Prachtig vormgegeven boek over vergeten verleden

Collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog is nog steeds een beladen onderwerp. Dat is jammer, want 75 jaar na de bevrijding zijn er nog steeds verhalen die eigenlijk al lang verteld hadden moeten worden. Het verzwijgen van de geschiedenis is misschien de taak van sommige politici, het onderzoek doen en het publiceren erover is de taak van de geschiedkundige.

In sommige gevallen zien we dat juist door dat uitzoeken van lang vervlogen daden een andere kijk op die geschiedenis feit wordt. Zo publiceerde ik zelf dit jaar over Nederlandse partizanen in Italië, waar uit bleek dat verschillende van die kerels eerst dienden in het Duitse uniform maar tot inkeer kwamen. Helaas zit de officiële geschiedschrijving niet zo in elkaar. En dus missen we vaak belangrijke stukken Nederlandse geschiedenis.

Het is daarom een prachtige geste van Onno Lassooy om zijn onderzoek naar een ver aangetrouwd familielid te publiceren. Lassooy heeft zijn eigen ontwerpbureau, een verleden als uitgever en onderzocht zeven jaar lang de verborgen geschiedenis van een ver familielid die diende bij de Waffen-SS.

Het resulteerde in een bijzonder boek dat niet één, maar verschillende verborgen of weinig belichte verhalen bloot legt. Zo was het familielid niet zomaar SS'er. Nee, hij was Kriegsberichter. Oorlogsverslaggever en tekenaar. Ook vocht deze man mee aan het front in de Betuwe in 1945. Na de oorlog zat hij jarenlang gevangen als collaborateur in kampen en oude forten. Na de oorlog kwam hij aan de slag als tekenaar en schilder.

Er zijn de laatste jaren wel vaker verhalen gepubliceerd van Nederlanders bij de SS. Maar hun belevenissen in de Betuwe, waar zij vochten tegen de Britten, én Nederlandse Stoottroepen, zijn onbekend. Ook is er over de Kriegsberichter weinig gepubliceerd. Het boek van Onno Lassooy begint al met een veelzeggende titel met een diepere betekenis. 'Getekend voor het leven'. Lassooy geeft informatie over de fronten waar zijn familielid prachtige tekeningen maakte. Hij legt uit hoe de tekeningen gemaakt werden en laat foto's zien van hoe het destijds was. Krijttekeningen, pentekeningen, houtskooltekeningen. Alles gemaakt door een ware kunstenaar die wist wat hij deed en uitgelegd door een specialist die weet waar hij het over heeft.
Het boek van Onno Lassooy is daarmee niet alleen een mooi vormgegeven boek met mooie foto's, prachtige tekeningen en een pakkend familieverhaal. Het is ook de opvulling van een leemte in wat wij meenden te weten over Nederlanders in Duitse dienst