een compagnonschap aan. “De Purmer”, gaat de fabriek heten. Maar blijft het bij een compagnonschap? Af en toe komt Lydia naar de bouw kijken. Elke keer gaat er een golf van vreugde door Huib heen als hij haar ranke gestalte ziet, haar stem hoort en haar geur ruikt.
Maar vanwege het standsverschil tussen Huib en Lydia zit er meer dan een compagnonschap tussen hen beiden op dat moment niet in.

Donkere wolken pakken boven Europa samen vanwege een dreigende oorlog. Het blijft echter niet bij een dreiging.

DE KAASFABRIEK (2020) van auteur SIMONE VAN DER VLUGT, komt in tegenstelling tot eerdere door haar geschreven historische romans, zakelijk geschreven over. Een hoge verwachting van deze historische roman, blijft deze keer achterwege. Op een passende wijze beschrijft de auteur hoe het verschil toentertijd was tussen het mondaine Amsterdamse leven en het plattelandse leven in Purmerend.
Tenslotte schrijft Simone over de gepleegde wreedheden van de Duitsers in WOI. Jammer dat daardoor het verhaal over de kaasfabriek enigszins in de schaduw komt te staan.