Smaken veranderen

Toen ik achttien was, las ik als beginnende fantasylezer de wetten van de magie en zat ik op het puntje van mijn stoel. Zonder twijfel had ik dit boek dan ook vijf sterren gegeven. 15 jaar later besloot ik het eerste boek echter eens opnieuw te lezen, met ergens nog een vage herinnering van het einde in het achterhoofd, en nu blijkt dat ik veeleisender geworden ben. Ik begreep wat me aansprak als achttienjarige, maar verrast was ik niet meer.
De eerste twee derden van het boek wisten me niet langer te boeien. Het verhaal kabbelde voort en de opbouw was een opeenstapeling van voorspelbare clichés en ingetrapte open deuren. Oké, ik begrijp dat de held moet groeien, en de lezer misschien ook, maar zelfs het eenvoudigste probleem werd zo tergend traag geanalyseerd en uiteindelijk uitermate voorspelbaar aangepakt, dat ik me begon af te vragen of Goodkind dacht dat zijn hoofdpersonage mentaal beperkt was, of zijn lezers. Geen enkele actie of personage verraste me, en alles had ik precies al eens ergens gelezen. Meer nog, zelfs als achttienjarige stelde ik me Darken Rahl al voor met een Darth Vader-helm, alle beschrijvingen compleet negerend. De parallellen waren zelfs toen al duidelijk, en het einde bevestigde dit clichématige alleen maar. Ergens tussen alle clichés vond je als kers op de clichétaart met regelmaat wat mommy porn-achtige seksscènes voor wie daar interesse zou in hebben, soms gepast, soms totaal onverwachts. Of Goodkind gewoon wist wat goed verkocht en zich daarop baseerde, of of Goodkind als trendsetter nagevolgd werd door anderen laat ik in het midden (al vrees ik voor het eerste ), maar voorspelbaarheid creëert eenheidsworst en middenmoot.
Het laatste derde heeft me echter verrast. De introductie van de Mord Sith was niet alleen vernieuwend, alle scènes met betrekking tot deze personages maakten ook gewoon deel uit van een goed uitgewerkt en onvoorspelbaar stuk verhaallijn. Hoewel het daarna soms even terugviel in voorspelbaarheid, werd het tempo zodanig opgetrokken, dan je alsnog meegezogen werd naar de ontknoping, hoe clichématig die uiteindelijk ook weer uitgerold werd.
Conclusie: het zwaard der waarheid heeft alle elementen waar een niet al te kritische fantasylezer van houdt: de onverwachtse promotie van plattelandsjongen tot held, de epische queeste met fantasierijke vijanden, de valse vrienden, de misverstanden met catastrofale gevolgen, het epische wereldreddende einde met de kleine twist. Toch voelt alles - op enkele uitzonderingen na - aan alsof het al eens gedaan is, zelfs de twist wist me niet te verrassen. Goodkind heeft in hindsight gewoon een degelijke feel good fantasy roman geschreven, waar iedereen wel iets naar zijn gading in vindt, zonder er ooit bovenuit te schieten. Tegenwoordig ben ik echter meer gewoon.