De personages blijven op afstand

Soms tref je zo'’n boek waar je binnen twee pagina’s helemaal in moet zitten, waar je in meegesleurd moet worden en dat je moet opzuigen. Gebeurt dat niet binnen enkele bladzijden, dan weet je dat het waarschijnlijk ook niet meer gaat gebeuren, en dan gaat zo'’n boek aan je voorbij als een goed feestje aan een buitenstaander. Je weet dat er mensen plezier aan hebben, maar voor jou gaat dat niet op.

Helaas is dat het gevoel dat overbleef na lezing van Niets te verliezen van Urban Waite. Aan de afzonderlijke onderdelen ligt dat niet: de personages zijn interessant genoeg, Waite schrijft beeldend en de setting is prachtig. Om met dat laatste te beginnen: het verhaal speelt zich af in New Mexico, en de hitte en ontoegankelijkheid van het woestijngebied zinderen van de pagina'’s af. De scenes waarin dwars door het onherbergzame rotsgebied gejakkerd wordt, zijn sterk. Het landschap komt tot leven en op die momenten is Waite op zijn best.

Zijn beeldende schrijfstijl komt juist als het om die landschappen gaat, uitstekend tot zijn recht. Ook in de achtervolgingsscenes (en dat zijn er nogal wat) weet Waite de lezer te grijpen. In korte, staccato hoofdstukken switcht hij razendsnel van perspectief en weet hij een opgejaagdheid teweeg te brengen die de hoofdpersonen op dat moment ook moeten voelen.

Hoe interessant die hoofdpersonen ook zijn, een deel van het probleem van dit boek is dat je toch op vrij grote afstand van hen blijft. Ray, een man die alleen maar verkeerde keuzes gemaakt lijkt te hebben en nu alles wat hem lief was kwijt is, heeft letterlijk niets meer te verliezen. Tijdens zijn laatste klus voor een maffiabaas loopt alles uit de hand. In alle ellende sleept hij zijn neef Tom mee, die worstelt met zijn loyaliteit. Enerzijds wil hij zijn neef beschermen, anderzijds wil hij doen wat goed is en zijn voormalige collega Sherrif Kelly ondersteunen nu alles uit de hand lijkt te lopen.

Feitelijk is Niets te verliezen een soort western nieuwe stijl, waarin het verhaal draait om drugskartels, afrekeningen en eenzame bandieten die uit zijn op wraak. Hoe een en ander nou precies in elkaar steekt, en waarom Ray nou eigenlijk uit is op wraak en op wie, dat blijft wat onduidelijk. Juist daarom komen de verschillende elementen niet lekker bij elkaar, en als je als lezer dan niet binnen enkele pagina'’s wordt meegenomen in de broeierige sfeer van foute bandieten en eenzame cowboys, wordt het moeizaam.