Wilskracht van een jonge vrouw die wilt overleven

Het boek dansen met de vijand is in maart 2016 in herdruk verschenen. Dit kwam mede door de voorstelling die over het levensverhaal van Roosje Glaser verscheen in Nederland. Het boek toont het verhaal van jonge (joodse) vrouw die er alles voordoet om de oorlog te overleven. Schrijver Paul Glaser beschrijft niet alleen het levensverhaal van zijn tante Roosje maar ook zijn ontdekking over het feit dat hij op late leeftijd er achter komt dat hij een joods (voor)ouder(s) heeft.

In het verhaal zijn er gedurende het boek steeds twee verhaallijnen te lezen. Het boek begin met het verhaallijn van Paul Glaser (ook schrijver van dit boek). Ik vond het zeer schokkend om te achter te komen hoe hij achter zijn eigen Joodse wortels komt. Hij, Paul Glaser, brengt samen met zijn vrouw een bezoek aan concentratiekamp Auschwitz. Bij een rondleiding die er gegeven wordt komen Paul en zijn vrouw in een kamer terecht waar er kleding en koffers worden tentoongesteld die de gevangenen van dit kamp moesten achterlaten zodra zij dit kamp binnen kwamen. Paul die in eerste instantie niet echt een grote interesse heeft voor de WOII luistert maar halfslachtig naar de museum medewerker Totdat zijn oog valt op een koffer , deze koffer trekt zijn aandacht omdat op deze koffer zijn achternaam is geschreven (Glaser). Paul schrikt hiervan in eerste instantie denkt hij niet dat het met zijn familie te maken heeft. Hij heeft tenslotte geen joodse wortels en is volledig katholiek opgevoed. Bij thuiskomst begin hij na te denken en komt hij tot het besef dat zijn vader wel heel erg zwijgzaam is over hoe hij de periode van de bezetting in Nederland heeft ervaren. Omdat zijn vader onder geen enkele voorwaarden wilt praten over deze periode begint Paul Glaser zelf met een onderzoek naar zijn eigen (joodse) wortels. Dit onderzoek zorgt ervoor dat hij tot de ontdekking komt van het verhaal van zijn tante Roosje Glaser. Deze vrouw heeft er alles voor gedaan om deze ellendige periode te kunnen overleven.

Het tweede verhaallijn verteld het verhaal van Roosje de zus van zijn Paul's vader (John). Hier wordt beschreven dat Paul's zijn voorouders in Duitsland hebben gewoond. De familie Glaser heeft dit land verlaten vanwege het werk van haar vader. Er wordt een hoofdstuk gespendeerd aan het de vroege jeugd van Roosje waaruit blijkt dat Roosje een vrolijke meisje was maar nogal een eigen wil had. Dit vertoont zich erin dat Roosje al vrij vroeg trouwt (23 jaar) met Leo Crielaars. Roosje die groot talent blijkt te hebben voor dansen vind zich in deze partner haar soulmate. Samen met Leo opent zij een dansschool. De dansschool blijkt een groot succes totdat er de eerste scheuren in het huwelijk van Roosje en Leo beginnen te ontstaan. Haar man Leo maakt zo af en toe merken wat hij vind van de afkomst van Roosje. Dit leidt er tot dat Roosje van Leo gaat scheiden. Roosje vind al vrij snel een nieuwe man er verloofd zich hier dan ook mee. Vanwege de dreiging van een oorlog besluit deze man te vertrekken naar zijn eigen geboorteplaats Zwitserland. Hij wilt graag dat Roosje mee gaat naar Zwitserland. Roosje die ondanks de afkeuring van haar ouders bij eerdere vriendschappen en het huwelijk met Leo heeft eindelijk het gevoel dat ze weer een enige band heeft met haar ouders besluit (nog) niet mee te gaan. Daarnaast heeft Roosje meerdere dansscholen in Nederland geopend die zeer succesvol zijn.

Ondanks deze kans begint Roosje meer te merken van de joodse maatregelen die hier zijn gevoerd. Het open houden van haar dansscholen kost steeds meer moeite omdat dit officieel gezien niet meer mag. Ook zijn er andere oorzaken in het boek te lezen zijn zorgen ervoor dat Roosje stopt met haar dansscholen en onderduikt. Haar naamsbekend die zij door haar dansscholen heeft gekregen heeft er waarschijnlijk mede voor gezorgd, dat haar onderduikadres bekend wordt bij de Duitsers.
Dit zorgt ervoor dat Roosje samen met haar ouders terecht komt in Westerbork. De wilskracht om deze ellendige periode te overleven zorgt ervoor dat Roosje alle kansen aanpakt om te kunnen overleven. De activiteiten die Roosje hiervoor heeft ondernomen zorgt erbij de vader van Paul Glaser, John, ervoor dat hij na de oorlog het contact verbreekt.

Het boek dansen met de vijand vertelt het biografische verhaal van Roosje Glaser. Het toont het verhaal van jonge joodse vrouw die alle wilskracht toont om deze periode te kunnen overleven. Ondanks dat schrijver van dit boek Paul Glaser het niet goed praat wat zijn tante Roosje heeft ondernomen om de oorlog te kunnen overleven. Geeft Paul Glaser aan dat zij samen met miljoen andere gevangenen van deze kampen geen andere uitweg zag. Paul Glaser geeft aan dat het merendeel van de Nederlanders geen weerstand bood tegen de Duitse overheersing omdat de bezetting ook voor meer welvaart zorgde. Deze conclusie die Paul Glaser weergeeft heeft hij gebaseerd op verschillende boeken/literatuur die hij heeft gelezen tijdens zijn onderzoek naar zijn tante Roosje Glaser. Hiermee toont Paul Glaser aan dat hij zeker goed gebruik heeft gemaakt van de bronnen die in Nederland aanwezig zijn over Duitse bezetting. Het merendeel van de Nederlanders toonde geen verzet tijdens de Duitse overheersing. Naar mate Duitse overheersing voortging veranderde deze houding langzaam maar bleef ook het verzet bleef gering. Dit had mede doordat het gewapend verzet niet echt succesvol was en de methode van de verzetsgroepen nogal primitief waren.

Tot slot vind ik het knap dat Paul Glaser de activiteiten die tante Roosje heeft ondernomen om te overleven niet goed praat aangezien hij familie van haar is. Deze neiging tot goedpraten is vaak in dit soort biografische boeken terug te lezen. Hiermee gedraagt Paul Glaser zich in mijn ogen als een goed historius. Hij geeft juist verklaringen waarom dit gedrag van zijn tante om de oorlog te kunnen overleven verklaarbaar is (onder andere omdat het merendeel van de Nederlanders geen verzet toonde).Juist de afschuwelijke dingen die Roosje Glaser heeft moet verrichten heeft er in mijn ogen door wel voor gezorgd dat deze Nederland de rug heeft toegekeerd en haar toekomst op heeft gebouwd in Zweden.. Deze nare herinneringen lijkt me wil je niet levend houden maar zo snel mogelijk vergeten.