een aangrijpende en prachtige debuutroman

Als kind was ik dol op boeken waarbij je zelf mocht kiezen hoe het verhaal verderging. Je bladerde dan naar een andere pagina en ontdekte een alternatieve verhaallijn. Natuurlijk las ik uiteindelijk álle opties. Nog steeds fascineert het me: wat zou er anders zijn gegaan in je leven als je op een bepaald moment een ándere keuze zou hebben gemaakt?
Die gedachte staat centraal in De namen, de indrukwekkende debuutroman van Florence Knapp. In het eerste hoofdstuk doet hoofdpersoon Cora aangifte van de geboorte van haar zoon. Samen met haar dochter Maia bespreekt ze namen die ze mooi vindt, maar er is ook druk van haar man – een gewelddadig man – die verwacht dat ze de familienaam doorgeeft. Vanaf dat punt ontvouwt het verhaal zich in drie verschillende richtingen, afhankelijk van de naam die Cora kiest.
Wat volgt is een diep uitgewerkte roman waarin elke verhaallijn overtuigt. Knapp schrijft in de derde persoon en wisselt subtiel het perspectief, waardoor je als lezer soms meer weet dan de personages zelf. En juist daardoor komt het verhaal regelmatig binnen als een klap in je buik.
De roman begint in 1987 en speelt zich af in Engeland en Ierland. De setting voelt herkenbaar en huiselijk aan, maar onder die ogenschijnlijk gewone laag schuilt een beklemmende spanning, zeker in de scènes waarin huiselijk geweld centraal staat. Het is heftig om te lezen, des te meer omdat je je realiseert dat dit achter gesloten deuren helaas vaker voorkomt dan we willen weten. Knapp beschrijft deze situaties intens en aangrijpend. Haar stijl is helder en beeldend, zonder overdrijving, waardoor je als lezer echt het gevoel hebt dat je erbij bent.
Wat dit boek voor mij extra bijzonder maakt, is niet alleen het originele concept van de drie verhaallijnen, maar vooral hoe goed het uitgewerkt is. Subtiele details keren in meerdere versies terug, zoals de dierenarts, die in elk verhaal een andere rol speelt en daardoor een andere relatie heeft met Cora of haar gezin. Dat zet je aan het denken: hoe klein kan een wending zijn die een leven een totaal andere richting op stuurt? De epiloog, waarin een sterfgeval wordt beschreven, vond ik zó mooi geschreven. De zin "Hij had maar één leven, en hij had er andere dingen mee kunnen doen" bleef bij me hangen en nodigde uit tot nadenken: ben ik eigenlijk op de goede weg met mijn eigen leven? De laatste alinea maakt het verhaal op indrukwekkende wijze rond. Echt prachtig gevonden.
Was het lastig om drie verhaallijnen te volgen? In het begin was ik daar eerlijk gezegd een beetje huiverig voor. Ik was bang dat ik dingen door elkaar zou halen. Daarom heb ik bij het lezen enkele namen en gebeurtenissen genoteerd. Uiteindelijk heb ik het boek in één lange adem uitgelezen – en dat raad ik ook aan. Als je het in kleinere stukken leest, is het handig om aantekeningen te maken, zodat je niet in de war raakt.
Dit is een boek voor wie geraakt wil worden. Voor wie houdt van psychologische diepgang en van verhalen over moederschap, liefde, geweld en veerkracht. Als moeder voelde ik me extra aangesproken, maar dit verhaal verdient een breed publiek. De namen is een literaire roman die blijft hangen, ook lang nadat je het hebt dichtgeslagen.
Tot slot: complimenten voor de prachtige kaft en de soepele vertaling. De zin op de voorkant, “Hoe je heet, kan je hele leven bepalen”, is treffend gekozen.

Dank aan HarperCollins voor de kans om dit bijzondere boek al vroeg te mogen lezen.